«Κλείνουν» συμβόλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων

«Κλείνουν» συμβόλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων

6' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αρον άρον τρέχουν στην κυβέρνηση για να κλείσουν «δουλειές». Καθώς οι όψιμες βουλευτικές εκλογές μπορούν πλέον να προκληθούν ανά πάσα στιγμή, ασμένως στην κυβέρνηση εργάζονται για το κλείσιμο συμβολαίων ύψους εκατοντάδων εκατ. ευρώ. Τέτοια συμβόλαια είναι τα αντισταθμιστικά οφέλη (Α.Ο.) στον εκσυγχρονισμό των F-16, η δημιουργία συστημάτων ελέγχου στάθμευσης στους δήμους, η ανάπτυξη συστημάτων δορυφορικής ενημέρωσης των αγροτών, οι προμήθειες λεωφορείων κ.ά.

Κοινός παρονομαστής όλων των προαναφερόμενων συμφωνιών που τώρα προωθούνται με διαδικασίες-εξπρές, παραμένει το ότι είναι πρόχειρα τιμολογημένες, χρηματοδοτούνται από τον εθνικό προϋπολογισμό και δεν αφορούν κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. Το σημαντικότερο είναι ότι είναι αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, αν όχι αχρείαστες. Ετσι, την ίδια στιγμή που το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος εκσυγχρονίζει τον απηρχαιωμένο στόλο του ΕΚΑΒ καθώς δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα κρατικά κονδύλια, οι Ελληνες φορολογούμενοι καλούνται να ξοδέψουν σχεδόν 14 εκατ. ευρώ για να αποκτηθούν κάμερες και δίσκοι στα γήπεδα που θα καταγράφουν τους αγώνες ποδοσφαίρου με στόχο την αποσαφήνιση των αμφισβητούμενων φάσεων.

Διακίνηση εντύπων

Επιπλέον 16 εκατ. ευρώ σκοπεύει να ξοδέψει η ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης (ΥΨΗΠΤΕ) για την καταγραφή της διακίνησης των έντυπων ΜΜΕ, εφημερίδες και περιοδικά, μέσω barcode. Το υπουργείο είναι μάλιστα τόσο «γαλαντόμο» που θα προμηθεύσει δωρεάν κάθε περίπτερο και μίνι μάρκετ της επικράτειας με ηλεκτρονικό εξοπλισμό (tablets, barcode scanners) αξίας εκατοντάδων ευρώ για την καταγραφή της πώλησης κάθε εφημερίδας και περιοδικού. Σχεδόν 10.000 tablets και άλλα τόσα scanners θα διανεμηθούν, ενώ επιπλέον οι φορολογούμενοι θα καταβάλουν και το λειτουργικό κόστος των περίπου 10.300 συνδέσεων κινητής τηλεφωνίας, μέσω των οποίων θα ενημερώνεται το κεντρικό σύστημα. Σύμφωνα με τον καθηγητή Πληροφορικής του ΟΠΑ Διομήδη Σπινέλλη, η Ελλάδα θα είναι πιθανώς η μόνη χώρα στον πλανήτη που θα διαθέτει σύστημα κεντρικής καταγραφής των πωλήσεων των έντυπων ΜΜΕ.

Εκτός όμως από το «αχρείαστο» των συγκεκριμένων προμηθειών, οι διαγωνισμοί αυτοί φέρουν βαριές «σκιές» αδιαφάνειας. Ηδη η προμήθεια του συστήματος barcode που τώρα βρίσκεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο, έχει συνοδευτεί από έγγραφες καταγγελίες για φωτογραφικές διατάξεις στον διαγωνισμό που προωθεί συγκεκριμένη εταιρεία. Το ίδιο συμβαίνει και με το έργο που φέρει τον τίτλο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Γεωργικού Τομέα» που υπόσχεται να φέρει την ευφυΐα στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Το έργο, ύψους 40 εκατ. ευρώ, λοιδορήθηκε ακόμη και από το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. «Ο διαγωνισμός όμως για την ευφυή γεωργία που βγήκε από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής είναι εξόφθαλμα φωτογραφικός και σχεδιάστηκε για μια μόνο ιδιωτική εταιρεία, η οποία είναι η Γαία Επιχειρείν», αναφέρει ανακοίνωση του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ στις 11/6/2018.

Το ίδιο ισχύει και για τον «Ψηφιακό Μετασχηματισμό του ΟΑΣΘ» ύψους 39 εκατ. ευρώ. Για παράδειγμα, ζητεί από τα ακυρωτικά μηχανήματα εισιτηρίων το τζάμι να είναι ακριβώς 4 χιλιοστά. «Οταν μια τέτοια διακήρυξη υπεισέρχεται σε τόση λεπτομέρεια, κάτι δεν έχει σχεδιαστεί σωστά… Γιατί δεν μπορεί να αξιοποιηθεί τζάμι 3 ή 5 χιλιοστών;» αναρωτιέται ενδιαφερόμενος για τον διαγωνισμό.

Εκτός όμως από «φωτογραφικοί», οι διαγωνισμοί θεωρείται ότι διεξάγονται εν κρυπτώ αλλά και με πολλαπλάσιο τίμημα. Αναφορικά με το πρώτο, το ΥΨΗΠΤΕ προώθησε δύο σημαντικά έργα μέσα στις γιορτές. Και παρά τις παρακλήσεις των ενδιαφερομένων για μια παράταση το υπουργείο έδειξε για άλλη μια φορά τη σπουδή του να προχωρήσουν τα έργα. Πρόκειται για το έργο εκσυγχρονισμού του ΟΑΣΘ του οποίου η δημόσια διαβούλευση διενεργήθηκε από 22/12 έως 2/1 και το έργο της κεντρικής διαχείρισης της στάθμευσης των δήμων, που διενεργήθηκε από 24/12 έως 4/1. Τόσο οι εγχώριοι όσο και οι διεθνείς (πολυεθνικές επιχειρήσεις) ενδιαφερόμενοι έκαναν έκκληση για μια 15νθήμερη παράταση στη διαδικασία της διαβούλευσης, κάτι το οποίο ωστόσο δεν έγινε δεκτό.

Υπερτιμολογήσεις

Αναφορικά με τον προϋπολογισμό των έργων, η αγορά βοά ότι είναι υπέρμετρα «φουσκωμένοι». Μάλιστα, ενδιαφερόμενος για το έργο του ΟΑΣΘ αναφέρει ευθαρσώς ότι το έργο είναι υπερτιμολογημένο. «Με την εμπειρία που διαθέτει η εταιρεία μας στην υλοποίηση παρόμοιων έργων, ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου έργου είναι πολλαπλάσιος της πραγματικής αξίας του, και για τον λόγο αυτό είμαστε στη διάθεσή σας να σας παρέχουμε με απόλυτη τεκμηρίωση το κόστος υλοποίησης», αναφέρει σχόλιο που αναρτήθηκε στην επίσημη σελίδα της διαβούλευσης του έργου (www.eprocurement.gov.gr/). Ειδικά για το έργο του εκσυγχρονισμού του ΟΑΣΘ, παρόλο που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1/3 εκείνου του ΟΑΣΑ, έχει παρόμοιο προϋπολογισμό. Το έργο του ΟΑΣΑ κόστισε περίπου 50 εκατ. ευρώ και περιέλαβε υπερτριπλάσιο αριθμό λεωφορείων και στάσεων.

Οι προαναφερόμενες σκιές εξηγούν και ως ένα βαθμό τους βασικούς λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση εντάσσει τα συγκεκριμένα έργα στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) και όχι στις συγχρηματοδοτούμενες από την Κοινότητα δράσεις, π.χ. ΕΣΠΑ. Είναι ο ίδιος λόγος, όπως υποστήριξε πριν από λίγες ημέρες στη Βουλή ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, για την επαναφορά των Α.Ο. στον εκσυγχρονισμό των F-16. Η κυβέρνηση, με τον τρόπο αυτό παρακάμπτει στις προμήθειες που πραγματοποιεί τον γραφειοκρατικό μεν, αλλά και διεξοδικό έλεγχο των Βρυξελλών στις δημόσιες δαπάνες.

Προς την κατεύθυνση αυτή συντελεί και η κατάργηση των διακομματικών επιτροπών στις μεγάλες προμήθειες του Δημοσίου. Σιωπηλά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πριν από περίπου δύο χρόνια ψήφισε την κατάργηση των διακομματικών επιτροπών στους διαγωνισμούς άνω των 5 εκατ. ευρώ. Οι διακομματικές επιτροπές, παρόλο που πρόσθεταν ένα επίπεδο γραφειοκρατίας, παρείχαν μια επιπλέον δικλίδα ασφαλείας και ένα επιπλέον επίπεδο διαφάνειας στις δημόσιες προμήθειες. Οι επιτροπές αυτές που ίσχυαν από το 1996, καταργήθηκαν με τον ν. 4412/2016.

Οχι τυχαία επομένως, σε όλους τους προαναφερόμενους διαγωνισμούς, εμφανίζονται ως «μπαλαντέρ» οι ίδιες επιχειρήσεις. Πρόκειται για μικρές επιχειρήσεις που μέχρι πριν από 2-3 χρόνια ήταν εκτός των δημοσίων έργων. Σήμερα όμως εμφανίζονται σχεδόν σε όλους τους μεγάλους διαγωνισμούς ως υπεργολάβοι – συνήθως του μοναδικού ενδιαφερομένου για το έργο.

Η κυβέρνηση αλλάζει τους κανόνες που θέσπισε

Με τα μικρά έργα «ανοίγει η όρεξη» και για τα μεγάλα. Και με τροπολογίες επιχειρείται η μεθόδευση μεγάλων δημόσιων προμηθειών με αδιαφανείς και ταχύρρυθμες διαδικασίες. Ετσι, άρον άρον η κυβέρνηση έφερε την τροπολογία που δρομολογεί αντισταθμιστικά οφέλη (Α.Ο.) των F-16 ύψους τουλάχιστον 230 εκατ. ευρώ. Η αγορά βοά ότι η συγκεκριμένη συμφωνία θα ωφελήσει συγκεκριμένο μεταπράτη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και δευτερευόντως θα δώσει ανάσα ζωής στην κρατικοδίαιτη ΕΑΒ. Με τα Α.Ο. η κυβέρνηση εκτός του ότι απελευθερώνει τα χέρια της αναφορικά με διαδικασίες που επιβάλλει η εθνική και κοινοτική νομοθεσία στις δημόσιες προμήθειες, αποφεύγει και τον σκόπελο της εκ των υστέρων καταγγελίας περί κρατικών ενισχύσεων.

Μια άλλη τροπολογία που στοχεύει στις μεγάλες προμήθειες είναι εκείνη που έφερε τον αποκλειστικό έλεγχο της εταιρείας Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. στον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά. Ο τελευταίος, έχοντας δρομολογήσει μεγάλα τεχνολογικά έργα ύψους μερικών εκατοντάδων εκατ. ευρώ, δημιούργησε με την τροπολογία που πέρασε στο τέλος του περασμένου Νοεμβρίου, έναν περισσότερο «συνεργάσιμο» μηχανισμό προώθησης των έργων που ενδιαφέρουν. Σύμφωνα με πληροφορίες η διοίκηση της ΚτΠ Α.Ε. που είχε διορισθεί επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, και ελεγχόταν από την υπουργό Δημόσιας Διοίκησης Ολγα Γεροβασίλη (και στη συνέχεια από τη Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου) ξηλώθηκε και πριν από λίγες ημέρες τοποθετήθηκε νέα διοίκηση.

Μια δεύτερη μεγάλη προμήθεια που σχεδιάζεται, η οποία όμως παραμένει ακόμη κάτω από τα ραντάρ της δημοσιότητας, είναι αυτή των περίπου 750 νέων λεωφορείων του ΟΑΣΘ που προετοιμάζει το υπουργείο Μεταφορών. Η προμήθεια αυτή ύψους περίπου 220 εκατ. ευρώ σχεδιάζεται να υλοποιηθεί τον ερχόμενο Φεβρουάριο και θα απαιτήσει μια νέα τροπολογία για την ολοκλήρωσή της. Και αυτό επειδή ο νόμος που καταργεί τον παλιό ΟΑΣΘ και δημιουργεί τη νέα εταιρεία Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης (ΑΣΥΘ) Α.Ε., απαγορεύει μέχρι το τέλος του 2019 στην παρούσα διοίκηση να προχωρεί σε πράξεις που δεσμεύουν τη νέα εταιρεία. Βάσει του νόμου 4482/2017 η παρούσα διοίκηση περιορίζεται σε αποφάσεις που έχουν να κάνουν με την εκκαθάριση της επιχείρησης και τη διενέργεια του υφιστάμενου επιβατικού έργου. Αλλά, οι κανόνες που θεσμοθέτησε η ίδια η κυβέρνηση εύκολα μπορούν να καμφθούν –όπως έγινε και σε άλλες περιπτώσεις– με μια τροπολογία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή