Μακριά από εμένα η ιδέα ότι η σύγχρονη ανάπτυξη μπορεί να γίνει εις βάρος της αρχαίας κληρονομιάς. Μακριά από εμένα η ιδέα ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το αποτελούν διάφοροι, αρχαιολόγοι ή αρχιτέκτονες, που ζουν σε άλλο κόσμο απ’ αυτόν που ζουν όσοι προσβλέπουν στη μετατροπή του Πειραιά σε κεντρικό λιμάνι της ευρωπαϊκής ηπείρου. Δεν είμαι ειδικός, δεν ξέρω τη νομοθεσία βάσει της οποίας γνωμοδοτεί το ΚΑΣ, ως εκ τούτου μην περιμένετε να αναλύσω την υπόθεση στις λεπτομέρειές της. Παρ’ όλα αυτά, όταν διαβάζω ότι το ΚΑΣ ανακήρυξε τα δύο τρίτα του Πειραιά σε ζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, δικαιούμαι να αναρωτηθώ. Κατ’ αρχάς για τη χρονική στιγμή. Ο Πειραιάς ήταν πόλη από ιδρύσεως του σύγχρονου ελληνικού κράτους και είχε αστική ζωή πριν την αποκτήσει η Αθήνα. Τι γινόταν τόσες δεκαετίες στον Πειραιά και γιατί οι αρχαιολόγοι μας τώρα μόνον αποφάσισαν να τον ανακηρύξουν αρχαίο; Βρήκαν κάτι τόσο σημαντικό και μας το κρύβουν; Τι γίνεται με την ανάδειξη των τειχών του Θεμιστοκλέους; Πόσα είναι τα περιφραγμένα οικόπεδα με τα ίχνη της αρχαιότητας που θυμίζουν σκουπιδότοπους;
Αρχαία εδώ, αρχαία εκεί, αρχαία παντού. Κάτι σαν τον «παπά» του νεοελληνικού βίου. Αρκεί να μη σου τύχουν στο οικόπεδο. Η ατυχία των αρχαιοτήτων, στη συμβίωσή τους με το σύγχρονο ελληνικό κράτος, είναι ότι πάντα αντιμετωπίζονταν ως συντηρητικά δεσμά, σημείο αναφοράς των δυνάμεων που υπερασπίζονταν την ακινησία. Και συνεχίζουν. Διότι ποιος μπορεί να μας πείσει ότι η απόφαση του ΚΑΣ δεν επηρεάστηκε από μια νοοτροπία –όχι απαραιτήτως κομματική πειθαρχία– η οποία αντιπαλεύει κάθε οικονομική δραστηριότητα, εκτός από αυτές που το ίδιο το κράτος ελέγχει με τους μηχανισμούς του; Πέρυσι ήσαν οι Σκουριές και οι οικολογικές ευαισθησίες ενός πληθυσμού που δεν χρειάζεται χρυσωρυχεία για να βλάψει το τοπίο του. Το καταστρέφουμε μια χαρά και μόνοι μας. Μετά ήταν ο λόφος με τα αρχαία στο παλιό αεροδρόμιο και η παρακείμενη ζούγκλα του Χασανίου. Και τώρα ο αρχαίος Πειραιάς.
Το επαναλαμβάνω. Δεν είμαι ειδικός και δεν γνωρίζω τη νομοθεσία βάσει της οποίας γνωμοδοτεί το ΚΑΣ. Εκείνο όμως που ξέρω είναι ότι αυτή η στάση των αρχαιολόγων βλάπτει τη συμβίωσή μας με την αρχαία μας κληρονομιά. Το υπουργείο ανακοίνωσε ότι η επένδυση θα προχωρήσει κανονικά, ίσως με μερικά κιλά εγγράφων, μερικές ώρες εργασίας παραπάνω και μερικές εκατοντάδες υπογραφές για επιδόρπιο στο γραφειοκρατικό τσιμπούσι. Αυτό όμως που κάποτε πρέπει να καταλάβουν οι αρχαιολόγοι είναι ότι η κληρονομιά δεν σώζεται όταν συγκρούεται με τη σύγχρονη ζωή αλλά όταν συμφιλιώνεται μαζί της.
Υ. Γ. Χορογραφία του χασάπικου είναι το συρτάκι και ουχί του ζεϊμπέκικου όπως έγραψα. Τι περιμένεις από κάποιον που μπερδεύει τον τσάμικο με τον καλαματιανό.