Η καινοτομία κατεβάζει ταχύτητα

Η καινοτομία κατεβάζει ταχύτητα

2' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οταν γίνεται λόγος για την καινοτομία στην υψηλή τεχνολογία, οι αμερικανικές επιχειρήσεις δεν δείχνουν ισχυρές. Οταν, όμως, γίνεται λόγος για τα εταιρικά κέρδη, τότε είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Ο οικονομολόγος Ρόμπερτ Γκόρντον ήταν από τους πρώτους που διαπίστωσαν επιβράδυνση στην ανάπτυξη της καινοτομίας, δηλαδή στο αποκαλούμενο «τελευταίο σύνορο της τεχνολογίας». Το 2012, στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν ο Ρόμπερτ Γκόρντον προέβλεψε πως τα όσα οφέλη προήλθαν από την επανάσταση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, που θεωρούνταν «το τελευταίο σύνορο», εξασθενούσαν. Η θεωρία αυτή τίθεται υπό αμφισβήτηση. Εντούτοις, ένα σημάδι ωρίμανσης της τεχνολογικής επανάστασης θα ήταν η μείωση στην παραγωγικότητα, που απορρέει από τις δαπάνες της έρευνας και ανάπτυξης στις επιχειρήσεις. Κάθε σημαντική πρόοδος στο πεδίο της τεχνολογίας θα απαιτούσε ακόμη περισσότερη προσπάθεια από την προηγούμενη.

Η ερευνητική δουλειά του πανεπιστημιακού Νίκολας Μπλουμ και τριών συναδέλφων του δείχνει πως αυτό ακριβώς συμβαίνει. Οι ερευνητές αυτοί από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) συνέκριναν τις δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη με την αύξηση στην παραγωγικότητα των εργαζομένων, όπως αποτυπώνεται στα σχετικά στοιχεία. Το πόρισμα ήταν ξεκάθαρο. Το σύστημα χρειάζεται πολύ περισσότερα καύσιμα, ώστε να συνεχίσει να βελτιώνεται με τον ίδιο ρυθμό. Για την ακρίβεια, οι πανεπιστημιακοί υπολόγισαν ότι κάθε 13 χρόνια απαιτείται διπλάσιος κόπος στο πεδίο της έρευνας απλώς και μόνον για να αποτραπεί μια κάμψη της παραγωγικότητας. Η κάμψη αυτή δεν απεφεύχθη. Μια έκθεση της McKinsey Global του 2017 καταδεικνύει πως κατά μέσον όρο η αύξηση της παραγωγικότητας σε ετήσια βάση ήταν 2,1% την περίοδο 1987-2004. Τη δεκαετία που ακολούθησε, ο μέσος όρος ήταν 1,2% και έκτοτε βαίνει μειούμενος.

Βέβαια, ορισμένα τμήματα της οικονομίας εξακολουθούν να αναπτύσσονται αλματωδώς. Παραδείγματος χάριν, τα μεγάλα δεδομένα καθίστανται με ταχύ ρυθμό πολύ πιο διαχειρίσιμα, οπότε και αποκτούν υψηλότερη αξία. Ο Νίκολας Μπλουμ και οι συνεργάτες του εξέτασαν επιπροσθέτως και ορισμένους ζωτικής σημασίας κλάδους. To συμπέρασμά τους για τις αποδόσεις των καλλιεργειών είναι αντιπροσωπευτικό. «Η απόδοση των καλλιεργειών είναι σχετικά σταθερή ή ακόμη και μειούμενη, ενώ η έρευνα, η οποία έχει βοηθήσει στο να υπάρξει η ενισχυμένη απόδοσή τους, έχει τεράστια αύξηση», παρατηρούν. Ορισμένοι, μεταξύ αυτών και ο Ρόμπερτ Γκόρντον, λυπούνται για την επιβράδυνση της καινοτομίας. Θα έβγαζε πιο πολύ νόημα το να αναγνωρίσει κανείς πόσο μεγάλη απόσταση έχει διανύσει η τεχνολογία. Οι άνθρωποι στις ανεπτυγμένες κοινωνίες ήδη διαθέτουν αρκετά για να ζήσουν πολλά χρόνια, με άνεση, ασφάλεια και ενδιαφέροντα.

Εντούτοις, η επιβράδυνση της καινοτομίας ενδεχομένως να μεταβάλει και το πώς δομούνται οι αγορές σε συνθήκες ανταγωνισμού. Σε αναφορά τους οι καθηγητές του Πανεπιστημίου της Ν. Υόρκης, Τζέρμαν Γκουτιέρεζ και Τόμας Φίλιπον, που είχε ως θέμα τις μεγαλύτερες αμερικανικές επιχειρήσεις, παρατήρησαν δραστικές αλλαγές σε αυτές περίπου το 2000. Λόγου χάριν, μέτρησαν τη συνεισφορά στην ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας των ΗΠΑ των τεσσάρων μεγαλύτερων εταιρειών (με κριτήριο την κεφαλαιοποίησή τους) σε 62 κλάδους – σε αυτή την ομάδα συμπεριελήφθησαν, μεταξύ άλλων, οι Alphabet, Facebook, Apple, Amazon και Μicrosoft. Από το 1960 έως το 2000 ο μέσος όρος συνεισφοράς σε ετήσια βάση στην αύξηση της παραγωγικότητας των συνολικά 248 εταιρειών ήταν 0,72 της ποσοστιαίας μονάδας και 0,43 από το 2001 έως το 2016. Εντούτοις, τα στατιστικά στοιχεία στις ΗΠΑ δείχνουν ότι η αναλογία εταιρικών κερδών επί του εθνικού εισοδήματος ήταν τα τελευταία 10 χρόνια στο 6,7% κατά μέσον όρο,εμφανίζοντας αύξηση από το 5% κατά μέσον όρο μεταξύ 1991 και 2000.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή