«Τα καλύτερά μας χρόνια» με τον Νίκο Κούρκουλο

«Τα καλύτερά μας χρόνια» με τον Νίκο Κούρκουλο

3' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την ερχόμενη Τρίτη θα είναι όλοι εκεί, στο ορισμένο ραντεβού. Οι δύο οικογένειές του, φίλοι και συνεργάτες του, ηθοποιοί. Στο «σπίτι» του, στο Εθνικό Θέατρο (Ε.Θ.), όπου έζησε 13 χρόνια, τροφοδοτώντας τον θεσμό με κύρος, προικίζοντάς τον με διορατικότητα και δυναμική. Η έκδοση «Νίκος Κούρκουλος – Ενας αυθεντικός πολίτης, παντός καιρού», από το Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, σε επιμέλεια του Διονύση Φωτόπουλου, θα παρουσιαστεί στις 18 Δεκεμβρίου, στις 7.30 μ.μ. στη Σκηνή που φέρει το όνομά του. Ο Νίκος Κούρκουλος έφυγε από τη ζωή στις 30 Ιανουαρίου του 2007, έχοντας συμπληρώσει 13 χρόνια στη θέση του διευθυντή του Ε.Θ. «Δεν ξέχασα ούτε μια στιγμή κάθε μέρα πως έχω την τιμή να κάθομαι σ’ ένα γραφείο, σ’ έναν χώρο που φέρει την υπογραφή, τον ίσκιο, τη δύναμη και τον ηχηρό απόηχο της φωνής όλων των μεγάλων της ιστορίας του Θεάτρου μας», είχε πει ο ίδιος το 2004, στον εορτασμό της δεκαετίας του. Σε εκείνη την ομιλία υπογράμμισε και κάτι ακόμη: ότι τιμά μεν το παρελθόν, αλλά είναι «άνθρωπος που έχει μάθει να δουλεύει σήμερα για το αύριο… Και στη ζωή και στο θέατρο!». Πώς προχωρούσε κανείς στο «αύριο»; «Εχω μάθει να αναλαμβάνω τις ευθύνες μου, να υπογράφω όσα με εκπροσωπούν και κυρίως να παλεύω, να αγωνίζομαι όσες κι αν είναι οι δυσκολίες».

«Τα καλύτερά μας χρόνια» με τον Νίκο Κούρκουλο-1

«Διέτρεξε τον δύσβατο ελληνικό πολιτιστικό στίβο από τη λαϊκή γειτονιά στα θεατρικά κέντρα της Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας, με την ίδια τίμια περπατησιά».

H παρακαταθήκη

Αυτό και έκανε. Δημιούργησε υποδομές (ανακαινίστηκε το κτίριο Τσίλλερ, «άνοιξε» με περισσότερες σκηνές το Ρεξ), προώθησε τη διεθνή παρουσία του θεάτρου, καθιέρωσε την Παιδική Σκηνή, ίδρυσε την Πειραματική Σκηνή, την οποία ανέθεσε στον νυν διευθυντή του Εθνικού, Στάθη Λιβαθινό, έδωσε την ευκαιρία σε θεατρικές ομάδες, διαθέτοντας προσωπικό και μέσα να παρουσιάσουν το έργο τους. «Μας οδηγούσε η απέραντη εμπιστοσύνη που μου έδειξε εν λευκώ ο Νίκος Κούρκουλος. Συμβουλευτικός και πάντα προστατευτικός. Ποτέ δογματικός ή περιοριστικός. Μπορούσαμε να ονειρευτούμε, αλλά το πιο σημαντικό είναι πως ό,τι ονειρευόμασταν το κάναμε πραγματικότητα (…). Μας έδωσε τα καλύτερά μας χρόνια», γράφει ο κ. Λιβαθινός στο κείμενό του για την έκδοση. «Εκεί, κοντά μου, δίπλα μας, αναδείχθηκαν εξαιρετικοί καλλιτέχνες, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι. Και το κοινό άρχισε να κατεβαίνει ομαδικά σε ένα υπόγειο, στο Γκαράζ, όπως φαντάζομαι θα γινόταν σε κάποια άλλη εποχή, τη δεκαετία του 1960, σε ένα άλλο Υπόγειο».

«Τα καλύτερά μας χρόνια» με τον Νίκο Κούρκουλο-2

Με την Ελλη Λαμπέτη στην «Οντίν» το 1962-1963.

Η ατμόσφαιρα του Ε.Θ. στα χρόνια του Νίκου Κούρκουλου ήταν ασυνήθιστα δημιουργική, στιβαρά αποτελεσματική. «Κατάφερε να βάλει το Εθνικό Θέατρο, που είχε περιπέσει σε στασιμότητα και αφασία Δημοσίου, σε νέα τροχιά, κάτι που λίγο καιρό πριν φαινόταν ακατόρθωτο», όπως επισημαίνει ο Στ. Λιβαθινός. «…Απελευθέρωσε τη σκέψη και το ταλέντο πολλών νέων καλλιτεχνών, και όχι μόνο, και ξαναέφερε το Εθνικό εκεί όπου όφειλε να είναι: στην πρώτη γραμμή». Και, επιπλέον, υπογραμμίζει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος: «…Αλλοτριώνοντας κάθε προσωπική του φιλοδοξία. Από την ανάληψη των καθηκόντων του έως τον τραγικό θάνατό του δεν έπαιξε, δεν σκηνοθέτησε, δεν παρενέβαλε σε κανέναν την ιδιότητα μιας καριέρας πλούσιας και επιτυχημένης».

Τα κείμενα της έκδοσης συν-ομιλούν για τα πολλά πρόσωπα του ανθρώπου. Η απόσταση του χρόνου δεν αμβλύνει τη συγκίνηση, ενώ εντείνει την ανάγκη να αποτιμηθεί η βαρύτητα του θεσμικού ρόλου του χωρίς να υποτιμηθεί η καλλιτεχνική παρουσία του. Ηθοποιός, που μεταβόλιζε στη σκηνή ό,τι ήταν και στη ζωή του: «Ο Κούρκουλος ποτέ δεν ψευδόταν σκηνικά, δεν καμωνόταν και δεν κοπιάριζε μόδες και τυποποιημένες συμπεριφορές», κρίνει ο, πλέον αρμόδιος, Κ. Γεωργουσόπουλος. Αυτός ο αυτοδημιούργητος άνθρωπος, και σταρ, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παρουσία του προκαλούσε πανικό, «διέτρεξε τον δύσβατο ελληνικό πολιτιστικό στίβο από τη λαϊκή γειτονιά στα μεγάλα θεατρικά κέντρα της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας, με την ίδια τίμια περπατησιά». «Ο Νίκος Κούρκουλος», όπως αδρά συνοψίζει ο κ. Γεωργουσόπουλος, «είχε μια σπάνια αρετή που δεν τη συναντάμε συχνά στον τόπο μας. Δεν ξιπαζόταν και δεν μεγαλοπιανόταν. Ηταν, σε κάθε κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό περιβάλλον, αυθεντικά ο εαυτός του».

«Τα καλύτερά μας χρόνια» με τον Νίκο Κούρκουλο-3

Με την Τζένη Καρέζη και τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο στην παράσταση «Η Γειτονιά των Αγγέλων», 1963-1964.

«Τον καμάρωνα»

«Το βιβλίο αυτό το επιμεληθήκαμε με πολλή φροντίδα και μνήμες τρυφερές. Ο Νίκος Κούρκουλος ήταν φίλος καρδιάς δικός μου και του αδελφού μου. Τον αγαπούσα και τον καμάρωνα για το πείσμα να πετύχει τα όνειρά του και για το καθαρό του βλέμμα», είναι το πυκνό στη λιτότητά του σημείωμα του σκηνογράφου Διονύση Φωτόπουλου.

Στην πλούσια έκδοση-λεύκωμα βρίσκουμε κείμενα του γιου του Αλκι Κούρκουλου, της Κάτιας Δανδουλάκη, της φίλης του και προέδρου του Δ.Σ. την περίοδο της θητείας του στο Ε.Θ., Ελένης Αρβελέρ, της Ελένης Βαροπούλου, του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη για τις «37 κινηματογραφικές ταινίες», του Κώστα Τσιάνου, του Σωτήρη Χατζάκη, της Κάρμεν Ρουγγέρη, του Νικόλα Κυριαλλίδη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή