«Πεντάκυκλο» εκπέμπει SOS

2' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ισως δεν υπήρξαν ποτέ κύκλοι τόσο ακίνητοι όσο αυτοί οι πέντε που συνθέτουν το «Πεντάκυκλο», το έργο του γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου στην πλατεία Ομονοίας. Η σύνθεση έχει ύψος δεκαπέντε μέτρα, είναι κατασκευασμένη από ανοξείδωτο ατσάλι, και σκοπός του καλλιτέχνη ήταν να βρίσκεται σε διαρκή κίνηση με τη βοήθεια του νερού. «Το νερό είναι το αίμα του γλυπτού», έλεγε ο ίδιος ο Ζογγολόπουλος.

Ωστόσο, από τότε που εγκαταστάθηκε στην πλατεία, το 2001, αμέσως μετά την παρουσίασή του στην Μπιενάλε της Βενετίας, το «Πεντάκυκλο» ζωντάνεψε ελάχιστες φορές. Λειτούργησε υδροκινητικά για ένα μικρό χρονικό διάστημα στην αρχή και ύστερα σταμάτησε. Επτά χρόνια αργότερα, με χορηγία των εταιρειών Hondos και Bright σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και το Ιδρυμα Γιώργου Ζογγολόπουλου, συντηρήθηκε, αποκαταστάθηκε και τοποθετήθηκε περιμετρικός φωτισμός. Μερικούς μήνες αργότερα η υδροκινητική λειτουργία του διακόπηκε και πάλι λόγω «ολισθηρότητας πεζών και αυτοκινήτων». Οπως διευκρινίζει στην «Κ» ο προϊστάμενος του τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων, η επιλογή της θέσης θεωρείται ατυχής λόγω των ρευμάτων του αέρα που «σκορπίζουν» το νερό. Το Ιδρυμα πρότεινε άμεσα κάποιες λύσεις για τα προβλήματα αυτά χωρίς να πάρει απάντηση.

«Πεντάκυκλο» εκπέμπει SOS-1

Το έργο «Πεντάκυκλο» του Γ. Ζογγολόπουλου παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2001.

Για λόγους στην πραγματικότητα αδιευκρίνιστους, ένα από τα λίγα έργα σύγχρονης δημόσιας γλυπτικής που διαθέτει η Αθήνα –το «Πεντάκυκλο» επιλέχθηκε ύστερα από διαγωνισμό που διεξήγαγε η εταιρεία «Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Α.Ε.» (ΕΑΧΑ) και αγοράστηκε από αυτή με σύμβαση του 2002– παραμένει αναξιοποίητο, αφού δεν εξυπηρετεί τον ρόλο του, να αναδεικνύει τη δημόσια διάσταση της τέχνης και να κάνει πιο καλαίσθητη τη ζωή στην πόλη. Συνδεδεμένο μοιραία με την πλατεία ακολουθεί την κακή της τύχη. Στην προοπτική μιας ακόμη αισθητικής παρέμβασης τον Μάιο του 2018, η Διεύθυνση Σχεδίου Πόλεως και Αστικού Περιβάλλοντος του Δήμου Αθηναίων είχε ενημερώσει εγγράφως το Ιδρυμα Ζογγολόπουλου και τον διευθυντή του Αγγελο Μωρέτη ότι «στο πλαίσιο σημειακών παρεμβάσεων… αφαιρείται από τον χώρο της πλατείας» το έργο, ζητώντας τη σύμφωνη γνώμη του. Δεν συνέβη ποτέ. Αυτή την εποχή η πλατεία είναι και πάλι αδιάβατη εξαιτίας εργασιών, το δε «Πεντάκυκλο» παραμένει εγκλωβισμένο στο εργοτάξιο.

Σχεδόν μία εικοσαετία μετά την εγκατάστασή του το γλυπτό δεν παρουσιάζει ακόμη προβλήματα στατικότητας, αλλά όλοι όσοι έχουν ενδιαφέρον γι’ αυτό –το Ιδρυμα Γιώργου Ζογγολόπουλου– και τους αναλογεί η μέριμνά του –ο Δήμος Αθηναίων– συμφωνούν ότι πρέπει να μετακινηθεί. Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει μέχρι σήμερα δύο προσπάθειες. Η πρώτη το 2009 που με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ορίστηκε η μετακίνησή του από την πλατεία Ομονοίας στο πάρκο Ριζάρη. Ακολούθησε μελέτη για τη χωροθέτηση του γλυπτού στη νέα του θέση, έγινε η τοποθέτηση πασσάλων στο έδαφος, αλλά εντέλει η μετακίνηση ακυρώθηκε. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ιδρύματος, «ο ιδιώτης χρηματοδότης της μεταφοράς και τοποθέτησης του έργου στο πάρκο Ριζάρη απέσυρε τη χορηγία του για άγνωστους λόγους».

Η δεύτερη προσπάθεια ξεκίνησε το 2013 και κατέληξε επίσης άδοξα το 2015. Αφορούσε την πρόταση να εγκατασταθεί το έργο στον φυτεμένο χώρο που υπάρχει στη στάση ΦΙΞ του μετρό, αλλά αυτή τη φορά ήταν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που εξέφρασε επιφυλάξεις. Το θέμα της μετακίνησης του έργου παραμένει ανοιχτό για το Ιδρυμα Ζογγολόπουλου. Στη συνέντευξη Τύπου της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης που διοργάνωσε το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) για τον Γιώργο Ζογγολόπουλο διατυπώθηκε η ευχή να εγκατασταθεί στο πάρκο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή