Οι ψηφοφόροι συχνά επιλέγουν να στείλουν κάποιον στη Βουλή με τα ίδια σχεδόν κριτήρια που εκλέγουν οι μαθητές τα δεκαπενταμελή συμβούλια. Ωστόσο ακόμα και αυτοί που δεν ψηφίζουν ελαφρά τη καρδία στερούνται επαρκούς ενημέρωσης για τους υποψηφίους. Κάθε πολιτευτής παρουσιάζει τον εαυτό του όπως θέλει και μόνο εάν για κάποιο λόγο βρεθεί στο στόχαστρο του πολιτικού αντιπάλου μπορεί να έρθουν στο φως κρυφές αλήθειες.
Οι ψηφοφόροι πηγαίνουν στην κάλπη χωρίς να γνωρίζουν πολύ βασικά πράγματα για τους υποψήφιους, όπως π.χ. αν έχουν εργαστεί στη ζωή τους ή αν έχουν καταδικαστεί για απάτες. Το πολιτικό σύστημα –αν ήθελε– μπορούσε με μερικές πολύ απλές κινήσεις να ανταποκριθεί στο δικαίωμα του πολίτη για πληροφόρηση.
Η υποχρέωση κάθε υποψηφίου να δίνει στη δημοσιότητα αναλυτικά, ακριβή στοιχεία για το βιογραφικό και τις δραστηριότητές του θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για την αναβάθμιση της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα. Ακολούθως, μπορεί να γίνεται έρευνα για τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία κάθε πολιτευτή και να αναζητείται ο τρόπος απόκτησής τους. Το παράδειγμα του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ Ακη Τσοχατζόπουλου επιβεβαίωσε τις υποψίες ότι κάποιοι πολιτικοί μπορεί να έχουν πολυτελή ακίνητα και εκατομμύρια ευρώ στην κατοχή τους, αλλά να μην τα δηλώνουν και να μην φαίνονται στα «πόθεν έσχες» τους. Στις εκλογές του 2015 ψηφίστηκαν πρόσωπα που δεν είχαν εργαστεί ποτέ στη ζωή τους κι άλλοι οι οποίοι στο παρελθόν είχαν «γκρίζες» συναλλαγές με το Δημόσιο. Εξελέγησαν επίσης αρκετοί που έκρυβαν ότι διαθέτουν πλούτο, μεταξύ των οποίων και κάποιοι για τους οποίους ακόμα δεν γνωρίζουμε πώς τον απέκτησαν. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι όταν τους ψήφιζαν δεν είχαν ιδέα για όλα αυτά. Κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουν ούτε και τώρα. Το πολιτικό σύστημα λειτουργεί με τέτοιο τρόπο, ώστε ο πολίτης καλείται να επιλέξει μεταξύ υποψηφίων για τους οποίους δεν ξέρει σχεδόν τίποτα, πέρα από αυτά που ο ίδιοι δηλώνουν για τον εαυτό τους. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα υπουργού που ακόμα και στην ιστοσελίδα του υπουργείου του έχει αναρτήσει ένα βιογραφικό με ανακριβείς πληροφορίες, δίνοντας μια εικόνα διαφορετική από την πραγματική. Πρώην υπουργός της κυβέρνησης Τσίπρα, στον οποίο είχαν ανατεθεί μερικά πολύ σημαντικά υπουργεία, ανέλαβε κυβερνητικά αξιώματα έχοντας ελάχιστη εργασιακή εμπειρία και δύο αποτυχημένες επιχειρηματικές απόπειρες στο ενεργητικό του.
Νυν υπουργός, με έντονα αντιμνημονιακό προφίλ την εποχή των «Αγανακτισμένων», υπήρξε συνεργάτης της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου την οποία κατήγγειλε. Το πρωί ήταν στα υπουργικά γραφεία και το μεσημέρι έβγαζε πύρινους λόγους στο Σύνταγμα. Αλλη αντιμνημονιακή βουλευτής δεν είχε εργαστεί σχεδόν ποτέ, καθώς λάμβανε για χρόνια τη σύνταξη της «άγαμης θυγατέρας». Υπάρχουν επίσης υπουργοί που –πριν εκλεγούν βουλευτές– είχαν επιχειρήσεις οι οποίες έβγαζαν κέρδη μέσω της διαπλοκής τους με το κράτος. Για όλα αυτά δεν υπήρχε η παραμικρή πληροφορία στο βιογραφικό τους. Και φυσικά δεν ήταν οι μόνοι.
Ολες οι απαραίτητες πληροφορίες θα ήταν γνωστές στους ψηφοφόρους εάν οι υποψήφιοι υποχρεώνονταν να δημοσιεύσουν τα πλήρη βιογραφικά τους – βιογραφικά των οποίων η ακρίβεια θα ελέγχεται με ποινή ακύρωσης της υποψηφιότητας, αν κάποιος κρύψει στοιχεία ή παραπλανήσει. Ετσι θα αποφεύγονταν και δυσάρεστες καταστάσεις σαν αυτές που πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ πρόσφατα με την κ. Λοΐζου.
Πλήρες και αναλυτικό βιογραφικό λοιπόν, με έμφαση στην εργασιακή εμπειρία και υποχρέωση λεπτομερούς δήλωσης εάν έχουν λάβει χρήματα από το ελληνικό Δημόσιο ή κάποιο ευρωπαϊκό φορέα (ακόμα και αν πρόκειται για ένα ευρώ), είτε ως άτομα είτε ως επιχείρηση στην οποία συμμετείχαν. Υποχρεωτική θα πρέπει να είναι και η ανάρτηση στον ιστότοπό τους του «πόθεν έσχες» των τελευταίων ετών, το εάν χρωστούν και πόσα σε τράπεζες και στο Δημόσιο και το αν έχουν καταδικαστεί από τη Δικαιοσύνη. Πρόκειται για μια απλή διαδικασία που εξασφαλίζει ένα μίνιμουμ διαφάνειας, η οποία έως τώρα δεν υπάρχει. Σε μια δημοκρατία που λειτουργεί υποδειγματικά, όλα αυτά θα ήταν αυτονόητα. Σε μια δημοκρατία όμως που δεν λειτουργεί, τα αυτονόητα είναι ζητούμενα.
* Η κ. Βασιλική Σιούτη είναι δημοσιογράφος.