«Αγνώστου πατρός οι δημόσιες υποδομές της Ελλάδας»

«Αγνώστου πατρός οι δημόσιες υποδομές της Ελλάδας»

4' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η δημοσιογραφική γλώσσα έχει κάποια κλισέ όταν καλείται να περιγράψει καταστροφές που προέκυψαν από καιρικά φαινόμενα ή πυρκαγιές. Η κατάρρευση των δύο γεφυρών (Κερίτη και Πλατανιά) στον νομό Χανίων αποτέλεσε καλή αφορμή: «εικόνες βιβλικής καταστροφής», «μετράει τις πληγές της η Κρήτη», «η κακοκαιρία σάρωσε τα Χανιά» κυριάρχησαν στους τίτλους. Αντιστοίχως, κλισέ υπάρχουν και όταν οι πολιτικές ηγεσίες ή οι, κατά περίπτωση, δημοτικοί άρχοντες εμφανίζονται στα σημεία που επλήγησαν: θλιμμένα βλέμματα και, παράλληλα, δηλώσεις αποφασιστικότητας για την άμεση αποκατάσταση των υποδομών και της καθημερινότητας των κατοίκων.

Η μία οπτική απέναντι στα φαινόμενα αυτά, που με μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρούνται και λόγω κλιματικής αλλαγής, είναι αυτή της μοιρολατρίας και της υπόκλισης στη δύναμη της φύσης. Πρόκειται για πρακτική εξαιρετικά χρήσιμη από πολιτικής απόψεως, καθώς, κάτω από το συναίσθημα και την… αποφασιστικότητα, επιχειρείται να καλυφθούν οι αστοχίες, η απουσία σχεδίων δράσης, η επιχειρησιακή ανεπάρκεια.

Η άλλη οπτική είναι αυτή της οργάνωσης και της πρόληψης. Σύμφωνα, δε, με τον Γιώργο Στασινό, πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδoς, οι περισσότερες από τις καταρρεύσεις αυτές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν υπήρχε βασικό πρόγραμμα ελέγχου και συντήρησης των υποδομών και, συνεπώς, έγκαιρη παρέμβαση όπου χρειαζόταν.

Η συζήτηση με τον κ. Στασινό, ο οποίος όταν εξελέγη, το 2015, ήταν ο νεότερος πρόεδρος στην ιστορία του ΤΕΕ, είναι αποκαλυπτική, καθώς αποτυπώνει το σύνολο της παθογένειας του ελληνικού κράτους.

«Τα περισσότερα από τα δημόσια έργα και τις υποδομές είναι “αγνώστου πατρός”, είναι “ορφανά”, υπό την έννοια ότι δήμοι, περιφέρειες και υπουργείο αρνούνται στην πράξη την αρμοδιότητα του ελέγχου και της συντήρησής τους», σημειώνει στις «Σαββατιάτικες Συναντήσεις». Οταν του επισημαίνω ότι το –σύνηθες στην Ελλάδα– κουβάρι της συνυπευθυνότητας οδηγεί τελικά σε ανευθυνότητα, ο κ. Στασινός ανακαλεί την πρόσφατη κατάρρευση γέφυρας στο κέντρο της Καβάλας, τον περασμένο Νοέμβριο. «Πρόκειται για γέφυρα μέσα στην πόλη, κατέρρευσε το οδόστρωμα και κόπηκε η πόλη στα δύο. Δεν ήταν σε απομακρυσμένο σημείο, ήταν μέσα στο κέντρο, ένα έργο εύκολο να συντηρηθεί. Ομως, δήμος και περιφέρεια τσακώνονταν σε ποιον ανήκει και τελικά κανείς δεν το ήλεγχε». Το ίδιο, δηλαδή η αποτροπή μιας κατάρρευσης, θα μπορούσε να συμβεί και στις γέφυρες στα Χανιά, επισημαίνει. «Η γέφυρα στα Χανιά θα μπορούσε να σωθεί. Μεσολάβησαν πολλά και για πολλά χρόνια για να καταλήξουμε στην κατάρρευση. Κανείς δεν ασχολήθηκε και στο τέλος έπεσε…».

Ο 43χρονος κ. Στασινός, που μεγάλωσε στον Αγιο Παύλο στο κέντρο της Αθήνας και φοίτησε στα σχολεία της περιοχής πριν από τις σπουδές του στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, παρουσίασε προ ημερών την πρόταση του ΤΕΕ για την αλλαγή κουλτούρας στη διαχείριση των δημόσιων υποδομών. «Είναι απλό, μέσα σε λίγους μήνες, να δημιουργηθεί ένα εθνικό, ψηφιακό μητρώο υποδομών, στο οποίο θα καταγράφονται όλες οι υποδομές, ο αρμόδιος φορέας για τον έλεγχο και τη συντήρησή τους (δήμοι, περιφέρειες, υπουργείο), οι ημερομηνίες των πιο πρόσφατων ελέγχων ή συντήρησής τους». Με αυτό τον τρόπο, εκτιμά, θα υπάρχει πλήρης εικόνα όχι μόνον για την «ιδιοκτησία» των έργων, αλλά και για τις αναγκαίες εργασίες συντήρησής τους, ακόμη και για το γεγονός ότι αυτές δεν έγιναν επειδή ενδεχομένως δεν υπήρχαν διαθέσιμα κεφάλαια».

Επανερχόμενοι στη συζήτηση περί «αρμοδιότητας», του επισημαίνω την εξόχως διαφορετική εικόνα που εμφανίζουν τα έργα με συμβάσεις παραχώρησης. «Είναι και τα μόνα που συντηρούνται επαρκώς, διότι οι παραχωρησιούχοι γνωρίζουν ότι θα τους κοστίσει πολύ περισσότερο εάν πάθουν κάποια ζημιά… Δυστυχώς, στα δημόσια έργα δεν υπάρχει αντίστοιχη κουλτούρα». Του μεταφέρω την εκτίμηση αρκετών αυτοδιοικητικών (δημάρχων και περιφερειαρχών) για την αδιανόητη γραφειοκρατία ανάθεσης μίας στατικής ή γεωτεχνικής μελέτης και τους χρόνους που αυτή συνεπάγεται για την ωρίμανση του έργου. Ο κ. Στασινός αναγνωρίζει ότι το θεσμικό πλαίσιο χρειάζεται διορθώσεις (σ.σ. «Η Δούρου μετά τη Μάνδρα, και με διαδικασίες γρήγορες, χρειάστηκε ένα έτος για να αναθέσει το έργο, συν ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την κατασκευή του», σημειώνει), ωστόσο επιμένει ότι, εάν υπήρχαν τακτικοί έλεγχοι και πρόγραμμα συντήρησης, η ελληνική πολιτεία δεν θα χρειαζόταν να τρέχει πίσω από τα προβλήματα. «Ενας περιφερειάρχης, ένας δήμαρχος ενδεχομένως νομιμοποιείται να γκρινιάζει για το θεσμικό πλαίσιο. Ομως το αρμόδιο υπουργείο δεν δικαιούται, διότι πολύ απλά μπορεί να νομοθετήσει για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών», προσθέτει. Με τον ίδιο τρόπο απορρίπτει, ως βασική αιτία, και την έλλειψη κονδυλίων. «Δηλαδή εάν η Ελλάδα με ένα σωστά δομημένο και εμπεριστατωμένο φάκελο απευθυνόταν στην Ε.Ε. και έλεγε ότι υπάρχει κίνδυνος για κάποιες δημόσιες υποδομές (δρόμοι, γέφυρες, σχολεία) και απαιτούνται έκτακτες παρεμβάσεις, αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος να θρηνήσουμε θύματα, οι Βρυξέλλες θα μας έλεγαν όχι;» αναρωτιέται.

Στο κλείσιμο της συζήτησής μας, σημειώνω ότι μάλλον μας αρέσει να κλαίμε πάνω από μια καταστροφή. Και, εξάλλου, είναι πιο χρήσιμο επικοινωνιακά να εμφανίζεται κάποιος ότι αντιμετωπίζει την καταστροφή παρά να φροντίζει, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αυτή να αποτραπεί. «Πρόκειται για θεατρινισμό, για τεράστια υποκρισία. Ο κάθε πολιτικός εμφανίζεται θλιμμένος, να “κλαίει” πάνω στα ερείπια, ενώ πιο πριν δεν έχει κάνει πολύ βασικά πράγματα, που είναι αρμοδιότητά του, για να αποτρέψει το κακό», επισημαίνει προσθέτοντας υπαινικτικά «και στη συνέχεια με πολύ μεγάλη άνεση θα κάνει μια απευθείας ανάθεση σε κάποιον φίλο του, λόγω, πάντοτε, των έκτακτων συνθηκών…».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή