Οταν η τιμωρία ανακυκλώνει τη βία

Οταν η τιμωρία ανακυκλώνει τη βία

1' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δάκρυα φέρνει σε πολλούς η μικρού μήκους ταινία του Θοδωρή Παπαδουλάκη «Ο αδελφός μου». Για την έλλειψη σεβασμού της ξένης ζωής· για το σαρωτικό κύμα απελπισίας μπροστά στην ανυπέρβλητη κοινωνική και κρατική αναλγησία, που βρίσκει μόνο έναν τρόπο να εκτονωθεί, τη βία· για τον αγριεμένο τιμωρό που οι ματαιώσεις έχουν πλάσει μέσα μας· για εκείνο το σκοτεινό μέρος του εαυτού μας που ίσως χαίρεται πικρά με τα σπασίματα και τα γρονθοκοπήματα (πόσοι δεν είπαν, «καλά του κάνανε» του 19χρονου στον Αυλώνα). Καθώς η φρίκη καρφώνει σάρκα και πνεύμα σαν μαχαίρι, ο νους δεν εστιάζει στην ειρήνη… Θυελλώδη αισθήματα καταστροφής γεννούν μέσα σε όλους μας η οργή, η οδύνη· πόσες φορές δεν έχουμε ξεστομίσει, «θα σε σκοτώσω». Ο πόνος, δρώσα αρχή της εξατομίκευσης, αρνείται τους κανόνες. Η ύλη που υποφέρει δεν είναι πια αλληλέγγυα με το υπόλοιπο σύμπαν. Ομως –και εκεί έγκειται η κρίσιμη διαφορά– δεν προχωρούμε όλοι στην αυτοδικία. Δεν υπάρχει ίσως ον που να μην ευχήθηκε –έστω ασύνειδα– συμφορές για ένα αδίστακτο κτήνος. Ωστόσο, μόνο λίγοι πέρασαν τη διάπυρη γραμμή και έγιναν εγκληματίες.

Γιατί έγκλημα είναι η αυτοδικία. Κι ας μοιάζει πράξη δικαιολογημένη. Οπως των εφήβων (αρκετοί στη νεότερη ελληνική ιστορία του εγκλήματος) που δολοφονούν τον μέθυσο πατέρα, ο οποίος κακοποιεί συστηματικά τη μητέρα, ή των γονιών που σκοτώνουν τον φονιά του παιδιού τους κ.ο.κ. Τι κάνει αποδεκτό το προσωπικό ξεκαθάρισμα; Μολονότι δεν ζούμε σε ένα προπολιτισμικό στάδιο κατά το οποίο ο άνθρωπος επιβίωνε μόνος, περισσεύουν η κακοδικία, η μεροληψία. Ενώ ισχυρή είναι η ψευδαίσθηση ότι η εκδίκηση θα απομακρύνει από το στήθος τη μυλόπετρα του ανεπανόρθωτου. Ομως η εκδίκηση, μια βαθύτατα ατομικιστική επιλογή που ουδεμία σχέση έχει με την απονομή δικαιοσύνης, καταλήγει σ’ αυτό που αποστρέφεται, τον ειδεχθή κύκλο της βίας, που ποτέ δεν αποτέλεσε το διδακτικό αντίβαρο στις κολάσεις. Αντίθετα συντηρεί την ανισότητα, την αδικία.

Δε είναι απλό. Το πρότυπο του θριαμβευτή τιμωρού το γεννούν συγκεκριμένες αιτίες, ιάσιμες και μη. Γι’ αυτό είναι καλόδεκτος. Μικρή η κατακραυγή, ανίσχυρα τα επικριτικά σχόλια, που έτσι κι αλλιώς δεν γεννούν αξίες. Μόνο η συνοχή μας το κάνει, η στόχευση, οι δάσκαλοι, ό,τι ανθίσταται στις αβύσσους που αιφνίδια μας καλούν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή