Οι ΗΠΑ κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με τους Ταλιμπάν

Οι ΗΠΑ κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με τους Ταλιμπάν

4' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Αυτό που γίνεται σήμερα μοιάζει ατυχώς με τις ειρηνευτικές συνομιλίες του Παρισιού στον πόλεμο του Βιετνάμ. Τότε, όπως και τώρα, ήταν σαφές ότι προσερχόμενοι στο τραπέζι, απλώς διαπραγματευόμαστε τους όρους της παράδοσής μας. Οι Ταλιμπάν θα αναλάβουν δεσμεύσεις, γνωρίζοντας ότι όταν φύγουμε δεν θα μπορούμε να τους υποχρεώσουμε να εφαρμόσουν καμία απ’ αυτές». Ο Ράιαν Κρόκερ, πρέσβης των ΗΠΑ στην Καμπούλ τη δεκαετία 2002-2012, συγκαταλέγεται στους σφοδρούς επικριτές της απόφασης του Ντόναλντ Τραμπ να θέσει τέλος στον πόλεμο των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.

Ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Ζαλμάι Χαλιλζάντ, ο ίδιος άνθρωπος που είχε αναλάβει «τοποτηρητής» των ΗΠΑ στην Καμπούλ στην πρώτη φάση του πολέμου, έκλεισε την προηγούμενη εβδομάδα προκαταρκτική συμφωνία με τους Ταλιμπάν, έπειτα από εντατικές διαπραγματεύσεις στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα. Οι εκπρόσωποι των Ταλιμπάν δεσμεύθηκαν ότι δεν θα επιτρέψουν να γίνει η χώρα βάση διεθνούς τρομοκρατίας, με αντάλλαγμα την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων. Στον επόμενο γύρο θα συζητήσουν ζητήματα όπως η εκεχειρία και ο ρόλος της κυβέρνησης της Καμπούλ, με την οποία οι Ταλιμπάν αρνούνται να διαπραγματευθούν, θεωρώντας τη μαριονέτα των ξένων δυνάμεων.

Ενας πόλεμος 18 ετών

Το 2001, όταν η συντριπτική ισχύς της αμερικανικής πολεμικής μηχανής συμμάχησε με τους τοπικούς πολεμάρχους της Βόρειας Συμμαχίας, πολλοί θεώρησαν ότι οι Ταλιμπάν, που είχαν επιβάλει μεσαιωνικής αυστηρότητας ισλαμικό νόμο στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, θα κονιορτοποιηθούν. Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί, οι Αμερικανοί φορολογούμενοι έχουν ξοδέψει 840 δισεκατομμύρια δολάρια για πολεμικές επιχειρήσεις και 130 δισ. για «ανοικοδόμηση», σύνολο σχεδόν ένα τρισ. δολάρια, χωρίς να συνυπολογίζονται τα δεκάδες δισεκατομμύρια από τα υπόλοιπα 38 μέλη της πολυεθνικής συμμαχίας που στηρίζει την κυβέρνηση της Καμπούλ. Η πρωτεύουσα και οι άλλες μεγάλες πόλεις πέρασαν γρήγορα στον έλεγχο της κυβέρνησης, αλλά ο πόλεμος δεν τελείωσε ποτέ – αντιθέτως, τον τελευταίο χρόνο επεκτείνεται.

«Ανώτατος πρώην αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών υποστηρίζει ότι οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας δείχνουν σημάδια διάλυσης. Διοικητές αναζητούν τρόπους να μεταφέρουν τις οικογένειές τους σε ασφαλές μέρος», έγραψε ο ανταποκριτής του περιοδικού Spiegel, Φριτς Σάαπ. «Ο αφγανικός στρατός χάνει περισσότερους άνδρες από αυτούς που μπορεί να στρατολογήσει, οι νεκροί φθάνουν έως και τους 400 σε μία εβδομάδα».

Πέρυσι, οι αμερικανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν περίπου 6.800 βομβαρδισμούς εναντίον των Ταλιμπάν, υπακούοντας στην εντολή του Αμερικανού προέδρου να ενταθούν οι πολεμικές επιχειρήσεις. Δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, επιβεβαιώνοντας την αρχική επιθυμία του Τραμπ να σπεύσει προς την έξοδο. Εχοντας απομακρύνει από την κυβέρνηση όσους διαφωνούσαν (Μακ Μάστερ, Τίλερσον, Μάτις) και γνωρίζοντας ότι η πλειονότητα των Αμερικανών θέλει την απεμπλοκή, ο Τραμπ έχει δώσει το πράσινο φως στον Χαλιλζάντ να κάνει ό,τι χρειαστεί για να επιστρέψουν το ταχύτερο τουλάχιστον οι μισοί από τους 14.000 Αμερικανούς στρατιώτες.

Δεν είναι σαφές αν το σχέδιο θα αφορά και τις μονάδες της CIA, που διεξάγουν έναν σκιώδη, παράλληλο πόλεμο στις επαρχίες του Αφγανιστάν που συνορεύουν με το Πακιστάν. Πολύμηνη έρευνα των Νew York Times έφερε στο φως βιαιότητες που, σύμφωνα με τους συγγραφείς, ωθούν τον πληθυσμό στους Ταλιμπάν. Ούτε είναι σαφές αν τα αμερικανικά στρατεύματα θα αντικατασταθούν με μισθοφόρους, όπως εισηγείται ο επικεφαλής της εταιρείας που έγινε γνωστή ως Blackwater, Ερικ Πρινς. Ο Πρινς υποστηρίζει ότι μια δύναμη 6.000 μισθοφόρων και 2.000 ανδρών των ειδικών δυνάμεων θα είναι πιο αποτελεσματική από την τωρινή αμερικανική και διεθνή δύναμη, με κόστος 5 δισ. δολαρίων ετησίως, αντί του 1 δισ. την εβδομάδα που ξοδεύουν τώρα οι ΗΠΑ. Για τον Τραμπ, δεν έχει σημασία εάν οι μισθοφόροι, που απέτυχαν οικτρά στο Ιράκ, θα επιτύχουν στο Αφγανιστάν, ούτε με ποιες μεθόδους και ποια νομιμοποίηση. Αυτό που θέλει είναι βγάλει έναν άσο από το μανίκι, ώστε να καθησυχάσει όσους επιμένουν ότι, φεύγοντας από το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ θα απεμπολήσουν τα στρατηγικά οφέλη που αποκομίζουν με την παρουσία τους στην περιοχή, θα ακυρώσουν την κοινωνική πρόοδο που έχει συντελεστεί υπό δυτική στρατιωτική προστασία και θα στείλουν τους μέχρι τώρα Αφγανούς συμμάχους τους σε αγωνιώδη αναζήτηση ελικοπτέρων.

Φόβοι για νέο γύρο σκληρού εμφυλίου

Πολλοί αναλυτές φοβούνται ότι η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων θα βυθίσει τη χώρα σε νέο γύρο εμφυλίου. Οι Ταλιμπάν εσχάτως ενδύονται τον μανδύα του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, υποσχόμενοι «ένα ειρηνικό μέλλον που θα περιλαμβάνει όλους τους Αφγανούς» και, παρότι προέρχονται από την πιο πολυάριθμη εθνότητα των Παστούν, τα τελευταία χρόνια έχουν εντάξει στις τάξεις τους και Ουζμπέκους και Τατζίκους. Ομως, όσο και αν καταφέρονται εναντίον των ξένων δυνάμεων, η εκδοχή της θρησκείας που πρεσβεύουν είναι η ίδια ξένη ως προς την αφγανική παράδοση του ανοικτού και ανεκτικού ισλάμ. Το ίδιο το κίνημα των Ταλιμπάν δημιουργήθηκε χάρη στην ξένη ανάμειξη και δεν θα υπήρχε χωρίς την κρίσιμη στήριξη της πακιστανικής μυστικής υπηρεσίας ISI, τη χρηματοδότηση και την ιδεολογική καθοδήγηση των πιο σκληρών σαουδαραβικών κύκλων.

Επιπλέον, οι Ταλιμπάν δεν είναι ένα ενιαίο και ομοιογενές σώμα που θα μπορούσε εύκολα να υπακούσει σε εντολή για εκεχειρία, καθώς υπάρχουν πολυάριθμα τοπικά συμφέροντα, που συνδέονται και με τη διακίνηση του οπίου. Τέλος, στους κόλπους της αφγανικής κοινωνίας, που έχει ζήσει 41 χρόνια πολέμου, παρατηρούνται δύο αντιφατικές τάσεις: Από τη μία, σε κάθε σπίτι υπάρχουν πλέον όπλα, ενώ από την άλλη, γίνονται συνεχώς πορείες διαμαρτυρίας για την ειρήνευση.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή