Το μέλλον ως θεματικό πάρκο

Το μέλλον ως θεματικό πάρκο

2' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μ​​πάζα στην οθόνη, μπάζα και μέσα στο δωμάτιο. Κατασκευή, εγκατάσταση (installation) ή καθαρή σύμπτωση; Το τελευταίο. Το άδειο κτίριο της Μπενακείου Βιβλιοθήκης (Ανθίμου Γαζή 2) έχει αρχίσει να καταρρέει. Στο δάπεδο του δωματίου είναι διάσπαρτα τα σημάδια της φθοράς. Στον τοίχο προβάλλεται το βίντεο της Κινέζας καλλιτέχνιδας Cao Fei με τίτλο «Rumba II: Nomad». Παρακολουθούμε μια ομάδα από αυτοματοποιημένες ηλεκτρικές σκούπες την ώρα που καθαρίζουν μια οικοδομή από μπετόν στο Πεκίνο. «Η φευγαλέα απόπειρα να καθαρίσουν τα συντρίμμια λειτουργεί ως σχόλιο για τον συνεχή βρόχο της ανανέωσης και του θανάτου, τη ραγδαία διόγκωση των αστικών κέντρων, την πίστη ότι η πρόοδος δημιουργεί κατασκευές σαν κι αυτές και το αίσθημα της επικείμενης υλικής και ψυχολογικής κατάρρευσης». Το απόσπασμα, από το σημείωμα για το έργο, στον κατάλογο της φετινής 6ης Μπιενάλε της Αθήνας, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή.

Δεν είναι απαραίτητο ο θεατής να ταυτιστεί με την ερμηνεία του καλλιτέχνη. Ούτως ή άλλως σπανιότατα συμβαίνει αυτό. Καθένας ακολουθεί τις διαδρομές του και τους δικούς του συνειρμούς. Την τελευταία ημέρα της διοργάνωσης στάθηκα τυχερή, καθώς περιηγήθηκα τους χώρους ενταγμένη στην ομάδα της ξενάγησης, ενός εκ των επιμελητών, του Poka – Yio.

Οι πέντε όροφοι του κλειστού εδώ και χρόνια ΤΤΤ στη Σταδίου (από το 1930 στέγαζε τα κεντρικά του ΟΤΕ), το απέναντι ανενεργό, επίσης, ξενοδοχείο Esperia, ήταν ιδανικοί χώροι για να εκτεθούν έργα, καταιγιστικά σε πληροφορίες, αγωνίες, «δυστοπίες» ψυχικές και σωματικές.

Η μία πληροφορία πάνω στην άλλη, ένα παλίμψηστο από αναζητήσεις, άγχη, κουλτούρες –ορισμένες άγνωστες–, ανησυχίες που ακουμπούν συχνά στην παράνοια, η ανθρώπινη φιγούρα φλερτάρει με τον μετα-άνθρωπο (ό,τι κι αν αυτό σημαίνει). Η πάλη με τα φύλα, με το σώμα, ένα σώμα παρόν και απόν, παραμορφωμένο από διάφορες αιτίες, ένα καφκικό σήμερα και ένα αύριο δυσοίωνο, απειλητικό, κυριαρχημένο από στρεβλώσεις και δεισιδαιμονίες. Η ανάγκη για κατανόηση των ταυτοτήτων και των αντι-ταυτοτήτων. Ενας κόσμος σε παροξυσμό, που είτε αποσύρεται τελετουργικά είτε στηλιτεύει καταγγελτικά κάθε μορφής «κανονικότητα».

Πώς θα είναι η μετα-διαδικτυακή εποχή; Τι σημαίνει η ακόρεστη, ανεπεξέργαστη, κατανάλωση του ψηφιακού υλικού;

Κάθε όροφος του ΤΤΤ ή κάθε χώρος του Esperia, ή η υπό κατάρρευση Μπενάκειος Βιβλιοθήκη, δεν είναι αμέτοχοι στο αφήγημα της Μπιενάλε. Κάθε άλλο. Στους διαδρόμους, στις αίθουσες και στα δωμάτια (εκείνα στα οποία ήταν εγκατεστημένοι οι συνδικαλιστές του ΟΤΕ είναι αυστηρά ηχομονωμένα), υπάρχουν αποτυπώματα παράλληλων ιστοριών. Τοίχοι, πόρτες, δάπεδα, εναπομείναντα έπιπλα, η διαρρύθμιση, δηλώνουν δεκαετίες στην πόλη –και στη χώρα– με συγκεκριμένες αισθητικές αντιλήψεις, πολιτικές θέσεις, πολιτισμικές τάσεις, καταβολές. Οσο και να αυτοσχεδιάζει ο φιλοξενούμενος καλλιτέχνης, η «συνεργασία» με το περιβάλλον προκύπτει αβίαστα.

Η πόλη, όπως φαίνεται μέσα από τα κλειστά παράθυρα, η όμορφα φωταγωγημένη Σταδίου μοιάζει από ψηλά σαν ένα άλλο θεματικό πάρκο.

Τα ανοίγματα στην πόλη είναι αναγκαία. Μια μικρή ανάσα, καθώς η δαιδαλώδης περιήγηση σε σκοτεινά και αφηρημένα μονοπάτια του ανθρώπινου νου, δοκιμάζει αντοχές και συναισθήματα. Αλλα έργα αιφνιδιάζουν, άλλα παραμένουν «απρόσιτα» και αδιάφορα, άλλα γραπώνουν το βλέμμα και τις αισθήσεις. Είχε κάτι ανησυχαστικό αυτή η 6η Μπιενάλε. Δεν θα μπορούσε, βέβαια, να είναι και διαφορετικά. Η σύγχρονη τέχνη στοιχειώνει. Δεν είναι ήπια ούτε καν τα υλικά που χρησιμοποιούν οι καλλιτέχνες. Ταλαιπωρημένες δομές, αποσυναρμολογημένες εικόνες.

«Οταν πια δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε την “πραγματικότητα” προβάλλουμε τις συναισθηματικές μας καταστάσεις ως αιτήματα νομιμοποίησης», συγκλίνουν οι τρεις επιμελητές στον κατάλογο.

Το φετινό θέμα ήταν το «αντι», η διαρκής εναντίωση, η διαρκής αντίδραση που γίνεται καθεστώς, κυρίαρχος λόγος. Η διαρκής κατεδάφιση που γεμίζει τον τόπο μπάζα. Το βίντεο της Cao Fei καθρέφτισε τον βυθό. Ανθεκτικό όπως και το μπετόν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή