Παρά τον τίτλο που παραπέμπει στην ιταλική πρωτεύουσα και τα ασπρόμαυρα πλάνα που θυμίζουν σκηνές του ιταλικού νεορεαλισμού, η ταινία «Roma» του Αλφόνσο Κουαρόν αφορά την ομώνυμη συνοικία στο κέντρο της Πόλης του Μεξικού. Εκεί ζει μια αστική οικογένεια, τη ζωή των μελών της οποίας παρακολουθούμε για διάστημα ενός έτους στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Ο Κουαρόν έχει πει ότι η ταινία είναι εν πολλοίς αυτοβιογραφική και ότι οι περισσότερες σκηνές προέρχονται από τη μνήμη και όχι από τη φαντασία του. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, αυτό που μεταφέρει είναι το κοινωνικό και πολιτικό τοπίο της πατρίδας του σε μια περίοδο τεταμένη, γεμάτη ταραχές και ανακατατάξεις, με την πληγή της σφαγής του Τλατελόλκο το 1968 να είναι ακόμη ανοιχτή. (Όχι ότι για τους Μεξικανούς έχει κλείσει μέχρι σήμερα.)
Το «Roma», παραγωγής Netflix, δεν θα μείνει στην ιστορία (μόνο) για την ποιότητά του και το γεγονός ότι πολλά από τα μεγάλα διεθνή μέσα το χαρακτηρίζουν ήδη ταινία της χρονιάς, αλλά και για το ότι, σχεδόν συγχρόνως με την προβολή του στις αίθουσες (από την Πέμπτη παίζεται και στην Ελλάδα), διατέθηκε και σε μορφή streaming στην πλατφόρμα. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, αλλά είναι μάλλον η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο με μια ταινία που αναμένεται να κόψει αρκετά εισιτήρια και η οποία σε λίγο καιρό προβλέπεται να διεκδικήσει κάποιο Όσκαρ – η ταινία έχει ήδη κερδίσει τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία. Είναι ξεκάθαρη η φιλοδοξία του Netflix, αφού κατέκτησε τον κόσμο των σειρών, να κατακτήσει και αυτόν του σινεμά με δικές του πρωτότυπες παραγωγές, οι οποίες όμως μέχρι στιγμής ήταν μάλλον μέτριες. Το «Roma» είναι το διαβατήριο του Netflix για την καθιέρωσή του στον κόσμο του καλού κινηματογράφου, στον κόσμο των μεγάλων βραβείων και στη συνείδηση του κοινού.
Είναι από εκείνες τις ταινίες που έχει νόημα να παρακολουθήσει κανείς στη μεγάλη οθόνη παρά στη μικρή, όχι για τα εντυπωσιακά της εφέ, όπως συμβαίνει συνήθως όταν προκύπτει αυτό το δίλημμα, αλλά για τις λεπτομέρειες της φωτογραφίας της, για την καλύτερη πρόσληψη της υψηλής αισθητικής της. Συν το αυτονόητο: το να δημιουργείς αξέχαστες στιγμές μέσα σε ένα σινεμά είναι πάντα πολύτιμο. Ο ίδιος ο Κουαρόν δήλωσε ότι και η δική του πρόταση προς τον κόσμο είναι να δει την ταινία σε αίθουσα. Διάλεξε όμως το Netflix, καθώς η ταινία του δεν είχε τα χαρακτηριστικά που συνήθως ενθουσιάζουν τα χολιγουντιανά στούντιο: φιλμ εκ πρώτης όψεως ελάχιστα εμπορικό, μη αγγλόφωνο, ασπρόμαυρο και με άγνωστους ηθοποιούς.
Πολλά χρόνια νωρίτερα, ο Κουαρόν είχε σκηνοθετήσει μια εμβληματική ταινία, το «Y Tu Mamá También» (2001), που μαζί με το «Amores Perros» (2000) του Αλεχάντρο Ιναρίτου είχαν αποτελέσει τους θεμέλιους λίθους του νέου μεξικανικού σινεμά – περισσότερο κοινωνικό σχόλιο, περισσότερη τόλμη σε θέματα φύλου και ταυτότητας, περισσότερο αληθινό Μεξικό. Είναι, έτσι κι αλλιώς, μια περίοδος ακμής για τους Μεξικανούς σκηνοθέτες. Ο Κουαρόν μαζί με τον Ιναρίτου και τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο έχουν κερδίσει τα τέσσερα από τα τελευταία πέντε Όσκαρ σκηνοθεσίας. Το «Roma», τόσο μεξικανικό όσο και παγκόσμιο, συνεχίζει την παράδοση που θέλει αυτή τη γενιά των Μεξικανών κινηματογραφιστών να διατηρούν την ομορφιά του σινεμά στα υψηλότερα επίπεδα. ■