ΜΑΔΡΙΤΗ. Η σημαντικότερη δίκη στην ιστορία της ισπανικής δημοκρατίας ξεκίνησε χθες, με δώδεκα στελέχη του αυτονομιστικού κινήματος της Καταλωνίας να κάθονται για πρώτη φορά στο εδώλιο του κατηγορουμένου, στο Ανώτατο Δικαστήριο. Την ίδια στιγμή, στην ισπανική Βουλή η κυβέρνηση του σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ βρισκόταν ένα βήμα πριν από την κατάρρευση.
Οι Καταλανοί αυτονομιστές έχουν ανακοινώσει ότι θα καταψηφίσουν σήμερα τον προϋπολογισμό, απειλή που, αν υλοποιηθεί, θα οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, με πιθανότερες ημερομηνίες τη 14η και την 28η Απριλίου. Οι αυτονομιστές, που υποστήριξαν τον Σάντσεθ όταν ανέτρεψε τον συντηρητικό πρωθυπουργό Ραχόι, εξαρτούν τώρα τη στήριξή τους από το αν θα συμπεριληφθεί η επιλογή της απόσχισης στις συνομιλίες. Αυτή είναι μια κόκκινη γραμμή που η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να περάσει. «Κατά κανέναν τρόπο δεν θα επιτρέψουμε να μπει στην ατζέντα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης της Καταλωνίας», δήλωσε η υπουργός Προϋπολογισμού Μαρία Χεσούς Μοντέρο. «Δεν θα υποχωρήσουμε στους εκβιασμούς κανενός».
Οι συνομιλίες ανάμεσα στην κυβέρνηση και στα αυτονομιστικά κόμματα PdeCAT και ERC κατέρρευσαν την Παρασκευή, ενώ ο πρόεδρος της Καταλωνίας, Κιμ Τορά, έθεσε ως όρους για την επάνοδο στις διαπραγματεύσεις να υπάρξουν συνομιλίες για το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, να γίνει αποδεκτός ο διορισμός μεσολαβητή και να μη γίνουν συλλήψεις αυτονομιστών. «Αν ο Πέδρο Σάντσεθ δεν θέλει να ασχοληθεί με την πολιτική κατάσταση στην Καταλωνία, ας προκηρύξει εκλογές. Αισθανόμαστε την πίεση των ανθρώπων που μας ψήφισαν στην Καταλωνία και θέλουν δημοψήφισμα», δήλωσε το στέλεχος του αυτονομιστικού PdeCAT, Δαβίδ Μπονβεχί.
«Και οι δύο θέλουν το ίδιο. Μια διχασμένη Καταλωνία και μια διχασμένη Ισπανία», σημείωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός, αναφερόμενος στην αταίριαστη συμμαχία δεξιών και Καταλανών αυτονομιστών, που αναμένεται να ανατρέψει σήμερα την κυβέρνησή του.
Ο Σάντσεθ έχει εμφανιστεί πιο συγκαταβατικός απέναντι στην Καταλωνία από ό,τι οι πολιτικοί αντίπαλοί του, επιτρέποντας τη μεταφορά των κρατουμένων από τη Μαδρίτη στη Βαρκελώνη, ζητώντας να αφεθούν κάποιοι προσωρινά ελεύθεροι πριν από τη δίκη, αποσύροντας τις ενστάσεις της κυβέρνησης απέναντι σε μια σειρά καταλανικών νόμων και αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να αποδεχθεί τον διορισμό μεσολαβητή στις συνομιλίες.
Ομως, όσο και αν η δίκη είναι υπόθεση της Δικαιοσύνης, η εικόνα των εκλεγμένων εκπροσώπων του καταλανικού λαού ενώπιον του δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν βοηθά το πολιτικό κλίμα. Οι δώδεκα, μεταξύ των οποίων βρίσκονται ο πρώην αντιπρόεδρος της καταλανικής κυβέρνησης και άλλοι υπουργοί, κατηγορούνται για «στάση» και διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, ως οργανωτές του παράνομου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας, αλλά και επειδή προχώρησαν στη μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας. Οι περισσότεροι εξ αυτών αντιμετωπίζουν ποινές που φθάνουν τα 25 χρόνια κάθειρξης.
«Η αυτοδιάθεση είναι συνώνυμο της ειρήνης, όχι του πολέμου», είπε χθες στο δικαστήριο ο συνήγορός τους, Αντρέου φαν ντεν Αϊντεχε.
«Είναι ένα τεστ για την ισπανική δικαιοσύνη, άρα και για την ισπανική δημοκρατία», υποστήριξε ο πρώην πρόεδρος της Καταλωνίας, Κάρλες Πουτζντεμόν, ο οποίος ζει εξόριστος στο Βέλγιο.