Οσο κι αν φώναζαν, κανείς δεν μπορούσε να τους ακούσει. Η συμβολή των οδών Γοργοποτάμου και Δ-Α 13, στη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης δεν είναι και το πιο πολυσύχναστο μέρος. Εκεί, στις παρυφές του αστικού ιστού, στο υπόγειο μιας διώροφης οικοδομής που έχει μείνει στα μπετά εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, είχαν στριμωχθεί 16 άνθρωποι. Μετανάστες όλοι τους από το Πακιστάν που μόλις είχαν φτάσει στην Ελλάδα. Ανάμεσά τους και ένας ανήλικος. Χωρίς φως, χωρίς φαγητό και με ελάχιστο νερό, ήταν όμηροι των διακινητών τους.
«Εχω να φάω τρεις ημέρες. Οι συνθήκες ήταν πολύ άσχημες και είχαμε απελπιστεί», είπε τον περασμένο Μάρτιο ο Αζίζ Αχμάντ, ένας εκ των ομήρων, στους αστυνομικούς που εισέβαλαν στην οικοδομή και τους διέσωσαν.
Η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια πρόσφατα. Στις 21 Νοεμβρίου τρεις κατηγορούμενοι για τη διακίνηση και αρπαγή των μεταναστών, όλοι τους υπήκοοι Πακιστάν όπως και τα θύματά τους, εμφανίστηκαν στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης. Ηταν μια συνοπτική διαδικασία, με την κατάθεση ενός μάρτυρα (αστυνομικού που συμμετείχε στην επιχείρηση σύλληψης των απαγωγέων) και με προβληματική μετάφραση. Και οι τρεις αρνήθηκαν την εμπλοκή τους. Μέσα σε μία ώρα, όμως, όλοι οι κατηγορούμενοι είχαν κριθεί ένοχοι χωρίς ελαφρυντικά και επέστρεφαν στις φυλακές με βαριές καταδίκες: Κάθειρξη 92 ετών έκαστος.
Ερειπωμένο ακίνητο στη συμβολή των οδών Γοργοποτάμου και Δ-Α 13 στη Θεσσαλονίκη.
Δεν είναι ασυνήθιστο αυτό το ύψος ποινών για παρόμοια αδικήματα. Το 2016, το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Δωδεκανήσου καταδίκασε 64χρονο Ελληνα καπετάνιο σε 103 χρόνια φυλάκισης (εκ των οποίων τα 25 είναι εκτιτέα) για διακίνηση 47 Σύρων και απόπειρα πρόκλησης ναυαγίου νοτιοδυτικά της Τήλου.
Τον Νοέμβριο, στο δικαστήριο της Θεσσαλονίκης δεν εμφανίστηκε κάποιο από τα θύματα για να καταθέσει. Ωστόσο, προανακριτικά ο απελευθερωθείς Αζίζ Αχμάντ είχε περιγράψει στους αστυνομικούς πώς το κύκλωμα των διακινητών είχε προσπαθήσει να τους εκμεταλλευθεί. Οπως είπε, είχε περάσει από τον Εβρο στην Ελλάδα μαζί με 15 ομοεθνείς του πριν από πέντε ημέρες. Ο καθένας είχε πληρώσει 2.000 ευρώ για τη διάσχιση του ποταμού. Στην αντίπερα όχθη τους παρέλαβε ένας Πακιστανός με τα στοιχεία Μ.Υ., τους φόρτωσε σε ένα άσπρο φορτηγάκι χωρίς παράθυρα και χωρίς καθίσματα και τους μετέφερε στη Θεσσαλονίκη. Αρχικά τους οδήγησε σε ένα διαμέρισμα μέσα στην πόλη. Η περιπέτειά τους μόλις είχε αρχίσει.
Υποθέσεις αρπαγών
Η τακτική της αρπαγής και των εκβιασμών των νεοεισερχομένων επιλέγεται όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα από τα κυκλώματα διακίνησης στη Βόρεια Ελλάδα. Η υπόθεση που δικάστηκε τον Νοέμβριο ήταν ένα από τα οκτώ περιστατικά αρπαγής και ομηρίας παράτυπων μεταναστών που αντιμετώπισαν οι αστυνομικές αρχές στη Θεσσαλονίκη τους τελευταίους δέκα μήνες. Σε όλες τις περιπτώσεις που εξέτασε η «Κ», θύτες και θύματα συνήθως κατάγονται από το Πακιστάν και τα μέρη που επιλέγονται για την κράτηση βρίσκονται στο δυτικό άκρο της πόλης, σε παλιά βιομηχανικά κτίρια ή σε αγροτικά παραπήγματα.
Ενδεικτικά, στις 23 Μαρτίου εντοπίστηκαν σε εγκαταλελειμμένο κτίριο στη Σίνδο 21 όμηροι. Ενα μήνα αργότερα εξιχνιάστηκε παρόμοια υπόθεση στην ίδια περιοχή. Τον Αύγουστο η Αστυνομία βρήκε ότι 53χρονη Ελληνίδα με τη συνδρομή ανήλικου αλλοδαπού κρατούσαν κλειδωμένους σε εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης επτά ανθρώπους. Τον Σεπτέμβριο απελευθερώθηκαν 59 όμηροι που κρατούνταν σε αγροτική έκταση κοντά στο χωριό Μεγάλη Βόλβη. Οπως είχε αποκαλύψει η «Κ», ένας εκ των διασωθέντων σε αυτή την υπόθεση είχε καταθέσει ότι οι απαγωγείς τούς ασκούσαν ψυχολογική και σωματική βία. «Ενας από αυτούς, μου έβαζε το μαχαίρι στον λαιμό απειλώντας ότι θα με σκοτώσει αν δεν τον πληρώσω 2.000 ευρώ».
Ακολούθησαν και άλλες συλλήψεις για αντίστοιχα περιστατικά, με τις πιο πρόσφατες να σημειώνονται την περασμένη Δευτέρα. Επειτα από καταγγελία στο τηλεφωνικό κέντρο της Αμεσης Δράσης Θεσσαλονίκης εντοπίστηκαν 17 όμηροι σε ερειπωμένο εργοστάσιο στο Ωραιόκαστρο. Οι δράστες που τους κρατούσαν εκεί ήταν ηλικίας 25 και 17 ετών.
Τα λύτρα
Τα ποσά που απαιτούν ως λύτρα οι διακινητές φαίνεται από τα περιστατικά των τελευταίων μηνών ότι δεν ξεπερνούν τις 2.000 ευρώ. «Μας ζήτησαν άλλες 2.000 ευρώ από τον καθένα για να μας αφήσουν ελεύθερους. Αντιδράσαμε γιατί είχαμε ήδη πληρώσει για τη μεταφορά μας στην Ελλάδα. Μας πήραν τα κινητά και ό,τι λεφτά είχαμε πάνω μας, κρατώντας μας εκεί και απειλώντας ότι θα μας χτυπήσουν πολύ άσχημα αν δεν τους πληρώσουμε», κατέθεσε προανακριτικά ένας εκ των ομήρων στην υπόθεση που εκδικάστηκε τον Νοέμβριο στη Θεσσαλονίκη.
Μέσα σε λίγες ημέρες οι διακινητές άλλαξαν τρεις χώρους κράτησης. Πρώτα μετέφεραν τους 16 Πακιστανούς σε άλλο διαμέρισμα και τελικά τους οδήγησαν στο υπόγειο της ερειπωμένης οικοδομής. Ενας εκ των δραστών είχε ρόλο φύλακα και άλλος ξαγρυπνούσε για το ενδεχόμενο εμφάνισης της Αστυνομίας. Οι απειλές κατά των ομήρων συνεχίστηκαν. Σύμφωνα με τις δικές τους μαρτυρίες, τους πίεζαν να επικοινωνήσουν με συγγενείς τους στην πατρίδα τους για να στείλουν μέσω ανταλλακτηρίου συναλλάγματος τα λύτρα. «Φοβόμασταν όλοι πάρα πολύ», κατέθεσε προανακριτικά ένας εκ των 16 ομήρων. «Μας έδιναν πολύ λίγο νερό και σχεδόν καθόλου φαγητό».
Προανακριτικά ένας από τους τρεις συλληφθέντες προσπάθησε να διαχωρίσει τη θέση του από τους συγκατηγορούμενούς του. Είπε ότι ήρθε στην Ελλάδα το 2009 και ότι ασχολείται κυρίως με αγροτικές εργασίες. Υποστήριξε ότι δέχθηκε απειλές από τους άλλους διακινητές για να κρατήσει τους μετανάστες στο διαμέρισμά του και ότι προσπάθησε να απεμπλακεί λέγοντας ότι θα τους καταγγείλει στην Αστυνομία. Οι Αρχές, πάντως, είχαν ήδη εντοπίσει τις ύποπτες κινήσεις των διακινητών και τις διαδοχικές αλλαγές στα κρησφύγετά τους. Η σύλληψή τους, όπως φάνηκε, ήταν θέμα χρόνου.