Τότε ή τώρα;

2' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κρυφάκουσα μια ιδιωτική συζήτηση τις προάλλες: πότε ήταν χειρότερα, ρωτούσε κάποιος σε μια παρέα στο διπλανό τραπέζι, σήμερα ή τη δεκαετία του ’80 με το ΠΑΣΟΚ; Οι συνδαιτυμόνες, άνθρωποι γύρω στα πενήντα με πενήντα πέντε, λόγω ηλικίας θυμούνταν καλά τα χρόνια εκείνα και, βέβαια, ζουν τη σημερινή κρίση στο πετσί τους.

Τι εννοούσαν όμως με το «χειρότερα»; Το ακριβές ερώτημα που έθεσε ο ένας στον άλλον ήταν αν, στη δεύτερη τετραετία του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, ήταν χειρότερα σε επίπεδο λαϊκισμού, αγοραίων συμπεριφορών από δημόσια πρόσωπα, πολιτικού αμοραλισμού, αν όχι κυνισμού, ακόμα και χυδαιότητας, συγκριτικά με σήμερα. Ακουσα μάλιστα κάποιον να ρωτάει χαρακτηριστικά αν ήταν χειρότερα με την «Αυριανή» ή σήμερα με τους Καμμένους και τους Πολάκηδες, τα τρολ του Μαξίμου κ.λπ.

Ακουσα τότε κάποιον να λέει ότι είναι ακριβώς τα ίδια και να μην εξωραΐζουμε το παρελθόν, με τη μεγάλη διαφορά βέβαια ότι σήμερα έχουμε το Διαδίκτυο και τα κοινωνικά μέσα που οξύνουν τα πράγματα στο δεκαπλάσιο: όλοι απογυμνωνόμαστε πολύ πιο γρήγορα και συχνά με έναν δραματικό όσο και κωμικό τρόπο, φτάνοντας ώς τη γελοιότητα. Οι περισσότεροι από τη συντροφιά διαφώνησαν: πίστευαν ακράδαντα ότι σήμερα έχουμε πιάσει πάτο.

Ομολογώ ότι είναι ένα δύσκολο ερώτημα. Το παρελθόν πράγματι εξωραΐζεται χωρίς να το καταλάβεις από εσένα τον ίδιο και πολύ εύκολα τείνεις να καταδικάσεις το παρόν που ζεις. Ομως έχουμε ξεχάσει τις αθλιότητες της «Αυριανής», με τα… fake news που ήθελαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη συνεργάτη των Γερμανών; Ή με τις χυδαίες επιθέσεις στον Μάνο Χατζιδάκι; Εάν ναι, δεν θα έπρεπε· η «Αυριανή» έπλασε συνειδήσεις, δημιούργησε παράδοση και σε μεγάλο βαθμό αυτό που ζούμε σήμερα είναι η συνέχειά της. Ηταν μια πολύ ισχυρή, δημοφιλής εφημερίδα, την οποία κάλυπτε απόλυτα η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Από την άλλη, τότε δεν ήταν η Χρυσή Αυγή τρίτο κόμμα στη Βουλή. Και η ίδια η Βουλή δεν είχε πέσει σε αυτό το απίστευτα χαμηλό επίπεδο των τελευταίων χρόνων. Ωστόσο ήταν το 1985 που, κατά την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στη Βουλή, βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας πήρε στον ώμο του την κάλπη (!) σε ένδειξη διαμαρτυρίας απέναντι στη διαδικασία που προωθούσε η κυβέρνηση (τα περίφημα «έγχρωμα» ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ για να μεθοδεύσει την εκλογή Σαρτζετάκη).

Οι Ελληνες πάντοτε ερωτοτροπούσαμε με το ακραίο στον δημόσιο βίο, γιατί να μη συμβαίνει το ίδιο σε εποχές οικονομικής πίεσης και αβεβαιότητας; Τότε υπήρχε και διάχυτη η αίσθηση ότι έρχονται καλύτερες ημέρες – όπως και συνέβη για περίπου είκοσι και πλέον χρόνια. Σήμερα δεν υπάρχει καμία, μα καμία τέτοια προοπτική, ψυχολογική ή άλλη. Αυτό είναι, ίσως, το χειρότερο συγκριτικά με τότε.

Ομως δεν έχει νόημα αυτή η σύγκριση. Αλλη Ελλάδα, άλλη Ευρώπη ήταν τότε, άλλη σήμερα. Απλώς είναι πολύ δύσκολο, ορισμένες στιγμές, να αντέξεις αυτή την πλήρη, την απόλυτη απογύμνωση. Τότε κρυβόταν πιο εύκολα. Σήμερα είναι αδύνατον.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή