Νέες πιέσεις αναμένεται να υποστούν οι ελληνικές τράπεζες, όπως και οι άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης και κυρίως οι ιταλικές, καθώς θα πρέπει σε χρονικό διάστημα οκτώ ετών αρχής γενομένης από το 2019 να προβούν σε προβλέψεις για το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, παλαιών και νέων, δηλαδή τόσο αυτών που έχουν δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά και αυτών που θα δημιουργηθούν από φέτος.
Με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστεί είτε να ξεφορτωθούν από τους ισολογισμούς τα κόκκινα δάνεια ή να διπλασιάσουν τις προβλέψεις τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα κεφάλαιά τους. Σήμερα οι προβλέψεις των ελληνικών τραπεζών αντιπροσωπεύουν το 50% των κόκκινων δανείων, που ανέρχονται στο σύνολό τους σε 85 δισ. ευρώ. Την κλίμακα των πιέσεων αντανακλά η πτώση που σημείωσε χθες ο κλάδος στο Χ.Α., υποχωρώντας κατά 5,06%, με την Εθνική Τράπεζα να κλείνει με απώλειες 7,41% και την Alpha Bank με απώλειες 6,25%.
Για 119 τράπεζες
Κάτι ανάλογο ισχύει, βέβαια, για το σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς η ΕΚΤ καλεί τώρα όλες ανεξαιρέτως τις 119 ευρωπαϊκές τράπεζες που εποπτεύει να προβούν σε προβλέψεις για το σύνολο των κόκκινων δανείων τους, παλαιών και νέων, στην καλύτερη περίπτωση μέχρι το 2026.
Οι κατευθυντήριες γραμμές που είχε διαμηνύσει η ΕΚΤ το περασμένο έτος αφορούσαν τα καινούργια μη εξυπηρετούμενα δάνεια, για τα οποία ζητούσε από τις ευρωπαϊκές τράπεζες να προβούν σε πλήρεις προβλέψεις σε χρονικό διάστημα επτά ετών για όσα κόκκινα δάνεια έχουν υποθήκες ή άλλες εξασφαλίσεις και σε δύο μόλις έτη για όσα κόκκινα δάνεια δεν έχουν εξασφαλίσεις. Δεν είχε, όμως, θέσει συγκεκριμένους στόχους για το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, συμπεριλαμβανομένων δηλαδή των παλαιών που αποτελούν κληροδότημα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
«Βόμβα» 657 δισ.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το σύνολο των κόκκινων δανείων όλων των τραπεζών της Ευρωζώνης ανέρχεται σε 657 δισ. ευρώ. Οι πιέσεις θα είναι εξίσου μεγάλες και για τον τραπεζικό κλάδο της γειτονικής Ιταλίας, που υποχώρησε χθες κατά 3%, με τη χειμαζόμενη Monte dei Paschi να έχει σημειώσει πτώση 10% και την UBI Banca 10,2%. Κι αυτό γιατί αν τελικά ισχύσουν όντως οι ίδιοι κανόνες για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ιταλικές τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν σε περαιτέρω διαγραφές κόκκινων δανείων ύψους 72 δισ. ευρώ για να καλύψουν το 100% των κόκκινων δανείων τους. Οι νέες απαιτήσεις της ΕΚΤ προκάλεσαν μία ακόμη φορά την αντίδραση της ιταλικής ηγεσίας, που αυτή τη φορά διαμαρτυρήθηκε διά στόματος ενός εκ των δύο αντιπροέδρων του κυβερνητικού συνασπισμού, του Ματέο Σαλβίνι. Ο ηγέτης της Λέγκας κατήγγειλε χθες την ΕΚΤ ότι υπονομεύει το ιταλικό τραπεζικό σύστημα. Τόνισε μάλιστα ότι η «νέα επίθεση» της Τράπεζας στην τραπεζική βιομηχανία της Ιταλίας αποδεικνύει πως η τραπεζική ένωση της Ευρωζώνης προκαλεί αστάθεια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ιταλίας και πλήττει τις αποταμιεύσεις των Ιταλών.
Επικαλούμενος, άλλωστε, εκτιμήσεις της Mediobanca, ο Ματέο Σαλβίνι προέβλεψε πως οι νέες απαιτήσεις της ΕΚΤ μπορεί να προκαλέσουν στη γειτονική χώρα ζημία ύψους 15 δισ. ευρώ.
Σε αυτό ακριβώς το ποσό υπολογίζει η Mediobanca το άθροισμα των προβλέψεων στις οποίες θα αναγκαστούν να προβούν οι ιταλικές τράπεζες. Σύμφωνα, πάντως, με το σχετικό ρεπορτάζ της ιταλικής οικονομικής εφημερίδας Il Sole 24 Ore, η Τράπεζα έχει αποστείλει επιστολές στις τράπεζες από τον Δεκέμβριο και σκοπεύει να ορίσει διαφορετική προθεσμία για κάθε τράπεζα κρίνοντας κατά περίπτωση.
Οι αντιδράσεις
Σημειωτέον ότι οι προηγούμενες προσπάθειες της ΕΚΤ να ορίσει κοινούς κανόνες για την θωράκιση του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα είχαν και πάλι προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από πολιτικούς και τραπεζικούς κύκλους κυρίως της Ιταλίας, οι τράπεζες της οποίας βαρύνονται με περίπου το 25% των κόκκινων δανείων της Ευρωζώνης. Ενα από τα επιχειρήματα που προέβαλαν τραπεζικοί κύκλοι ήταν πως η υπερβολική πίεση θα ανάγκαζε τις ευρωπαϊκές τράπεζες να διακόψουν κάθε δανεισμό, με αποτέλεσμα να στερέψει από ρευστότητα η οικονομία.