Παρακολούθησα χθες τη συζήτηση με αφορμή το βιβλίο των Μαραντζίδη – Σιάκα «Στο όνομα της αξιοπρέπειας – Ανατροπές της κοινής γνώμης στα χρόνια των Μνημονίων» (εκδ. Παπαδόπουλος), για το οποίο υπόσχομαι να σας γράψω συντόμως. Η συζήτηση όμως μου δίνει την αφορμή να παραθέσω μερικές διευκρινίσεις, κυρίως ακριβολεκτικές και γεγονόπληκτες.
«Στην Deauville ανακοινώθηκε ότι αν υπάρξει επόμενη περίπτωση σαν της Ελλάδας, θα χάνουν όσοι τη δάνεισαν». Στον περίπατο της γαλλικής λουτρόπολης στη Μάγχη, Μέρκελ και Σαρκοζί (μόλις πέντε μήνες μετά τη γιγάντια διάσωση των ελληνικών ομολόγων και του ελληνικού προϋπολογισμού) άφησαν να διαρρεύσει προς τις αγορές, ξαφνικά και χωρίς προετοιμασία, ότι θα «κουρευτεί» το ελληνικό χρέος. Το αποτέλεσμα ήταν να βυθιστεί πλήρως η ελληνική οικονομία, να διαλυθεί το ελληνικό πρόγραμμα και να «σκάσουν» Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία και Κύπρος, χωρίς ωστόσο οι τρεις πρώτες από αυτές να ζημιώσουν τους ομολογιούχους τους.
«Ο Τρισέ (πρόεδρος τότε της ΕΚΤ) εμπόδισε το ΔΝΤ να περάσει το “κούρεμα” του χρέους το 2010». Οσο τα κράτη δεν ήταν έτοιμα να βάλουν τα κεφάλαια για να καλύψουν τη ζημία που θα προκαλούσε το έστω μικρό «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, ήταν προτιμότερο να διασφαλιστεί η ομαλή πληρωμή του χρέους. Πάντως, η ΕΚΤ αγόρασε δεκάδες δισεκατομμύρια ελληνικών ομολόγων και προσέφερε ανάσα αρκετών μηνών για να ληφθούν μέτρα σταθεροποίησης. Το ΔΝΤ ποτέ δεν ζήτησε «κούρεμα» είτε δημοσίως είτε διακρατικώς, όπως αποκάλυψε ειδική έκθεση.
«Ο ελληνικός λαός δεν ρωτήθηκε για την ένταξή μας στην ΕΟΚ, στο ΝΑΤΟ, στο ευρώ και στο μνημόνιο». Στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες ο λαός κυβερνά διά των αντιπροσώπων του και της τακτικής κατά το Σύνταγμα προσφυγής στην ανανέωση της Βουλής. Δημοψηφισματικές επιλογές για τις μεγάλες αποφάσεις που αφορούν τη διαχείριση του κράτους, σε θέματα ασφάλειας, δημοσιονομικά και γεωπολιτικά, καταλήγουν σε φιάσκο, συσκότιση, πολιτική κρίση, εμπλοκή και, τελικώς, ήττες. Αποδεικνύεται, όσο κι αν τα μεγέθη διαφέρουν, από την κυβίστηση Τσίπρα το 2015 και την ταλαιπωρία του Brexit. Επρεπε όμως ο Γιώργος Παπανδρέου να ζητήσει 180 ψήφους για το πρώτο μνημόνιο (αντί των 173 που έλαβε). Το δεύτερο εγκρίθηκε με 199, ενώ τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού διέγραψαν 43 βουλευτές. Το τρίτο εγκρίθηκε από 222 βουλευτές, με 44 (τότε) βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να μην το ψηφίζουν.
«Η κοινή γνώμη κάνει κωλοτούμπες». Πράγματι, η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας οδηγεί σε ξαφνικές ανατροπές. Γι’ αυτό χρειάζονται κόμματα αρχών, που λένε «όχι» στον λαϊκισμό.