Τον παππού της Ν. δεν τον γνώρισα ποτέ. Αγνοούσα και την ύπαρξή του, για να είμαι ειλικρινής – την οποία φυσικά υπέθετα, διότι ο καθένας μας έχει προγόνους. Θέλω να πω, όμως, ότι η φίλη μου δεν τον είχε αναφέρει ποτέ μέχρι την ώρα που βρεθήκαμε να κουβεντιάζουμε τους Γάλλους. Τον φαντάζομαι, λοιπόν, αυστηρό και ως προς την παιδεία γερμανοτραφή, διότι συνήθιζε να λέει ότι «οι Γάλλοι υπάρχουν για να παρηγορούνται οι Ελληνες». Συμμερίζομαι ασφαλώς τα ευγενή αισθήματα του παππού της φίλης μου για τους Γάλλους, όμως, προ των εορτών, έλειψα για μία εβδομάδα στο Λονδίνο και, προς μεγάλη λύπη μου, συνειδητοποίησα ότι και οι Αγγλοι υπάρχουν για να παρηγορούμαστε οι Ελληνες.
Αποφεύγω σκοπίμως τον όρο «Βρετανοί», καθώς ο αφορισμός δεν περιλαμβάνει τους Σκώτους, οι οποίοι ανέκαθεν ήσαν προσανατολισμένοι προς την Ευρώπη, λόγω του ανταγωνισμού (σχήμα λιτότητος, ας μην παρεξηγηθώ…) με τους Αγγλους. Ούτε βέβαια περιλαμβάνει τους Ιρλανδούς. Δυστυχώς, η ανοησία του Brexit είναι κυρίως αγγλική υπόθεση. Ομολογώ τη λύπη που μου προκαλεί η συνειδητοποίηση αυτού του τόσο προφανούς, που τόσο καιρό δεν το έβλεπα κι ας ήταν μπροστά στη μύτη μου, επειδή αγαπώ τους Αγγλους και τον πολιτισμό τους. Τόσο πολύ, πρέπει να το παραδεχθώ, ώστε αυτή η αγάπη με έκανε πριν από πολλά χρόνια (μια ζωή πέρασε από τότε) να αποφασίσω να σπουδάσω τη γλώσσα τους.
Μου κοστίζει, επομένως, να τους παρακολουθώ επί δύo χρόνια μπλεγμένους σε μια επί της ουσίας αχρείαστη, άχρηστη και ηλίθια περιπέτεια, επειδή τους σφύριξε και το ψυχολογικό τους θέμα το έκαναν πολιτικό. Βάσισαν το μέλλον τους στο πιο απατηλό ανθρώπινο συναίσθημα, τη νοσταλγία· και έτσι κοντεύουν να γίνουν το ανέκδοτο της Ευρώπης. Παρεξέκλιναν από τη συνταγματική τους παράδοση, όταν παρέπεμψαν την απόφαση για την Ευρώπη σε δημοψήφισμα και όχι στο Κοινοβούλιο· και τώρα βρίσκονται επί το έργον μιας ανοησίας μεγαλύτερης και από αυτή τη Γαλλική Επανάσταση. Αν ζούσε ο Εντμουντ Μπερκ, θα ήταν 290 ετών και θαλερός, θέλω να πιστεύω. Αλλά δεν φαντάζομαι ότι θα έφθανε αισίως και τα 291, με όσα τερατώδη συμβαίνουν στη Βρετανία εξαιτίας του Brexit. (Παρεμπιπτόντως, ο Μπερκ ήταν Ιρλανδός…)
Αφορμή της νέας κρίσης στην πορεία προς το Brexit (η 29η Μαρτίου του 2019 δεν είναι μακριά) είναι ότι, στη συμφωνία που έφερε προς κύρωση η πρωθυπουργός Μέι, δεν προβλέπονται κλειστά σύνορα μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας λόγω των όσων ισχύουν βάσει της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής.
Η συγκεκριμένη συμφωνία υπεγράφη την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής του 1998 στο Μπέλφαστ, ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα κόμματα της Βόρειας Ιρλανδίας. Με αυτήν, έκλεισε όχι μόνον η αιματοχυσία των δύο θρησκευτικών κοινοτήτων στον Βορρά, αλλά και μια παμπάλαια αιτία προβλημάτων με ιστορικό βάθος στις σχέσεις Βρετανίας και Ιρλανδίας. Χάρη σε ό,τι κατόρθωσε να πετύχει η ενοποιητική προσπάθεια έξι δεκαετιών και παραπάνω, στο πλαίσιο του οργανισμού που ονομάζουμε σήμερα «Ευρωπαϊκή Ενωση», η βρετανική επικράτεια της Βόρειας Ιρλανδίας έγινε ο κρίκος που εξασφαλίζει την ειρήνη σε μια περιοχή όπου επί αιώνες χύνεται το αίμα. Ο,τι δηλαδή πέτυχε η διαδικασία αυτή για το «θεματάκι» μεταξύ Γάλλων και Γερμανών, που ξεκίνησε με τη διαδοχή του Καρλομάγνου και κράτησε τουλάχιστον μέχρι το 1950, το πέτυχε και στην περίπτωση της έριδας καθολικών και προτεσταντών στη Β. Ιρλανδία. Λίγο είναι αυτό; Και πόσο ελαφρά πρέπει να έχουν πάρει το ζήτημα οι Αγγλοι, ώστε να νομίσουν ότι η Ευρώπη θα πετούσε στα σκουπίδια τέτοιο επίτευγμα;
Αποτέλεσμα της νέας κρίσης είναι ότι οι Συντηρητικοί έχουν πια χωριστεί στα τρία: υπέρ του ρεαλισμού της Μέι, υπέρ της αποχώρησης χωρίς συμφωνία και, πολύ δειλά, υπέρ ενός δεύτερου δημοψηφίσματος. Πιθανότερη φαντάζει η χειρότερη επιλογή από τις τρεις, δηλαδή η αποχώρηση χωρίς συμφωνία, ενώ την ίδια ώρα ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία της χώρας ο Κόρμπιν με την παλαβή Αριστερά και, στο βάθος, πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το σοκ της διαδοχής στον θρόνο.
Οι Αγγλοι πήραν αψήφιστα μια ηλίθια απόφαση, χωρίς μάλιστα να καταλαβαίνουν τι συνεπάγεται. Πώς λοιπόν να μη συντριβούν στη διαπραγμάτευση με την Ευρώπη; Στην προκειμένη περίπτωση, η Ευρώπη ήταν εξαρχής αποφασισμένη να ακολουθήσει σκληρή γραμμή, ακριβώς ώστε το Brexit να γίνει μάθημα ενότητας – για να ακυρώσει, με άλλα λόγια, το ηθικό βάρος της απόφασης των Αγγλων. Και το πέτυχε, διότι οι Αγγλοι, βασιζόμενοι σε εγχώριους Μπαρουφάκηδες (Μπόρις «Μπότζο» Τζόνσον, Ντέιβιντ «Yani» Ντέιβις κ.ά.), διαπραγματεύθηκαν απέναντι σε μια ενωμένη Ευρώπη με την ψευδαίσθηση ότι η χώρα τους ήταν η μεγάλη δύναμη του παρελθόντος και θα διαχειριζόταν τη διάλυση της αυτοκρατορίας της. Ακόμη καλύτερη είναι η παρομοίωση που χρησιμοποίησε στα κείμενά του ο πρόωρα χαμένος Α. Α. Γκιλλ, ένας αληθινά σπουδαίος δημοσιογράφος και πολύ ξεχωριστός άνθρωπος, για να αποδώσει τον παραλογισμό του Brexit: σαν να παίρνεις διαζύγιο με όλους τους όρους υπέρ του εαυτού σου και να απαιτείς κι από πάνω σεξ με την πρώην όποτε θελήσεις! Γίνεται;
Διόλου τυχαίο, συνεπώς, ότι η υπόθεση Brexit εξελίχθηκε σαν σκετς των Monty Python. Αντιθέτως, «καλλιτέχνις εφάνηκε η Τύχη», που λέει και ο ποιητής, ακόμη και στις λεπτομέρειες! Προσέξτε, ας πούμε, ποιοι υπονομεύουν την (αξιοθαύμαστη για την εσωτερική δύναμή της) πρωθυπουργό Μέι και σπρώχνουν τη χώρα τους προς τον γκρεμό ενός Brexit χωρίς συμφωνία με την Ευρώπη. Παρατηρήστε τη φάτσα του Τζέικομπ Ρις-Μογκ. Ιδιος ο χαρακτήρας του αρχετυπικού ηλίθιου της ανώτερης τάξης, όπως ακριβώς τον σατιρίζουν οι Monty Python στη δουλειά τους – φτυστός! Μια καρικατούρα ανθρώπου, βγαλμένη από τη «finest hour» της βρετανικής κωμωδίας, σε κάτι που ολοένα μοιάζει να εξελίσσεται σε βρετανική τραγωδία…