Στην πρώτη συνεδρίαση μετά τον τερματισμό του προγράμματος αγοράς ομολόγων πιθανολογείται πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα αναγνωρίσει ότι αποδυναμώνεται η προοπτική οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς όμως να αλλάξει την πορεία της νομισματικής πολιτικής. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, και οι συνάδελφοί του στο διοικητικό συμβούλιο αναμένεται να υποστηρίξουν πως η εξασθένηση στο οικονομικό κλίμα της Ευρωζώνης είναι προσωρινό και όχι μόνιμο φαινόμενο. Βέβαια, η ΕΚΤ θα τονίσει επίσης πως θα είναι σε ετοιμότητα εάν τα πράγματα επιδεινωθούν σοβαρά. Σε αυτό το στάδιο, όμως, και προτού δημοσιοποιηθούν οι νέες προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό αυτόν τον Μάρτιο, η ΕΚΤ μάλλον δεν θα θελήσει να προκαλέσει μεγαλύτερη νευρικότητα στις ήδη ταραγμένες αγορές. Ενδεχομένως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) να έχει διευκολύνει τη δουλειά της ΕΚΤ, δεδομένου ότι υιοθέτησε πρόσφατα μια πιο υποστηρικτική στάση απέναντι στην οικονομία. Ωστόσο, η ΕΚΤ έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις ανησυχίες των αγορών, υποδεικνύοντας πως εξετάζει έναν νέο γύρο μακροπρόθεσμων φθηνών δανείων (TLTROs) για το τραπεζικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΤ θα είναι πολύ προσεκτική στις κινήσεις της και θα προχωρούσε με μετριοπάθεια, σε μια αναπροσαρμογή των τοποθετήσεών της. Αντί να τροφοδοτεί φόβους για μια ύφεση στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ προτιμά να διατηρεί την ψυχραιμία της.
Σκοπός της ΕΚΤ σε περιόδους αβεβαιότητας είναι να μην υπάρξουν ελλείψεις ρευστότητας που μπορεί να ανακύψουν από τη λήξη των προηγούμενων TLTROs από τα μέσα στο 2020 μέχρι τις αρχές του 2021. Αν και ένα τέτοιο ενδεχόμενο απέχει χρονικά, είναι πιθανό να επηρεαστεί το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών μέσα στο 2019. Συνήθως, η ΕΚΤ λαμβάνει αυτές τις αποφάσεις μετά την ανακοίνωση των νέων οικονομικών προβλέψεων. Οπότε περισσότερες πληροφορίες θα είναι μάλλον διαθέσιμες τον Μάρτιο και τον Ιούνιο.
Εκτός ενός νέου γύρου TLTROs προβλέπεται ότι η ΕΚΤ θα υποδείξει από το β΄ τρίμηνο του 2019 στις αγορές πως θα ξεκινήσει την αύξηση των επιτοκίων από τα τέλη του 2019 (Δεκέμβριος) αντί του φθινοπώρου (Σεπτέμβριος). Τον Δεκέμβριο του 2019, η ΕΚΤ αναμένεται να αυξήσει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων από το -0,4% στο -0,25% διατηρώντας τα βασικά επιτόκια των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο 0% και των πράξεων διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 0,25%, αντίστοιχα. Αν και με μια τέτοια απόφαση αναμένεται να δημιουργήσει αυστηρότερες συνθήκες δανεισμού για ορισμένους, η επίδραση στον ευρύτερο τραπεζικό κλάδο θα είναι ουδέτερη. Το β΄ και δ΄ τρίμηνο του 2020, η ΕΚΤ μπορεί να αυξήσει όλα τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης, τερματίζοντας το καθεστώς των αρνητικών επιτοκίων στις καταθέσεις. Σύμφωνα με σφυγμομέτρηση του πρακτορείου Bloomberg αναμένονται δύο αυξήσεις των επιτοκίων μέσα στο 2020. Μέχρι τουλάχιστον το 2020, η ΕΚΤ θα έχει επανεπενδύσει εξ ολοκλήρου τις τοποθετήσεις σε ομόλογα που θα έχουν ωριμάσει στο μεσοδιάστημα, διατηρώντας το υπάρχον χαρτοφυλάκιο σταθερό επί μία διετία μετά τη λήξη του προγράμματος αγοράς ομολόγων. Για να υλοποιηθούν αυτά τα σενάρια θα πρέπει να έχουν αρχίσει να εξασθενούν οι πολιτικοί κίνδυνοι και οι πιέσεις από το εξωτερικό περιβάλλον μέχρι την άνοιξη του 2019, αλλά και να κινηθεί σταδιακά προς τα πάνω ο δομικός πληθωρισμός μέσα στο 2019.
* Οικονομολόγος στην Berenberg Bank.