Ο Αμος Οζ συγκέντρωνε όλα εκείνα τα χαρίσματα μιας «φωτισμένης» Μέσης Ανατολής. Συγγραφέας διεθνούς διαμετρήματος και διανοούμενος με έντονη πολιτική συνείδηση, ο Αμος Οζ ήταν ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα διεθνώς πρόσωπα του σύγχρονου Ισραήλ. Ο θάνατός του, την Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου, προήλθε από καρκίνο που τερμάτισε τη ζωή του στα 79 του χρόνια.
Αφηγητής ιστοριών και συγγραφέας μιας πολύ μεγάλης παραγωγής (πάνω από 40 τίτλοι ανάμεσα στους οποίους 14 μυθιστορήματα), βραβευμένος με διακρίσεις υψηλού κύρους (Λεγεώνα της Τιμής στη Γαλλία, Βραβείο Γκαίτε στη Γερμανία, Βραβείο του Πρίγκιπα της Αστούριας στην Ισπανία, κ.λπ.), ο Αμος Οζ συμπυκνώνει στη μακρά διαδρομή του θεμελιώδη ζητήματα συνύπαρξης και ελευθερίας. Υπήρξε ένας κατεξοχήν υπερασπιστής του πλουραλισμού και συχνά διατύπωνε με ανησυχία τις σκέψεις του για την άνοδο του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας.
Οσο και αν ο ίδιος ήθελε να διαχωρίζει τη λογοτεχνία από την πολιτική, είναι δύσκολο να προσεγγίζει κανείς τον κόσμο του Αμος Οζ αγνοώντας την έντονη πολιτική προσωπικότητά του. Αν και ο ίδιος ουδέποτε θέλησε να ασχοληθεί με την πολιτική (χαιρόταν με την ιδιότητα του συγγραφέα που κατέκτησε από πολύ νεαρή ηλικία), η σθεναρή στάση του σε όλα τα περίπλοκα θέματα της περιοχής (συνύπαρξη με τους Παλαιστινίους, τρόπος καταπολέμησης της Χαμάς κ.λπ.) ταυτίζεται με τη δημόσια εικόνα του. Εξαρχής είχε δηλώσει τη συμπάθειά του στον αριστερό σιωνισμό και είχε φιλία με τον πρόεδρο Σιμόν Πέρες.
Ωστόσο, ο Αμος Οζ ήταν πρωτίστως ένας μεγάλος συγγραφέας. Και είναι η λογοτεχνική αξία του που έδινε βάρος και στον αντίκτυπο των πολιτικών του απόψεων. Ενα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του είναι «Ο Μιχαέλ μου», ένα βιβλίο που τον καθιέρωσε διεθνώς, καθώς εκεί πρωταγωνίστρια είναι η ίδια η Ιερουσαλήμ λίγο πριν ιδρυθεί το κράτος του Ισραήλ. Εκεί, αναδεικνύει το μωσαϊκό των γλωσσών και των ταυτοτήτων και εκεί ίσως ανιχνεύεται και ένα μεγάλος μέρος της πολιτικής του θέσης για τη διεθνή πόλη της Ιερουσαλήμ και τη συνύπαρξη Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Ο Αμος Οζ καταδίκασε έντονα τη Χαμάς, απλώς πίστευε ότι χρειαζόταν ένας άλλου είδους ιδεολογικός πόλεμος.
Ο Οζ μεγάλωνε μαζί με το κράτος του Ισραήλ. Η Ιερουσαλήμ ήταν η γενέθλια πόλη του (1939). Εκεί, είχαν καταφύγει οι γονείς του που γνωρίστηκαν στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Η προέλευση ήταν οι παμπάλαιες εβραϊκές κοιτίδες της Ανατολικής Ευρώπης, από τη Λιθουανία ο πατέρας, από την Ουκρανία η μητέρα, παλιά πολωνικά εδάφη. Ευυπόληπτοι, ευκατάστατοι, συντηρητικοί και μορφωμένοι αστοί, οι γονείς του Οζ δεν μπόρεσαν να του δώσουν ασφάλεια και σταθερότητα. Οταν ο Οζ ήταν 12 ετών, η μητέρα του αυτοκτονεί. Από τα 14 αυτονομείται, προσεγγίζει τους Εργατικούς και γίνεται μέλος σε κιμπούτζ. Γαλουχήθηκε στον ευνομούμενο κοινοτισμό. Από πολύ νεαρή ηλικία (21) παντρεύτηκε, τη Νίλι, που επρόκειτο να είναι η σταθερή σύντροφος της ζωής του. Εκαναν τρία παιδιά. Εζησε τον πόλεμο των Εξι Ημερών και τον πόλεμο στα υψώματα του Γκολάν, εμπειρίες που τον σημάδεψαν και χαλύβδωσαν την πεποίθησή του για ειρηνικές λύσεις στη Μέση Ανατολή. Ταυτόχρονα ήταν ρεαλιστής. Κατανοούσε την πολυπλοκότητα και τις αντιφάσεις. Ο Αμος Οζ ήταν από τους πλέον μεταφρασμένους συγγραφείς και διεθνής πρέσβης της πατρίδας του. Στα ελληνικά, τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη: «Αγαπητοί ζηλωτές» (2018), «Ιούδας», «Εικόνες από τη ζωή στο χωριό», «Το μαύρο κουτί», «Η νύχτα του συγγραφέα», κ.ά.