Τι μπορεί να συμβεί όταν δύο άξιες Ελληνίδες, που έχουν ζήσει με τις νόρμες της ευρωπαϊκής αξιοκρατίας, αποφασίζουν να κάνουν κάτι στην πατρίδα τους; Με μεθοδικότητα, πείσμα και βέβαια λίγη τρέλα (γιατί χωρίς αυτήν ποιος θα τολμούσε να αφήσει την ηρεμία του και να δοκιμαστεί στο δικό μας χάος;) η μόνιμος κάτοικος Μονάχου, Χιόνα Ξανθοπούλου-Schwarz, ψυχή του Iδρύματος Schwarz και η μόνιμος κάτοικος Βρυξελλών, διακεκριμένη curator Κατερίνα Γρέγου διοργανώνουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση που εγκαινιάζεται την ερχόμενη την Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019, στις 7 μ.μ., στο Ωδείο Αθηνών, με τίτλο «Ανατομία Πολιτικής Μελαγχολίας».
Για να αντιληφθεί κανείς τη σημασία του εγχειρήματος, πρέπει να πιάσει το νήμα από την αρχή. Το 2010, η Χιόνα Ξανθοπούλου-Schwarz, θέλοντας να ενισχύσει την Ελλάδα που βίωνε τα πρώτα σκληρά χρόνια της κρίσης και ιδιαίτερα τη Σάμο, ένα νησί που είχε σχέση αγάπης και όχι καταγωγής, πήρε μια γενναία απόφαση. Αν και ζούσε στη Γερμανία, ίδρυσε το Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών Σάμου, το οποίο αρχικά είχε μόνο συναυλίες, που πραγματοποιούνταν στο αρχαίο στάδιο του Πυθαγορείου κάθε καλοκαίρι. Δύο χρόνια αργότερα, το Φεστιβάλ αγκάλιασε και τη σύγχρονη τέχνη. Εξόδοις του Ιδρύματος, ένα παλαιό ξενοδοχείο της δεκαετίας του ’70 μεταμορφώθηκε σε έναν εξαιρετικό εκθεσιακό χώρο, το Art Space Pythagorion.
Λίγα χρόνια αργότερα, ξεκίνησε και η σταθερή συνεργασία του Ιδρύματος με την Κατερίνα Γρέγου, η οποία έχει κερδίσει με το σπαθί της μια θέση ανάμεσα στις πιο σημαντικές επιμελήτριες σύγχρονης τέχνης σε διεθνές επίπεδο. Την έχουμε καμαρώσει να είναι curator στις Μπιενάλε του Λίμερικ και προσφάτως της Ρίγας. Οι Δανοί τής εμπιστεύθηκαν το περίπτερό τους στη Βενετία, ενώ έχει χρηματίσει για πολλά χρόνια επικεφαλής του κέντρου τέχνης Argos στις Βρυξέλλες. Η ματιά της στον κόσμο έχει κάτι από το μαχητικό τού χαρακτήρα της και της ερευνητικής της φύσης. Ασχολείται με μεγάλα πολιτικά ζητήματα που απασχολούν σήμερα τον πλανήτη, όπως λ.χ η μετανάστευση, η ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών κ.ά.
Από την ίδρυση του Art Space Pythagorion όλες οι εκθέσεις έγιναν στη Σάμο. Είναι η πρώτη φορά που το Ιδρυμα παρουσιάζει κάτι στην Αθήνα, μεταφέροντας στο Ωδείο το αφιέρωμα που φιλοξένησε στο νησί φέτος το καλοκαίρι. Συμμετέχουν 23 Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες, καθώς και μία κολεκτίβα. Οπως μαρτυρά και ο τίτλος που βασίζεται σε κείμενο του Βέλγου διανοητή Lieven de Cauter, ο στόχος της Γρέγου είναι να εξετάσει τη διαρκώς αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στην πολιτική και στους πολιτικούς τού σήμερα. Οι καλλιτέχνες αποτυπώνουν διαφορετικές πλευρές της τρέχουσας πολιτικής δυσαρέσκειας, στην παλιά και στη νέα γενιά. Εστιάζουν στο πώς η απογοήτευση από τη σημερινή πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα αδιεξόδου.