Οι τουρκικές εταιρείες δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους σε ξένο νόμισμα εξαιτίας της μεγάλης υποτίμησης της λίρας, με αποτέλεσμα να απαιτούν όλο και συχνότερα αναδιάρθρωση των δανείων τους. Ωστόσο το κόστος της αναδιάρθρωσης και το γεγονός πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Τουρκία έχουν αυξηθεί κατά 13% εφέτος, πιέζουν με τη σειρά τους ασφυκτικά τις τουρκικές τράπεζες και μειώνουν δραματικά τα αποθέματά τους. Το ερώτημα είναι κατά πόσον θα αντέξουν σε ενδεχόμενη νέα κρίση της τουρκικής λίρας.
Από την αρχή του έτους η λίρα έχει υποχωρήσει έναντι του δολαρίου κατά περίπου 7% και σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν κατά περίπου 28%. Το αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την ύφεση στην οποία βρίσκεται η τουρκική οικονομία από το δεύτερο εξάμηνο του 2018, είναι να καθίσταται όλο και δυσκολότερη η εξυπηρέτηση των δανείων σε δολάρια και σε ευρώ που έχουν λάβει τουρκικές επιχειρήσεις. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν στους ισολογισμούς τους οι τουρκικές τράπεζες ανέρχονται πλέον στα 19,3 δισ. δολάρια σύμφωνα με τον Τόμας Νοέτσελ, αναλυτή του τραπεζικού κλάδου στην Bloomberg Intelligence. Το χρέος των τουρκικών επιχειρήσεων ανέρχεται πλέον στο 40% του ΑΕΠ, τη στιγμή που ο μέσος όρος για τις δέκα μεγαλύτερες αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης και για τη Νότιο Αφρική είναι μόλις 22%, σύμφωνα με το Bloomberg. «Το βασικό ερώτημα που αντιμετωπίζουν τώρα οι τουρκικές τράπεζες είναι πόσο ακόμη θα επιδεινωθεί η κατάσταση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς μειώνεται η ανάπτυξη αλλά και εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας», λέει ο Νοέτσελ στο Bloomberg. «Αλλο ένα κύμα εξασθένησης και μεγάλης μεταβολής (της ισοτιμίας) της λίρας θα ενίσχυε τα ρίσκα που αντιμετωπίζει ο τουρκικός τραπεζικός τομέας», συμπληρώνει.
Η πίεση για αναδιάρθρωση δανείων έρχεται σε ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή για τις τουρκικές τράπεζες, η κεφαλαιοποίηση των οποίων έχει υποχωρήσει κατά περισσότερο από 50% τα τελευταία τρία χρόνια. Οι μεγαλύτερες τουρκικές επιχειρήσεις έχουν ήδη αναδιαρθρώσει ή επιζητούν να αναδιαρθρώσουν δάνεια συνολικού ύψους 28 δισ. δολαρίων, ενώ πριν από ένα χρόνο το επίπεδο ήταν στα 18 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Οι ιδιωτικές τράπεζες έχουν ήδη αναγκαστεί να περιορίσουν σημαντικά τον δανεισμό τους προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος πιέζει για αύξηση του δανεισμού και μάλιστα με επιτόκια που μόλις και μετά βίας καλύπτουν το επίπεδο του πληθωρισμού, ο οποίος τον Μάρτιο ανήλθε στο 20,7%. Πλέον, τα περιθώρια για τις τουρκικές τράπεζες έχουν στενέψει σημαντικά καθώς τα επιπλέον κεφάλαια που διαθέτουν, συνολικού ύψους 27 δισ. δολαρίων, για να αντέξουν σε περίπτωση οικονομικού σοκ φαντάζουν «επικίνδυνα λίγα», λέει ο Νοέτσελ.
Αν αποδειχθεί η οικονομική ύφεση χειρότερη από το προβλεπόμενο ή αν δεχθεί νέες πιέσεις η λίρα, τα αποθέματα των τουρκικών τραπεζών θα εξανεμιστούν, εκτιμά ο Νοέτσελ. Το μεγαλύτερο μέρος των χρεών που έχουν οι τουρκικές επιχειρήσεις είναι προς τουρκικές τράπεζες, λόγος που έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2008. Το βραχυπρόθεσμο μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο για τουρκικές τράπεζες και επιχειρήσεις, καθώς ο αναλυτής Μαρσίν Λίπκα της πολωνικής χρηματιστηριακής Cinkiarz, που είχε κάνει τις ακριβέστερες προβλέψεις στο Bloomberg το πρώτο τρίμηνο του 2019, προβλέπει πως μέχρι το τέλος του 2019 η λίρα θα έχει υποχωρήσει κατά 8% έναντι του δολαρίου.