Μπορεί να μας χωρίζουν μονάχα μερικές δεκαετίες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως η λήθη καραδοκεί. Η μισαλλοδοξία και ο αντισημιτισμός έχουν κάνει δυναμική επανεμφάνιση στη Γηραιά Ηπειρο. Οι σημερινοί μαθητές συχνά δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει Ολοκαύτωμα και πως έξι εκατομμύρια Ευρωπαίοι Εβραίοι, Ρομά και ομοφυλόφιλοι εκτελέστηκαν με βιομηχανικό τρόπο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η ελληνική πολιτεία πήρε το 2018 μια σπουδαία απόφαση: να διοργανώνονται οι εκδηλώσεις για την απονομή του τίτλου του «Δικαίου των Εθνών», όχι στην πρεσβεία του Ισραήλ, όπως παλαιότερα, αλλά σε σχολεία σε όλη την επικράτεια
Η τιμητική διάκριση απονέμεται από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem στο Ισραήλ σε μη Εβραίους που διέσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής. Μέχρι σήμερα 352 συμπατριώτες μας έχουν τιμηθεί, καθώς έμπρακτα και αποδεδειγμένα υπηρέτησαν το ιδεώδες του αλτρουισμού, παρέχοντας κρησφύγετα, πλαστές ταυτότητες, διόδους διαφυγής στους κυνηγημένους. Και ήταν ένα εκπληκτικό βιωματικό μάθημα για εκατοντάδες παιδιά σε σχολεία στον Αλιμο, στην Ελευσίνα και στα Χανιά, που άκουσαν το πραγματικό αφήγημα της μεγαλύτερης φρικωδίας του 20ού αιώνα, από τους αυθεντικούς πρωταγωνιστές των γεγονότων ή τους απογόνους τους. Πέρα από μια αναφορά στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια, η Ιστορία ξαναζωντάνεψε μπροστά στα μάτια τους.
Προχθές το πρωί, έγινε μια σπουδαία εορτή στο κατάμεστο θέατρο του Κολλεγίου Αθηνών, η οποία συνδιοργανώθηκε από το εκπαιδευτικό ίδρυμα, το υπουργείο Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων και την πρεσβεία του Ισραήλ. Η πρέσβειρα Ιριτ Μπεν Αμπατ απένειμε τον τίτλο του «Δίκαιου των Εθνών» στον Κωνσταντίνο Γιαννίτση για τη διάσωση της οικογένειας του Ασερ Ραφαήλ Μωυσή. Τον παρέλαβε εκ μέρους του εκλιπόντος, ο γιος του, πρώην υπουργός κ. Τάσος Γιαννίτσης μαζί με την αδελφή του Ελένη Καππέτου. Τόσο η οικογένεια Γιαννίτση όσο και η οικογένεια Μωυσή διατηρούν στενούς δεσμούς μεταξύ τους όσο και με το Κολλέγιο Αθηνών, καθώς μέλη τους είναι απόφοιτοι ή νυν μαθητές. Ηταν λοιπόν μια συμβολική κίνηση να γίνει η απονομή στο σχολείο αυτό, με συμμετοχή μαθητών από όλες τις τάξεις.
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο President του Κολλεγίου Ρίτσαρντ Τζάκσον, ο υπουργός Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων κ. Κώστας Γαβρόγλου, η πρέσβειρα του Ισραήλ και ο πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Ισραηλιτικών Κοινοτήτων στην Ελλάδα κ. Δαυίδ Σαλτιέλ.
Θα πιστέψει κανείς ότι αυτή η τελετή αφορούσε το παρελθόν. Ομως, η αλήθεια είναι ότι τόσο ο Τάσος Γιαννίτσης όσο και ο Αλέξανδρος Μωυσής, υιός του διασωθέντος, παρά την έκδηλη συγκίνησή τους αναφέρθηκαν στους κινδύνους που ελλοχεύουν στην εποχή μας, εκφράζοντας την επιτακτική ανάγκη να προστατεύσουμε την μνήμη. Την παράσταση βέβαια έκλεψαν τα εξαιρετικά δρώμενα των μαθητών, που ανέδειξαν ότι ο σεβασμός στη διαφορετικότητα είναι στην καρδιά της σημερινής εκπαιδευτικής αποστολής.