Μην ψάχνετε άδικα πότε ταινία Ελληνα κινηματογραφιστή έχει τιμηθεί με τις περισσότερες οσκαρικές υποψηφιότητες σε μια χρονιά. Δεν έχει συμβεί ποτέ. Πλέον, όμως, είναι γεγονός με τον Γιώργο Λάνθιμο, ο οποίος ήδη από την πρώτη του παρουσία στα βραβεία το 2010 (με τον «Κυνόδοντα»), ήταν φανερό πως ήρθε για να μείνει. Η τρίτη φορά, ύστερα από εκείνη του «Αστακού», ήταν καθώς φαίνεται και η φαρμακερή, αφού το «The Favourite» («Η Ευνοούμενη») ακούστηκε 10 φορές από τα χείλη των παρουσιαστών τής χθεσινής ανακοίνωσης υποψηφιοτήτων για την τελετή της 24ης Φεβρουαρίου. Εκεί, η ταινία του Λάνθιμου θα εκπροσωπηθεί σε όλες τις σημαντικές κατηγορίες, εκτός των ανδρικών ρόλων, οι οποίοι όμως στο συγκεκριμένο φιλμ είναι περίπου… ανύπαρκτοι.
Ας πάμε, όμως, λίγο πίσω στον χρόνο. Συγκεκριμένα, ακριβώς μία δεκαετία πριν, όταν ο Ελληνας δημιουργός, που μόνο οι… παροικούντες γνώριζαν από την υποσχόμενη «Κινέττα», συστήθηκε στο ευρύ κοινό με τον «Κυνόδοντα». Θυμάμαι χαρακτηριστικά μία από τις πρώτες προβολές της ταινίας στο Αστυ, όπου τουλάχιστον 50 άτομα δεν έφτασαν καν στους τίτλους του τέλους –οι υπόλοιποι κοιταζόμασταν μεταξύ μας με βλέμμα απορίας ανάμεικτης με θαυμασμό για το ασυνήθιστο του θεάματος. Ως γνωστόν, το φιλμ βραβεύθηκε στις Κάννες και αργότερα έφτασε μέχρι τα Οσκαρ, ανοίγοντας στον δημιουργό του τον δρόμο για το εξωτερικό. Κι ο Λάνθιμος αυτόν τον δρόμο τον πήρε τρέχοντας.
Επιλέγοντας, μάλλον σοφά, την Αγγλία αντί της Αμερικής, μετέφερε εκεί τη δραστηριότητά του, περνώντας πλέον και σε άλλο επίπεδο παραγωγών. Με αυτό τον τρόπο, ηθελημένα ή όχι, πέτυχε να βρίσκεται κοντά στα μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ και στην αισθητική τους, ενώ παράλληλα έκανε αγγλόφωνες ταινίες που διευκόλυναν την επικοινωνία και με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Επιπλέον, σε αυτές πήραν μέρος παγκοσμίως γνωστά ονόματα: Κόλιν Φάρελ, Ρέιτσελ Βάις και Ολίβια Κόλμαν στον «Αστακό», Νικόλ Κίντμαν και Φάρελ ξανά στον «Θάνατο του ιερού ελαφιού». Οι ηθοποιοί, κάποιοι από τους οποίους πρωταγωνιστούν και στην «Ευνοούμενη», συνεργάζονται επαναλαμβανόμενα με τον Λάνθιμο, προφανώς διότι τον εκτιμούν αλλά και γιατί βλέπουν σε αυτόν ευκαιρίες για την καριέρα τους. Η βραβευμένη με Οσκαρ, Εμα Στόουν, δήλωσε σε συνέντευξή της πως περίμενε 3 χρόνια για να διεκδικήσει τη θέση της σε κάποια ταινία του. Στην οντισιόν εκείνος την έβαλε να διαβάζει τα λόγια του ρόλου αγκομαχώντας, σαν να το έκανε ευρισκόμενη στο κρεβάτι της γέννας… Τόσο στον «Αστακό» όσο και στο «Ελάφι» ήταν αρκετοί εκείνοι που κριτίκαραν τον Λάνθιμο για μια τάση προς πιο mainstream κινηματογράφο, ενώ παράλληλα επισήμαιναν πως και η (επιτυχημένη) σεναριακή συνεργασία του με τον Ευθύμη Φιλίππου, πλησίαζε πια τα όρια της μανιέρας. Ανεξάρτητα αν τους άκουσε ή όχι, εκείνος αποφάσισε να κρατήσει μόνο την καρέκλα του σκηνοθέτη για τον εαυτό του στην «Ευνοούμενη», υιοθετώντας το (επίσης υποψήφιο) σενάριο των Ντέμπορα Ντέιβις και Τόνι Μακ Ναμάρα.
Οι αντίπαλοι
Αντίθετα με τους άνδρες και οι τρεις γυναίκες πρωταγωνίστριες (Ολίβια Κόλμαν, Εμα Στόουν, Ρέιτσελ Βάις) της «Ευνοούμενης» φιγουράρουν στη λίστα, με την Κόλμαν να έχει τις περισσότερες πιθανότητες να βραβευθεί. Μεγαλύτερος αντίπαλος του φιλμ, φαινομενικά, είναι το αριστουργηματικό «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν, το οποίο έχει επίσης 10 υποψηφιότητες, σε σχεδόν ταυτόσημες μάλιστα κατηγορίες με εκείνες της ταινίας του Λάνθιμου. Οι δύο μη Αμερικανοί δημιουργοί θα κονταροχτυπηθούν ακόμα για την καλύτερη σκηνοθεσία.
Από εκεί και έπειτα το «Ενα αστέρι γεννιέται» του Μπράντλεϊ Κούπερ και το «Vice» του Ανταμ Μακέι, ακολουθούν στην κούρσα με 8 υποψηφιότητες, ενώ 7, αν και σε αρκετές δευτερεύουσες κατηγορίες, απέσπασε το κομίστικο «Black Panther». Οι πολλές υποψηφιότητες πάντως, όπως δείχνει και η πρόσφατη ιστορία, δεν αποτελούν πάντα εχέγγυο της (οσκαρικής) ευτυχίας. Για την καλύτερη ταινία για παράδειγμα, εκτός της «Ευνοούμενης» και του «Ρόμα», κανείς δεν μπορεί να ξεγράψει το «Πράσινο βιβλίο» που κέρδισε το πρόσφατο βραβείο των παραγωγών και έχει ακόμα υποψήφιους τους Βίγκο Μόρτενσεν και Μαχερσάλα Αλι για τους ρόλους τους. Ο πρώτος αναμένεται να έχει σκληρότατο ανταγωνισμό στον Α΄ ανδρικό, με τους Ράμι Μάλεκ («Bohemian Rapsody»), Κρίστιαν Μπέιλ («Vice») και Γουίλεμ Νταφόε («Στην πύλη της αιωνιότητας») να «παίζουν» εξίσου δυνατά. Οσο για τις γυναίκες, εκεί μοιάζει πως η Κόλμαν και η Γκλεν Κλόουζ («The Wife») έχουν το πάνω χέρι συγκριτικά με τις υπόλοιπες.