Καλό καλοκαίρι! Για τον καθένα από εμάς είναι μια ευχή. Για το υπουργείο Πολιτισμού είναι ένα αναπτυξιακό στοίχημα. Ιδιαίτερα τη φετινή χρονιά των εκλογών, του Brexit, της ανάκαμψης ανταγωνιστικών προορισμών όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία, η Τυνησία. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2018 καταγράφουν αύξηση 9,6% των επισκεπτών των μουσείων και 13,8% των αρχαιολογικών χώρων, με αντίστοιχες αυξήσεις στις εισπράξεις 12,5% και 12,4%. Ομως, μία εβδομάδα μετά την έναρξη της τουριστικής περιόδου, τα ερωτήματα παραμένουν:
Θα λειτουργήσουν φέτος τα αναψυκτήρια των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων; Πέρυσι ήταν 45 κλειστά. Θα είναι όλες οι αίθουσες των μουσείων ανοιχτές; Θα καλυφθούν οι ανάγκες για τη φύλαξη και τον καθαρισμό των χώρων; Θα επεκταθεί εγκαίρως το e-ticketing, ή θα ντροπιαστούμε πάλι με τεράστιες ουρές στα ταμεία της Κνωσού και της Ακρόπολης; Πόσα πωλητήρια θα ανοίξουν;
Η διαδικασία πρόσληψης με ενοποιημένη προκήρυξη για έκτακτο προσωπικό φύλαξης και καθαριότητας ολοκληρώνεται στις 15 Απριλίου, οπότε και θα εφαρμοστεί το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας 08.00-20.00 σε χώρους και μουσεία της Αθήνας. Στην Περιφέρεια οι διαδικασίες θα ολοκληρωθούν στο τέλος του μήνα. Μέχρι τότε, οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία θα λειτουργούν από τις 08.30 έως τις 16.00. Με εξαίρεση τους αρχαιολογικούς χώρους Ακρόπολης και Κλιτύων καθώς και Κνωσού (08.00- 18.00), Δελφών (08.30-19.00), Ιερού Ασκληπιείου Επιδαύρου, Μυκηνών, Τίρυνθας και Φρουρίου Παλαμηδίου Ναυπλίου (08.00-19.00), του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου και της Λίνδου (08.30-17.00).
Καλύτερα τηλεφωνήστε πριν ξεκινήσετε…
Χωρίς υποδομές και παροχές
«Η πρώτη εικόνα δείχνει πως θα είναι μια καλή χρονιά, όμως στον τουρισμό υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες», λέει στην «Κ» ο Κρίτων Πιπέρας, πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών. «Η αύξηση του τουρισμού ήταν αποτέλεσμα συγκυριών: το πραξικόπημα το 2016 στην Τουρκία, η έκρυθμη κατάσταση στην Μέση Ανατολή. Δυστυχώς, όμως, επαναπαυόμαστε. Συνεχίζουμε να μην έχουμε υποδομές, να μην επενδύουμε σε μαρίνες, να αργούν οι προσλήψεις έκτακτου προσωπικού, να αργεί η διεύρυνση του ωραρίου και επομένως ο προγραμματισμός ταξιδιών. Συχνά μπλοκάρουν η Συγγρού και η λεωφόρος Αμαλίας στο ύψος της Διονυσίου Αρεοπαγίτου από τα πούλμαν με τουρίστες κρουαζιέρας, τα οποία μπορούν να σταθμεύσουν μόνο στον “Διόνυσο”. Αν μάλιστα συμπέσουν να έρθουν τουρίστες από τρία κρουαζιερόπλοια την ίδια ώρα, δημιουργείται συνωστισμός στα μνημεία της Ακρόπολης. Συχνές και οι κλοπές στο μετρό, στους δρόμους, σε αρχαιολογικούς χώρους.
Τεράστιο πρόβλημα είναι και οι παράνομοι ξεναγοί. Ακόμη και εθελοντές φοιτητές συμμετέχουν σε περιπατητικές διαδρομές, άλλοι “ψαρεύουν” τουρίστες στο Διαδίκτυο χρεώνοντας 30 ευρώ το άτομο την ξενάγηση, ενώ έχουμε και εκείνους που έρχονται από άλλες χώρες και κάνουν free tours βασιζόμενοι στα φιλοδωρήματα. Πρόβλημα παρουσιάζεται συχνά και στους χώρους υγιεινής: Πέρυσι στο Σούνιο έφτιαξαν τουαλέτες που έμειναν κλειστές για καιρό ελλείψει προσωπικού. Στην Ακρόπολη δεν επαρκούν – 4.000 επισκέπτες δεν μπορούν το καλοκαίρι να εξυπηρετηθούν με πέντε τουαλέτες. Ουρές εκεί, ουρές και στα ταμεία, αφού δεν έχει γίνει επαρκής ενημέρωση ότι μπορεί κανείς να αγοράσει εισιτήριο online. Αλλά και εκείνος που το γνωρίζει, πρέπει για το ανήλικο παιδί του να προμηθευτεί το δωρεάν εισιτήριο επί τόπου. Στα πωλητήρια, πάντως, γίνεται προσπάθεια εκσυγχρονισμού».
Το πωλητήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου έχει ήδη ανακαινιστεί, ενώ γίνεται προσπάθεια εκσυγχρονισμού και σε άλλους χώρους. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ
Πρώτο ανακαινίστηκε το πωλητήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Ακολούθησαν τα καινούργια της Πέλλας και του Μουσείου Κανελλοπούλου, αναδιαρθρώθηκε του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, εξωραΐζονται των Δελφών, Αρχ. Ολυμπίας, Κνωσού, Ηρακλείου, Λότζιας (Ρεθύμνου) και Δήλου, θα τροφοδοτηθούν με προϊόντα εκείνα του Αρχαιολογικού Μουσείου και του Βυζαντινού Ιωαννίνων, προγραμματίζονται της Κέρκυρας και της Αρχαίας Μεσσήνης. Της Ακρόπολης θα ανοίξει τον Ιούλιο.
«Το καλοκαίρι θα λειτουργήσουν 60 πωλητήρια» διαβεβαιώνει η Μιμίκα Γιαννοπούλου, μέλος του Δ.Σ. του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠ) με καθήκοντα συντονισμού στον τομέα των Πολιτιστικών Προϊόντων – Πωλητηρίων και εκλαϊκευμένων εκδόσεων. «Υπάρχουν και 30 που είναι κομμάτι των εκδοτηρίων (εκδοτήρια – πωλητήρια), σχεδόν όλα με απόθεμα για να λειτουργήσουν υποτυπωδώς. Τα πωλητήριά μας το καλοκαίρι μπορεί να μην είναι γεμάτα από προϊόντα που θα θέλαμε, αλλά σίγουρα δεν θα είναι άδεια. Οσο για τους πωλητές επαρκούν 135 άτομα με συμβάσεις έως τα τέλη Οκτωβρίου».
Μην περιμένετε, πάντως, ταμειακές μηχανές στα περισσότερα από αυτά. Τώρα θα βγει ο σχετικός διαγωνισμός για να ξεφύγουμε από τις χειρόγραφες αποδείξεις. Η ίαση του ΤΑΠ είναι φανερό πως δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση.
Τα αναψυκτήρια
Ωστόσο, το μεγαλύτερο αγκάθι είναι τα αναψυκτήρια – ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ο υφυπουργός Κώστας Στρατής και η νέα πρόεδρος του Δ.Σ. του ΤΑΠ, Παρασκευή Σιδηροπούλου. Στους Δελφούς το αναψυκτήριο είναι κλειστό. «Καλύτερα να φέρετε μαζί σας νερό. Υπάρχουν αυτόματοι πωλητές νερού, αλλά συνήθως μπλοκάρουν, γιατί έχουμε πολλούς επισκέπτες» μάς συμβούλευσε ευγενικά ο φύλακας. Κάτι ανάλογο μας απάντησαν και στην Αρχ. Ολυμπία: «Σε δέκα μέρες ίσως ανοίξει καμιά καντίνα».
«Στην Ακρόπολη, το πρώτο μισάωρο οι αυτόματοι πωλητές νερού έχουν αδειάσει. Αυτά δεν τα κατανοούν οι ξένοι στους 35 βαθμούς. Δεν αντέχουν τέτοιες θερμοκρασίες και συνήθως ζητούν χώρο να δροσιστούν», λέει ο κ. Πιπέρας. Στην Περιφέρεια, συχνά οι επισκέπτες διαμαρτύρονται για τις τιμές σε κάποιες καντίνες ή ότι δεν έχουν νερό. Πουλάνε στους πελάτες μόνο αναψυκτικά και καφέδες για μεγαλύτερο κέρδος.
Η κ. Σιδηροπούλου σημειώνει στην «Κ» ότι το Δ.Σ. του ΤΑΠ είχε να αντιμετωπίσει κάποιες χρόνιες και λανθάνουσες αντιλήψεις και καταστάσεις, ενώ ο χρόνος για να τις διορθώσει ήταν ασφυκτικά μικρός – η θητεία του άρχισε πριν από λίγους μήνες. «Το μεγάλο στοίχημα ήταν και παραμένει η λειτουργία των αναψυκτηρίων στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία. Εκτός από το γεγονός ότι πολλά από αυτά που παραλάβαμε δυστυχώς παραμένουν κλειστά, υπάρχουν και κάποια που είναι ανοιχτά και λειτουργούν με όρους που δεν τιμούν ούτε τους χώρους στους οποίους βρίσκονται, ούτε τον πολιτισμό μας, ούτε τη δημόσια περιουσία μας. Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα έγινε το καλοκαίρι του προηγούμενου έτους με τη νομοθετική ρύθμιση από τον υφυπουργό Πολιτισμού, η οποία δίνει τη δυνατότητα σύναψης βραχυχρόνιας μίσθωσης και ήδη την έχουμε ενεργοποιήσει ιεραρχώντας τα αναψυκτήρια που πρέπει να ανοίξουν άμεσα, ούτως ώστε σε λίγο καιρό να ανοίξουν της Μεσσήνης, της Αρχαίας Ολυμπίας, του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, τα οποία παρέμεναν κλειστά. Παράλληλα, μέσω της ίδιας νομοθετικής ρύθμισης, στο πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, καταρτίζεται μελέτη για το πρόγραμμα αξιοποίησης των ακινήτων και των αναψυκτηρίων προκειμένου να πραγματοποιηθούν ανοιχτές διαγωνιστικές διαδικασίες και να ανατεθεί η διαχείριση των αναψυκτηρίων στους ενδιαφερόμενους με απόλυτη διαφάνεια. Πρόσφατα εγκρίθηκε η παραχώρηση της διαχείρισης του αναψυκτηρίου του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας στον Δήμο της Λάρισας με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις, με τον δήμο να προσανατολίζεται να αναθέσει τη διαχείρισή του σε φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Επίσης, στο πλαίσιο της ίδιας διάταξης εγκρίναμε τη διενέργεια πλειοδοτικών διαγωνισμών για την εκμίσθωση 14 ακινήτων στη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου».
Προσθέτει τέλος ότι γίνεται προσπάθεια απλοποίησης των διαδικασιών του Ταμείου «έως ότου τεθούν σε ισχύ το νέο οργανόγραμμα του ΤΑΠ και η εφαρμογή του νέου συστήματος ERP».