Με ατζέντα μείωσης της έντασης Αθήνα – Αγκυρα

Με ατζέντα μείωσης της έντασης Αθήνα – Αγκυρα

4' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η επανεκκίνηση του συνόλου των διαύλων και των δυνατοτήτων συνεργασίας ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα, προκειμένου να μειωθεί η ένταση στο Αιγαίο και να αποφεύγονται οι εκπλήξεις, θα βρεθεί στο επίκεντρο των συνομιλιών ανάμεσα στους δύο υπουργούς Εθνικής Αμυνας Ελλάδας και Τουρκίας, την ερχόμενη Τετάρτη, στο περιθώριο της υπουργικής συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Στόχος του Ευάγγελου Αποστολάκη και του Χουλουσί Ακάρ, οι οποίοι παίρνουν το νήμα από εκεί που το άφησαν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι κατ’ αρχάς να καταλήξουν σε ένα σχέδιο, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία εστιών έντασης.

Δεδομένου ότι η χώρα διανύει άτυπη προεκλογική περίοδο, η κυβέρνηση εκμεταλλεύθηκε επικοινωνιακά τις εικόνες υψηλού συμβολισμού που παρήχθησαν, κυρίως κατά την ιστορική επίσκεψη ενός Ελληνα εν ενεργεία πρωθυπουργού στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ωστόσο υπενθυμίζεται ότι τη μέρα της άφιξής του στην Τουρκία επικηρύχθηκαν οι οκτώ πρώην στρατιωτικοί που έχουν λάβει άσυλο στην Ελλάδα. Επιπλέον, η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο παραμένει ισχυρότατη, το ερευνητικό «Μπαρμπαρός» δεν έχει σταματήσει να κινείται μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ μόλις προχθές ανακοινώθηκε πως και το δεύτερο πλωτό γεωτρύπανο που παραλαμβάνει η Αγκυρα θα δραστηριοποιηθεί στην ευρύτερη περιοχή περίπου στα μέσα του 2019.

Οι επαφές

Οι κ. Αποστολάκης και Ακάρ έχουν, πάντως, να συζητήσουν επί πολύ συγκεκριμένων θεμάτων της αρμοδιότητάς τους. Αρχικά η «ανταλλαγή» επισκέψεων σε υψηλό επίπεδο, αλλά και οι επαφές ανάμεσα σε αντιπροσωπείες των χωρών. Μια πιθανή πρακτική αποτύπωση των καλών προθέσεων σε αυτή τη φάση μπορεί να είναι ανταλλαγή επισκέψεων των δύο αρχηγών των Γενικών Επιτελείων Ναυτικού των δύο χωρών, Νίκου Τσούνη και Αντνάν Οζμπάλ. Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία τέτοια επίσκεψη ήταν το καλοκαίρι του 2016, εκείνη του τότε αρχηγού ΓΕΑ Χρήστου Βαΐτση στην Αγκυρα.

Οι ανταλλαγές δεν θα περιορίζονται σε επίπεδο κορυφής. Στόχος είναι, ακόμη, η επαναδραστηριοποίηση επιτροπών που προβλέπονταν και στα παλαιότερα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), αλλά και η υλοποίηση δράσεων μικρότερης πρακτικής, περισσότερο όμως συμβολικής αξίας, όπως οι ανταλλαγές αντιπροσώπων, καθώς και η συνεργασία σε επίπεδο στρατιωτικών ακαδημιών, πάντα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Σε αυτή την ευρύτερη χορεία ζητημάτων που αφορούν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, θα συζητηθούν οι NAVTEX, ΝΟΤΑΜ που εκδίδονται κατά καιρούς από τις τουρκικές αρχές, οι οποίες παγίως θεωρούνται από την Αθήνα προβληματικές, όταν περιλαμβάνουν περιοχές που σαφέστατα δεν συγκαταλέγονται στη δικαιοδοσία της Αγκυρας. Φυσικά, στο ίδιο πλαίσιο θα τεθεί και το ζήτημα της αεροπορικής δραστηριότητας πάνω από το Αιγαίο. Προφανώς ο κ. Αποστολάκης θα κατέλθει σε αυτή τη συνάντηση με καλές προθέσεις και σκοπό να έχει θετικά αποτελέσματα.

Στο περιθώριο της υπουργικής συνόδου του ΝΑΤΟ, ο κ. Αποστολάκης θα είναι, επίσης, ο πρώτος Ελληνας αξιωματούχος που θα συναντήσει υπουργό Εθνικής Αμυνας της ΠΓΔΜ (ώς την Τετάρτη θα έχει ήδη ανακηρυχθεί και τελεσίδικα ως Βόρεια Μακεδονία), τη Ραντμίλα Σεκερίνσκα. Με βάση και τη συμφωνία των Πρεσπών οι Ενοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.) της γειτονικής χώρας θα πρέπει να εναρμονιστούν σε όλα τα επίπεδα με το ΝΑΤΟ (διαλειτουργικότητα, υποδομές, τυποποίηση κ.ά.). Στο άρθρο 17 της συμφωνίας προϋποτίθεται μεν η συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες στον αμυντικό τομέα, για την Αθήνα δε η συγκεκριμένη στάση είναι εκ των πραγμάτων επιβεβλημένη. Σε αυτό το πεδίο η Αθήνα θα προχωρήσει ταχέως σε κοινές ασκήσεις, αλλά και εκπαίδευση στελεχών. Και τούτο διότι αν η Ελλάδα δεν συμβάλει στην εναρμόνιση των Ε.Δ. της ΠΓΔΜ με τα συμμαχικά πρότυπα, τότε θα προλάβουν άλλοι, δηλαδή η Τουρκία. Προφανώς, ουδείς στην Αθήνα επιθυμεί, μετά την εισδοχή των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, την αύξηση της τουρκικής επιρροής στις Ε.Δ. της χώρας. Ως εκ τούτου, οι επαφές σε επίπεδο υπουργών Αμύνης με την οσονούπω και επισήμως Βόρεια Μακεδονία, αλλά και η σύσφιγξη των στρατιωτικών σχέσεων αποτελούν μονόδρομο.

Το Κυπριακό

Από την κυβέρνηση δόθηκε, επίσης, ιδιαίτερη βαρύτητα στις συζητήσεις των κ. Τσίπρα και Ερντογάν για το Κυπριακό. Δεδομένης της χρονικής συγκυρίας, με τον κ. Τσίπρα να βρίσκεται προ εκλογών, η σοβαρή προώθηση συνομιλιών για το Κυπριακό είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Αντιθέτως, για ακόμα μια φορά αναμένεται ότι θα είναι κρίσιμος ο ρόλος του γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Δημήτρη Παρασκευόπουλου, ο οποίος θα πρέπει να διατηρήσει ανοιχτό τον δίαυλο με τον Τούρκο ομόλογό του Σεντάτ Ονάλ, που μετά την κατάργηση της αντίστοιχης θέσης στο τουρκικό ΥΠΕΞ, έχει τη θέση μόνιμου υφυπουργού. Επιπλέον, από τη διπλωματική δραστηριοποίηση σε μακρύ χρόνο (ανεξαρτήτως προσώπων) περνάει εκ των πραγμάτων και η πιθανή επανενεργοποίηση των διερευνητικών επαφών.

Η ειλικρίνεια των τουρκικών προθέσεων για αποκλιμάκωση θα φανεί εκεί που πραγματικά μετράει, δηλαδή επί του πεδίου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Τις δύο ημέρες διαμονής του κ. Τσίπρα στην Τουρκία η δραστηριότητα πάνω από το Αιγαίο ήταν μηδενική, γεγονός το οποίο αποκρυσταλλώνει (δεν υπήρχε άλλωστε ιδιαίτερη αμφιβολία) τον απόλυτο έλεγχο του κ. Ερντογάν επί των Ε.Δ. Μόλις προχθές, πάντως, καταγράφηκε μια ακόμα εικονική αερομαχία στα νοτιοδυτικά της Χίου αν και η συνολική δραστηριότητα κρίνεται μικρή. Είναι, ωστόσο, νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα. Σε περίπου δυόμισι εβδομάδες, θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη αεροναυτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα», με σκοπό την προβολή της τουρκικής ισχύος στις τρεις θάλασσες που περιβάλλουν την Ανατολία. Ο τρόπος που θα κινηθούν οι Τούρκοι έχει, προφανώς, μεγάλη σημασία, αν και κατά κανόνα αυτές οι ασκήσεις πραγματοποιούνται στα διεθνή ύδατα.

Το βασικότερο στοιχείο της τουρκικής επιθετικότητας εντοπίζεται στην κυπριακή ΑΟΖ. Το «Μπαρμπαρός» εξακολουθεί να βρίσκεται στα νότια της Κύπρου, οι Τούρκοι συνεχίζουν να δεσμεύουν για ασκήσεις περιοχές στα δυτικά του νησιού και στα νότια του Καστελλόριζου, τη στιγμή, μάλιστα, που η Exxon/Mobil υπολογίζει ότι το οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ κρύβει εμπορεύσιμα κοιτάσματα. Εκείνο που αναμένεται να φανεί τους επόμενους μήνες είναι και το εύρος της γαλλικής δραστηριοποίησης στο νησί. Αν, δηλαδή, τα σχέδια για ναυτική βάση στο Μαρί οδηγούν σε μόνιμη γαλλική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο και, βεβαίως, στην ευρύτερη περιοχή.­

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή