Οι ευρωεκλογές του Μαΐου ίσως να μην είναι το παγόβουνο που πολλοί φοβόμασταν ότι θα ανάγκαζε την Ε.Ε. να παρεκτραπεί της πορείας της. Για καιρό, το Brexit, η εκλογή Τραμπ, ο συνασπισμός λαϊκιστών στην Ιταλία και η πρόκληση εναντίον των αρχών της Ε.Ε., που παρουσιάζουν οι κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, συνέβαλαν στην αίσθηση ότι οι φυγόκεντρες δυνάμεις της άκρας Δεξιάς θα κέρδιζαν τόσες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Ε.Κ.) που θα άλλαζαν τη φυσιογνωμία της Ευρώπης και το όραμα της Ενωσης. Ομως, οι εκτιμήσεις για το πώς οι πολίτες των χωρών-μελών θα ψηφίσουν στις 23-26 Μαΐου, που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Ε.Κ. την Παρασκευή, δείχνουν ότι δεν αναμένονται εκπλήξεις, έως τώρα τουλάχιστον. Ούτε θα αλλάξει ουσιαστικά η φυσιογνωμία του Ε.Κ., το οποίο, με τη σειρά του, θα καθορίσει ποιοι θα είναι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Επιτροπής.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, που βασίζονται σε δημοσκοπήσεις από διαφορετικές εταιρείες σε κάθε χώρα-μέλος, οι δύο μεγαλύτερες ομάδες –το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ ή EPP) και οι Σοσιαλδημοκράτες– θα χάσουν 3,3% και 5,7%, αντιστοίχως, από τη σημερινή εκπροσώπησή τους στο Ε.Κ. οι ομάδες ECR και EFDD, που συμπεριλαμβάνουν κόμματα που αντιτίθενται στην Ε.Ε., αυξάνουν το ποσοστό των εδρών τους σε 13,9% (μόνο το ENF υπήρχε το 2014, με 5%). Σε σύνολο, όμως, αυτές οι δύο ομάδες ευρωσκεπτικιστών καταλαμβάνουν μόνο 85 έδρες του συνόλου των 705, με τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού της Ιταλίας να αναμένεται να κερδίσουν 49 από αυτές τις 85. Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν αναμένεται να κερδίσει 19,4% στις ευρωεκλογές, πίσω από τον συνασπισμό του προέδρου Μακρόν με 23,5%, που αντιστοιχούν σε 19 και 24 έδρες. Το FIDESZ του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν, που είναι μέλος του EPP, αναμένεται να κερδίσει 13 έδρες ενώ το ακόμη πιο ακραίο Jobbik τρεις. Στη Γερμανία, το κόμμα AfD αναμένεται να κερδίσει 10% και 10 από τις 96 έδρες που αναλογούν στη χώρα. (Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα της Kapa Research, η Ν.Δ. αναμένεται να κερδίσει 29,7% και οκτώ έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 24,7% και έξι έδρες, η Χρυσή Αυγή, το ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ από δύο και η Ελληνική Λύση μία.)
Με άλλα λόγια, ο κίνδυνος της ανόδου της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη δεν είναι αμελητέος, αλλά ούτε είναι τέτοιος που να μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά τις εξελίξεις. Το μεγάλο ζήτημα ήταν πάντα εάν τα υπόλοιπα κόμματα και οι πολίτες θα διατηρούσαν την ψυχραιμία τους ώστε να αντιμετωπίσουν την απειλή αποτελεσματικά και με τρόπο που δεν θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα στην πολιτική σκηνή και στην κοινωνία. Στη Γαλλία, ο Μακρόν διασχίζει τη χώρα για συναντήσεις με πολίτες, επιτυγχάνοντας αργά αργά να κάμψει τις επιπτώσεις των διαμαρτυριών των «Κίτρινων Γιλέκων», που δεν φαίνεται να μπαίνουν στο Ε.Κ. έτσι περιορίζει, επίσης, και την επιρροή της κ. Λεπέν.
Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει και η τύχη άλλων παραγόντων που έπληξαν τη συνοχή της Ε.Ε. και αμφισβήτησαν τις αρχές που εκπροσωπεί. Το Brexit δεν πάει καλά για τη Βρετανία, με το δίλημμα ξεκάθαρο: είτε η χώρα θα ζητήσει παράταση της διαμονή στην Ε.Ε. ή θα βρεθεί εκτός χωρίς συμφωνία ο Ντόναλντ Τραμπ αντιμετωπίζει τη μία ήττα μετά την άλλη ο Ερντογάν προσπαθεί να εκμεταλλευθεί τις διαφορές ΗΠΑ – Ρωσίας για να πετύχει τους στόχους του στη Συρία, ενώ δεν αποκλείεται οι τοπικές εκλογές της 31 Μαρτίου να του επιφυλάσσουν άσχημες εκπλήξεις.
Γενικώς, οι ακραίες φωνές που παρασύρουν τους ψηφοφόρους με τις εύκολες λύσεις που υπόσχονται, καθώς και οι «ισχυροί άνδρες», κάποια στιγμή οδηγούνται σε αδιέξοδο επειδή αδυνατούν να ελέγξουν την πραγματικότητα με την ευκολία που ελέγχουν τους πολίτες. Γι’ αυτό, μεγαλύτερος κίνδυνος για τις δημοκρατίες δεν είναι τόσο οι ακραίοι όσο ο φόβος που αυτοί προκαλούν. Εάν η απάντηση είναι η ενότητα των άλλων και η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, αργά ή γρήγορα, οι δημαγωγοί, οι δυνάμεις των άκρων, θα φθάσουν στα όριά τους.