Η μεγαλύτερη διεθνής διάσκεψη ασφαλείας όλων των εποχών άρχισε χθες τις εργασίες της στο Μόναχο. Περίπου 35 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, 80 υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας, όπως και περισσότερα από 600 στελέχη διεθνών οργανισμών και ειδικοί σε θέματα ασφαλείας συναντώνται, υπό αυστηρότατα μέτρα ασφαλείας, στο πολυτελές ξενοδοχείο Bayerischer Hof, που φιλοξενεί την 55η διοργάνωση του καθιερωμένου, ετήσιου φόρουμ του Μονάχου. Η χωρίς προηγούμενο συμμετοχή αξιωματούχων και προσωπικοτήτων υπογραμμίζει την ανησυχία των διεθνών ελίτ για τις αυξανόμενες εστίες εντάσεων στον πλανήτη, αλλά και στο εσωτερικό της ευρωατλαντικής κοινότητας.
«Ολόκληρος ο φιλελεύθερος κόσμος μοιάζει να καταρρέει», προειδοποιεί σε άρθρο του για τη φετινή διοργάνωση ο Βόλφγκανγκ Ισινγκερ, πρώην πρεσβευτής της Γερμανίας στις ΗΠΑ και πρόεδρος αυτού του διεθνούς φόρουμ. Στο ίδιο άρθρο σημειώνει ότι η Δύση θεωρούσε μέχρι πρότινος τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν βασικό υπαίτιο για την υπονόμευση της διεθνούς τάξης, για να διαπιστώσει προς έκπληξή της ότι μια νέα, μεγάλη πρόκληση έρχεται από έναν πρόεδρο της Αμερικής, τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο έμπειρος διπλωμάτης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον πολλαπλασιασμό συγκρούσεων που αρχικά έχουν τοπικό χαρακτήρα, αλλά γρήγορα διεθνοποιούνται, όπως συνέβη στη Συρία και εκτιμά ότι «ο κίνδυνος για πολέμους μεταξύ κρατών, σε επίπεδο μεγάλων και μεσαίων δυνάμεων, έχει ξεκάθαρα μεγεθυνθεί».
Τα θέματα
Οι προκλήσεις στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας στην εποχή του Τραμπ και του Brexit όπως και ο έλεγχος των πυρηνικών εξοπλισμών μετά την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη συμφωνία INF με τη Ρωσία ήταν τα θέματα που κυριάρχησαν στη χθεσινή, εναρκτήρια ημέρα της διάσκεψης.
Οι εργασίες ξεκίνησαν με συζήτηση μεταξύ της Γερμανίδας υπουργού Αμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Βρετανό ομόλογό της Γκάβιν Γουίλιαμσον, ενώ αργότερα επρόκειτο να λάβουν τον λόγο, μεταξύ άλλων, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και η εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι.
Οι τηλεπικοινωνίες
Οι κίνδυνοι διάρρηξης της παγκοσμιοποίησης με τον επαπειλούμενο εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας επρόκειτο να τεθούν επί τάπητος σε συζήτηση στρογγύλης τραπέζης με τη συμμετοχή εκπροσώπων των δύο οικονομικών γιγάντων, όπως επίσης του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς, της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και άλλων προσωπικοτήτων. Νωρίτερα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Πέτερ Αλτμάιερ είχε δηλώσει ότι η χώρα του θα ενισχύσει νομοθετικά την ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών, έτσι ώστε όλοι οι προμηθευτές της Γερμανίας που επιθυμούν να συμμετάσχουν στις υποδομές των επικοινωνιών νέας γενιάς (5G) να υποχρεούνται να υπακούσουν.
Η τοποθέτηση αυτή ερμηνεύεται ως προσπάθεια καθησύχασης των Αμερικανών, που πιέζουν τους Ευρωπαίους να αποκλείσουν το κινεζικό μεγαθήριο Huawei από τις υποδομές των νέων τηλεπικοινωνιών, τεχνολογίας 5G, κάνοντας λόγους για κινδύνους κατασκοπείας υπέρ του Πεκίνου.
Στο φετινό φόρουμ του Μονάχου, οι Ηνωμένες Πολιτείες εκπροσωπούνται με τη μεγαλύτερη αντιπροσωπεία που είχαν στείλει ποτέ. Ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς συνοδεύεται από τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας, Μάικ Πομπέο και Πάτρικ Σάναχαν, όπως και από την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόσι. Πενς και Πομπέο προέρχονται από την πρόσφατη διάσκεψη της Βαρσοβίας για τη Μέση Ανατολή, όπου προσπάθησαν να οργανώσουν διεθνή διπλωματική σταυροφορία εναντίον του Ιράν, με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Ρωσία, Κίνα και Ιράν προτίμησαν να μποϊκοτάρουν τη διάσκεψη της Βαρσοβίας, αλλά εκπροσωπούνται στο Μόναχο σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών.
Στο παρασκήνιο
Με ενδιαφέρον αναμένονται και οι διμερείς ή πολυμερείς επαφές που θα πραγματοποιηθούν κεκλεισμένων των θυρών, στο περιθώριο της διάσκεψης, για σειρά διεθνών θεμάτων και κρίσεων. Ο Βόλφγκανγκ Ισινγκερ πιθανολόγησε κάποια συνάντηση για τη διευθέτηση του Ουκρανικού, είτε σε διμερή βάση (μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας) είτε στο πλαίσιο της «συνεννόησης της Νορμανδίας», όπου συμμετέχουν επίσης Γαλλία και Γερμανία.
Το Παλαιστινιακό, η κρίση στη Βενεζουέλα και το μέλλον του ρωσογερμανικού αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Nord Stream 2 αναμένεται, επίσης, να βρεθούν στο κέντρο των συζητήσεων.