Δεν έχω ιδέα πώς χορεύεται το ζεϊμπέκικο. Και μάλλον θα ήταν πολύ «δήθεν» να σηκωθώ και να δοκιμάσω ένα γύρο, ακόμα κι αν κάποιος μου έκανε μερικά μαθήματα. Το θέαμα θα ήταν γελοίο. Θέλω να πω, δεν θα είχε μεγάλη διαφορά από το να σηκωθώ να χορέψω αμερικανική κάντρι. «Δεν το ’χω», πώς το λένε.
Φοβάμαι πως δεν είμαι ο μόνος. Τις τελευταίες ημέρες έκαναν τον γύρο του Διαδικτύου βίντεο και φωτογραφίες του Πάνου Καμμένου και του Παύλου Πολάκη να χορεύουν ζεϊμπέκικο. Ο πρώτος στο νυχτερινό κέντρο του Σταμάτη Γονίδη· ο δεύτερος στο κέντρο ενός δεδηλωμένου ενθουσιώδους πολακικού, του Σταμάτη Κραουνάκη (το κρητικό αίμα βράζει). Ο πρώτος χόρεψε το «Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά» του Καζαντζίδη, ενώ ο δεύτερος το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» του Στράτου Διονυσίου (και με το τσιγάρο στο στόμα). Ο πρώτος «έριξε τη ζεϊμπεκιά του» λίγες ημέρες μετά την παραίτησή του από υπουργός – εξ ου και το «Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά». Ο δεύτερος επέλεξε τη βροχή της φωτιάς «στη στράτα του», λίγες ημέρες έπειτα από μία ακόμα κόντρα με τους δημοσιογράφους. «Ολοι σας και μόνος μου, σας έχω», φώναξε στα «τσόλια», όπως τους χαρακτήρισε όλους.
Υποτίθεται ότι το ζεϊμπέκικο είναι ο χορός μιας ανδρίλας που ζυγίζει τόνους. Είναι επίσης ένας χορός της ήττας: ο χορευτής, αντί να γονατίσει κάτω από τις αντιξοότητες της ζωής, από τα χτυπήματα που δέχεται, την κάνει χορό, αψηφά έως και τον θάνατο. Πέφτει όρθιος γιορτάζοντας τη συντριβή του, λένε αυτοί που ξέρουν. Γι’ αυτό και ένας τέτοιος χορευτής είναι πολύ (μα πολύ) άνδρας. Πώς το έλεγε κάποτε ο Χέμινγουεϊ μιλώντας για τους –άνανδρους κατά την ταπεινή μου γνώμη– ταυρομάχους; Grace under pressure, δηλαδή «μεγαλοπρέπεια υπό πίεση» – αλλά επί το βαλκανικότερον και με άφθονες δόσεις τουρκομπαρόκ.
Υποθέτω ότι για τον μεν Πάνο Καμμένο, η ήττα είναι η φυγή του από τη θέση του υπουργού ή πώς τον «πούλησε» (λέμε τώρα) ο φίλος του ο Αλέξης. Να, όμως, που «δεν μασάει». Και για τον Παύλο Πολάκη είναι όλη αυτή η «φωτιά» που δέχεται στη «στράτα του», αλλά να που και αυτός δεν λυγάει (όλοι σας και μόνος μου, αλλά εγώ σας έχω).
Οι έχοντες γνώση περί του ζεϊμπέκικου ως χορού ισχυρίζονται πως αμφότεροι χόρεψαν άθλια. Επ’ αυτού δεν έχω άποψη. Αν δεν κάνω λάθος, όμως, το ζεϊμπέκικο είναι ο κατεξοχήν χορός του ανώνυμου ανθρώπου, του ανώνυμου ερωτευμένου άνδρα που ατύχησε, του ανώνυμου φαντάρου, του μικρού που δεν λογαριάζει τους μεγάλους και την ισχύ τους.
Οταν λοιπόν ένας επώνυμος υποδύεται τον ανώνυμο, απλώς γελοιοποιείται. Ακόμα περισσότερο, όταν θέλει να υποδυθεί δημοσίως τον «πολύ άνδρα». Στην πραγματικότητα, η εικόνα τους ήταν αυτή μιας κοινοτοπίας που έχει πεθάνει αλλά αρνείται να το αποδεχθεί. Είναι η εικόνα μιας γραφικότητας που, όπως κάθε γραφικότητα, ακροβατεί κάπου ανάμεσα στο ανώδυνο και στη φάρσα. Οπως και κάθε επιδεικτική ανδρίλα που κάποιος έχει αυτή την επιτακτική ανάγκη να την κάνει σημαία.