Αγροτική παραγωγή με δορυφόρους και ρομπότ

Αγροτική παραγωγή με δορυφόρους και ρομπότ

8' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και απειλεί –μαζί με τον υπερπληθυσμό– την αγροτική παραγωγή, εξυφαίνοντας τις επόμενες μεγάλες επισιτιστικές κρίσεις. Ειδικά το ευαίσθητο ελληνικό οικοσύστημα επηρεάζεται σοβαρά, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς και ελληνικές εκθέσεις, από την αύξηση της θερμοκρασίας και των ημερών καύσωνα, των ραγδαίων βροχών αλλά και των ημερών ανομβρίας, που θα μειώσουν την αφθονία των ειδών, θα υποβαθμίσουν τα εδάφη και τα νερά, θα μετατοπίσουν χωρικά τις καλλιέργειες, θα ευνοήσουν την εξάπλωση ασθενειών, την εμφάνιση τοξικών φυτών.

Ενάντια στις διαφαινόμενες κρίσεις στα τρόφιμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδοτεί μέσω του Horizon 2020, δέσμη έργων ευφυούς γεωργίας και γεωργίας ακριβείας, αρκετά από τα οποία «τρέχουν» με συντονιστή ή εταίρο τη χώρα μας. Smart-Akis, Gates, Optima, BigDataGrapes, Apollo, EUXDAT, RECARE, κ.ά. Ολα τα τεχνολογικά μέσα, τα οποία ενσωματώνονται στις υφιστάμενες γεωργικές πρακτικές, χρησιμοποιούνται ενάντια σε ενδεχόμενη έλλειψη προϊόντων, στην υποβάθμιση της ποιότητάς τους και στην άνοδο του κόστους παραγωγής τους.

Τα μέσα

Δορυφορικά συστήματα, τηλεπισκόπηση, γεωπληροφορική, μεγάλα δεδομένα, Διαδίκτυο των πραγμάτων, συστήματα αυτόματης έρευνας και ελέγχου της θερμοκρασίας και της υγρασίας στο χωράφι ή στο θερμοκήπιο, νευρωνικά δίκτυα για την πρόβλεψη της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων, ρομπότ που εκτελούν τυποποιημένες εργασίες, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, τεχνολογίες τρισδιάστατης απεικόνισης, πολυφασματικοί αισθητήρες, τρακτέρ χωρίς οδηγό αλλά με μηχανική όραση, ραντάρ, GPS και διασύνδεση με το Διαδίκτυο, χρησιμοποιούνται για την πιο αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον.

Δηλαδή, ένα σύνολο μηχανημάτων που διασυνδέονται μεταξύ τους και λειτουργούν αυτόματα, παρακολουθεί την εξέλιξη των καλλιεργειών και παρεμβαίνει όπου χρειάζεται. Μηχανές σπέρνουν ή φυτεύουν με ακρίβεια (αφού πρώτα αισθητήρες έχουν αναλύσει την πυκνότητα, την υγρασία, τις θρεπτικές ουσίες στο έδαφος και έχουν υπολογίσει σε ποιο σημείο και σε πιο βάθος θα εισαχθεί ο σπόρος, σε ποιες ακριβώς αποστάσεις θα τοποθετηθούν τα φυτά), αρδεύουν όποτε και όσο ακριβώς χρειάζεται, συλλέγουν και διαλέγουν τους καρπούς. Ρομποτικά μηχανήματα εντοπίζουν προβλήματα πριν αυτά εκδηλωθούν, εξαλείφουν ζιζάνια, παρεμβαίνουν αποκαθιστώντας τη διατροφική ισορροπία και υγεία των εδαφών, προλαβαίνουν την εξάπλωση ασθενειών, μειώνοντας την ανάγκη για επιβλαβή φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Τεχνολογίες 3D απεικόνισης συμβάλλουν στην ορθολογική διανομή των καλλιεργειών, συστήματα ελέγχουν τη χρήση νερού και την απορροή τοξικών συστατικών, βοηθούν στην αποκατάσταση υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων.

Τεράστια ποσά επενδύονται στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο για την ανάπτυξη των βέλτιστων πρακτικών και ποικιλιών που θα αντέξουν στην κλιματική αλλαγή. Το οικονομικό μέγεθος της έξυπνης γεωργίας, σύμφωνα με τη Statista, αναμένεται να αυξηθεί από 9,58 δισ. δολάρια το 2017 σε 23,14 δισ. δολ. το 2022, και η γεωργία ακριβείας, που αποτελεί συνιστώσα της έξυπνης γεωργίας και χρησιμοποιεί την τεχνολογία για τη μείωση των εισροών (σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, νερού), από 5,09 εκατ. δολάρια το 2018 σε 9,53 δισ. δολάρια το 2023. Επίσης, η αξία του παγκόσμιου αγροτικού Διαδικτύου των πραγμάτων αναμένεται να αυξηθεί από 3,63 δισ. δολάρια το 2015 σε 21 δισ. το 2022 και οι αυτόματες γεωργικές συσκευές του Διαδικτύου των πραγμάτων από 17 εκατ. το 2016 σε 27,4 εκατ. συσκευές το 2021.

Αγροτική παραγωγή με δορυφόρους και ρομπότ-1

Με drones και νέες τεχνολογίες μπορούν να εντοπιστούν προβλήματα στις καλλιέργειες, πριν ακόμη αυτά εκδηλωθούν εμφανώς.

Εξυπνη γεωργία, η Ελλάδα στους πρωτοπόρους

«Εχει σημειωθεί μια στροφή της Ε.Ε. στα χρηματοδοτούμενα προγράμματα για τη γεωργία, είναι πιο εφαρμοσμένα, λύνουν συγκεκριμένα προβλήματα, και το σημαντικότερο στα έργα συμμετέχουν παραγωγοί και ομάδες παραγωγών, εταιρείες και λιγότερα πανεπιστήμια ώστε να υπάρχει συνεργασία και άμεση διάχυση της γνώσης», λέει ο Σπύρος Φουντάς, αναπληρωτής καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών που συντονίζει σειρά έργων έξυπνης γεωργίας.

Ενα από αυτά, το εμβληματικότερο, το Smart-AKIS, το οποίο αποτελεί απάντηση στην παγκόσμια επισιτιστική πρόκληση και στις ανάγκες βιωσιμότητας της γεωργίας, μόλις ολοκληρώθηκε και θα παρουσιαστεί από τον κ. Φουντά την Τρίτη στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ε.Ε.

Είναι μια ανοιχτή πλατφόρμα, ένα θεματικό δίκτυο έξυπνης γεωργίας, που παρέχει καθοδήγηση και ενημέρωση στους αγρότες σχετικά με έξυπνες γεωργικές λύσεις. Για την ολοκλήρωσή του συνεργάστηκαν 13 φορείς – τέσσερα πανεπιστήμια, συνεταιρισμοί, εταιρείες, σύνδεσμοι (π.χ. ο ευρωπαϊκός σύνδεσμος γεωργικών μηχανημάτων). «Οργανώσαμε δεκάδες εργαστήρια, όπου παρουσιάσαμε τις νέες τεχνολογίες στη γεωργία, συμμετείχαν περισσότεροι από 1.000 φορείς, ενώ ένα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα που εξήχθησαν ήταν ότι 70% των παραγωγών καινοτομούν οι ίδιοι. Ενας από τους στόχους των θεματικών δικτύων της Ε.Ε., πέρα από την προώθηση έξυπνων τεχνολογιών, είναι η μετουσίωση σε πρόγραμμα των καινοτόμων ιδεών των ίδιων των αγροτών. Στην πλατφόρμα υπάρχουν συνολικά 1.500 τεχνολογίες, και διατίθενται πληροφορίες για 450 εμπορικά προϊόντα, 200 ερευνητικά έργα και 800 επιστημονικές εργασίες», τονίζει ο κ. Φουντάς. «Με τη γεωργία ακριβείας γίνεται ορθολογικότερη χρήση εισροών. Μέχρι τώρα έμπαιναν σε όλο το χωράφι τα ίδια λιπάσματα, τα ίδια φάρμακα, ενώ υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες από σημείο σε σημείο. Οι νέες τεχνολογίες μας βοηθούν να τις εντοπίσουμε και με τα έξυπνα μηχανήματα να κάνουμε καλύτερη αξιοποίηση των εισροών για μείωση κόστους παραγωγής και προστασία του περιβάλλοντος».

Ο κ. Φουντάς συντονίζει και το πρόγραμμα Gates-game, ένα βιντεοπαιχνίδι σοβαρού σκοπού, που απευθύνεται σε επαγγελματίες. Παίζοντας ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, που συνδυάζει τη διασκέδαση με τη γνώση, οι ενδιαφερόμενοι θα πληροφορούνται τις επιπτώσεις των επιλογών τους στο περιβάλλον και στην οικονομία. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί το 2019. Επίσης συντονίζει το πρόγραμμα Optima, το οποίο βρίσκεται στον πρώτο χρόνο της εξέλιξής του. Με τη χρήση νέων τεχνολογιών στα ψεκαστικά μηχανήματα, στα οποία θα εισάγονται βιολογικά σκευάσματα, θα επιτυγχάνεται ψεκασμός ακριβείας και περιορισμός των χημικών σκευασμάτων.

Τα αμπέλια

Το BigDataGrapes είναι ένα άλλο ευρωπαϊκό έργο που συντονίζει η ελληνική εταιρεία AgroKnow, προσφέροντας λύσεις μέσω της οικονομίας των δεδομένων. «Με τεχνολογίες επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων, μοντέλα πρόβλεψης, τεχνητή νοημοσύνη επιλέγονται εκείνες οι ποικιλίες αμπέλου που μπορούν να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή και να έχουν αποδόσεις για πολλά χρόνια», λέει ο κ. Θοδωρής Κοντογιάννης, business development manager της AgroKnow. Το έργο, οι «πιλότοι» του οποίου «τρέχουν» στην Ελλάδα (Αρχαία Κορινθία και Νεμέα), Ιταλία και Γαλλία, απαρτίζεται από τρεις πυλώνες: πρωτογενή παραγωγή (καλλιέργεια αμπελιού), μεταποίηση (οινοπαραγωγή, τρόφιμα όπως σταφίδες), παραγωγή προϊόντων (π.χ. καλλυντικά) από τα υποπροϊόντα της αμπέλου. «Με την επεξεργασία των δεδομένων μπορούμε άμεσα να καταλήξουμε π.χ. στο ποιες παρτίδες σταφυλιών με την υψηλότερη συγκέντρωση της αντιγηραντικής ουσίας ρεζβερατρόλης θα επιλέξει μια εταιρεία για να δημιουργήσει τις αντιγηραντικές κρέμες που θέλει», εξηγεί ο κ. Κοντογιάννης.

«Το ερευνητικό έργο Magic στοχεύει στην καλλιέργεια βιομηχανικών φυτών σε υποβαθμισμένα εδάφη, για την παραγωγή βιοϋλικών και βιοπροϊόντων – στα βιοϋλικά συμπεριλαμβάνονται από κόλλες και δομικά υλικά μέχρι φάρμακα και βιοπλαστικά», λέει η συντονίστρια του έργου κ. Ευθυμία Αλεξοπούλου, υπεύθυνη για τις ενεργειακές καλλιέργειες στο τμήμα Βιομάζας του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τα πειράματα γίνονται στη Βοιωτία, στους νομούς Θεσσαλονίκης και Εβρου. Η κ. Αλεξοπούλου συντονίζει και το πρόγραμμα Panacea, θεματικό δίκτυο μέσω του οποίου θα συνταχθεί ένας οδικός χάρτης για την καλλιέργεια μη τροφικών ειδών. «Και τα δύο στοχεύουν στην αναδιάρθρωση της αγροτικής υπαίθρου, στην καινοτομία και στην αύξηση του εισοδήματος των αγροτών».

Αγροτική παραγωγή με δορυφόρους και ρομπότ-2

Ρομποτικά μηχανήματα εκτελούν μία σειρά από τυποποιημένες εργασίες, με απόλυτη ακρίβεια, συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους παραγωγής.

Τα οφέλη για καλλιεργητές, περιβάλλον και ποιότητα προϊόντων

Το έργο APOLLO, το οποίο συντονίζει η ελληνική εταιρεία Draxis, αφορά την ανάπτυξη μιας πλατφόρμας, η οποία κάνοντας χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και με δεδομένα από τους δορυφόρους του Copernicus της Ε.Ε. παρέχει πληροφορίες στους αγρότες σχετικά με την ανάπτυξη και την υγεία των καλλιεργειών τους, ώστε να πάρουν τις καλύτερες αποφάσεις για μεγαλύτερες αποδόσεις.

Στα Γιαννιτσά

Το πρόγραμμα εφαρμόζεται «στην περιοχή των Γιαννιτσών, σε καλλιέργειες καλαμποκιού και βαμβακιού, σε συνεργασία με τον αγροτικό συνεταιρισμό Γιαννιτσών», σημειώνει η κ. Μάχη Συμεωνίδου, γενική διευθύντρια στην Draxis και επιστημονική υπεύθυνη του έργου. «Τους δίνουμε πληροφορίες, ανά πάσα στιγμή, για την κατάσταση του εδάφους του χωραφιού τους, για τον καιρό με βάση μοντέλα πρόγνωσης που επεξεργαζόμαστε, και συμβουλές για το πότε και αν θα πρέπει να ποτίσουν, αν είναι η κατάλληλη στιγμή να οργώσουν ή να εκτελέσουν οποιαδήποτε άλλη εργασία. Μπορούν να ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο από μακριά για το πώς εξελίσσεται η καλλιέργειά τους. Τους βοηθάμε να χωρίσουν τα χωράφια τους σε ζώνες καλλιέργειας και να εφαρμόσουν σ’ αυτές τις πληροφορίες και τις συμβουλές που τους παρέχουμε», συνεχίζει η κ. Συμεωνίδου. Στο έργο, η πρώτη φάση του οποίου ολοκληρώνεται στο τέλος του μήνα, συμμετέχουν, εκτός από τους Ελληνες γεωργούς, αγροτικός συνεταιρισμός στη Σερβία, ομάδα παραγωγών στην Ισπανία, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Τεχνικό Πανεπιστήμιο Βιέννης. «Τα οφέλη που προκύπτουν είναι πολλά, μικρότερο κόστος των γεωργικών εισροών και εν γένει της παραγωγής, βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος, μεγαλύτερες αποδόσεις, περισσότερο κέρδος. Πολλά τα οφέλη και για το περιβάλλον, εξοικονόμηση νερού, καλύτερη ποιότητα εδάφους. Αποτελέσματα που αναζωογονούν την ύπαιθρο και ωφελούν όλη την τοπική κοινωνία», καταλήγει η κ. Συμεωνίδου.

Η Draxis ολοκλήρωσε πρόσφατα και το έργο Recap. Με τη βοήθεια των Οργανισμών Πληρωμών σε πέντε χώρες στήθηκε μια πλατφόρμα η οποία «τηλεανιχνεύει» την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, απλοποιώντας τον περίπλοκο Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής –για να πάρουν τις επιδοτήσεις οι αγρότες πρέπει να τηρούν ορισμένα περιβαλλοντικά μέτρα– και διευκολύνοντας Οργανισμούς Πληρωμών και αγρότες.

Στη Χαλκιδική

Χρήση μεγάλων δεδομένων στην έξυπνη γεωργία κάνει και η χρηματοδοτούμενη από το Horizon 2020 πρωτοβουλία EUXDAT. Στο έργο, που συντονίζεται από το δίκτυο ψηφιακών υπηρεσιών Atos στην Ισπανία και περιλαμβάνει εταίρους βιομηχανίας και έρευνας σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμμετέχει το ελληνικό Ινστιτούτο Βιο-οικονομίας και Αγρο-τεχνολογίας (ΙΒΟ) του ΕΚΕΤΑ. Με «εργαλεία», τα extreme data (δεδομένα μεγάλου όγκου) που προέρχονται από τηλεπισκόπηση, μετεωρολογικά δεδομένα, εικόνες και πληροφορίες από αυτόνομα εναέρια μέσα, υπερφασματικούς και επίγειους αισθητήρες, την τεχνητή νοημοσύνη, γίνεται αυτόματη λήψη αποφάσεων για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Πιλοτικές εφαρμογές στην Ελλάδα λαμβάνουν χώρα στην περιοχή της Χαλκιδικής.

Το έδαφος είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο, μεταβλητό και ζωντανό μέσο που εκτελεί πολλές ζωτικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής τροφίμων. Είναι ένας ουσιαστικά μη ανανεώσιμος πόρος που υφίσταται πολλές πιέσεις: διάβρωση, απώλεια οργανικής ύλης, ρύπανση, κατολισθήσεις, σφράγιση, αλάτωση. Την τελευταία αυτή παράμετρο μελέτησαν στην περιοχή του Τυμπακίου οι ερευνητές του Πολυτεχνείου Κρήτης, στο πλαίσιο του έργου RECARE. Η υπεράντληση σε παράκτιες περιοχές έχει ως αποτέλεσμα τη διείσδυση θαλασσινού νερού στον υπόγειο υδροφορέα, αλάτωση του νερού και υποβάθμιση των εδαφών. Δόθηκαν συμβουλές για άρδευση από εναλλακτικές πηγές, αραίωση υπόγειων υδάτων με βρόχινο νερό, συγκομιδή των ομβρίων υδάτων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή