ΚΟΥΜΡΑΝ. Στα βράχια που υψώνονται πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα, αρχαιολόγοι σκάβουν με αξίνες ευελπιστώντας ότι θα καταφέρουν να επαναλάβουν μία από τις πιο σημαντικές αποκαλύψεις του περασμένου αιώνα, τον εντοπισμό των παπύρων της Νεκράς Θάλασσας, που είναι γνωστοί και ως Πάπυροι του Κουμράν.
Οι πάπυροι, μία συλλογή χειρογράφων, κάποιοι από τους οποίους χρονολογούνται πριν από 2.000 χρόνια, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά από Βεδουίνους το 1947, στο Κουμράν, περίπου 20 χιλιόμετρα ανατολικά της Ιερουσαλήμ. Οι πάπυροι ανοίγουν διάπλατα ένα παράθυρο στη ζωή και στη θρησκεία, τόσο πριν όσο και μετά τον Ιησού. Προκάλεσαν μία δεκαετή αναζήτηση περισσότερων στοιχείων προτού η έρευνα ξεθυμάνει.
Πρόσφατα ευρήματα πυροδότησαν ανανεωμένο ενθουσιασμό, με τους αρχαιολόγους να ψάχνουν υψηλότερα και βαθύτερα από ό,τι στο παρελθόν. Δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμα ανασκαφές σε δεκάδες σπήλαια και οι αρχαιολόγοι πραγματοποιούν έναν πραγματικό αγώνα δρόμου έναντι των αρχαιοκαπήλων.
«Τα τελευταία χρόνια εντοπίσαμε νέα μικρά κομμάτια παπύρων και περγαμηνών να φτάνουν στη μαύρη αγορά», δήλωσε ο Ορέν Γκούτφελντ, αρχαιολόγος στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. «Αυτό μας έκανε να επιστρέψουμε στα σπήλαια», λέει καθισμένος στην είσοδο ενός σπηλαίου που είναι γνωστό στην ομάδα του ως «52Β». Το 2017, η ομάδα του ανακάλυψε απομεινάρια αγγείων αποθήκευσης στο εσωτερικό μιας σπηλιάς στο Κουμράν. Πιθανώς στο εσωτερικό τους να υπήρχαν πάπυροι αλλά δεν βρέθηκαν. Το σπήλαιο «52Β» βρίσκεται περίπου διακόσια μέτρα πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα. Ψηλότερα, δηλαδή, από εκεί που εντοπίστηκαν οι πάπυροι στη δεκαετία του 1950. Παραμένει, λοιπόν, άγνωστο αν αυτή η ιδιαιτερότητα του σπηλαίου το καθιστούσε ιδανικό για το κρύψιμο των παπύρων. Στο οπίσθιο τμήμα του σπηλαίου υπάρχει ένα στενό λαγούμι, το οποίο όταν καθαριστεί μπορεί να φτάνει περίπου τα δέκα μέτρα. Οι εθελοντές μεταφέρουν με προσοχή ολόκληρους κουβάδες από χώματα. «Ο κόσμος πίστευε ότι δεν υπήρχε τίποτα άλλο να ανακαλυφθεί. Δεν υπήρχε κίνητρο», επισημαίνει ο Ράνταλ Πράις, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Λίμπερτι που βοήθησε στη χρηματοδότηση των ανασκαφών. Ωστόσο, το «52Β» δεν εμφανίζεται στις προηγούμενες καταγραφές της περιοχής και μπορεί να αποκαλύψει πολύτιμα μυστικά, τονίζει ο Πράις.
Οι νέες ανακαλύψεις μπορεί να φωτίσουν την αντιπαράθεση σχετικά με το ποιος είναι ο συγγραφέας των Παπύρων του Κουμράν. Ισως απαντήσεις να δώσει και ο λεγόμενος Χάλκινος πάπυρος που εντοπίστηκε στο Κουμράν το 1952. Εν αντιθέσει προς τους υπόλοιπους παπύρους που ήταν περγαμηνές, εδώ έχουμε 64 σημεία για το κρύψιμο χρυσού και άλλης πολύτιμης ύλης χαραγμένα πάνω σε χαλκό. Ο Γκούτφελντ του Εβραϊκού Πανεπιστημίου υποστηρίζει ότι ο θησαυρός που αναφέρεται εδώ μπορεί να προέρχεται από τον αρχαίο ιουδαϊκό ναό της Ιερουσαλήμ. Το 2006 ολοκλήρωσε την ανασκαφή σε δύο σήραγγες κοντά στο Κουμράν που, όπως πιστεύει, ταίριαζαν με την περιγραφή της Κοιλάδας των Σκιών που περιλαμβάνεται στον Χάλκινο πάπυρο. Βέβαια, δεν βρέθηκε κάποιος θησαυρός αλλά ο Γκούτφελντ υποσχέθηκε ότι θα εξακολουθήσει να ψάχνει.