Τον δρόμο προς τη Βουλή θα πάρουν σε λίγες μέρες οι ρυθμίσεις για την αποπληρωμή των οφειλών στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία σε έως 120 δόσεις. Θα προηγηθεί όπως όλα δείχνουν αυτή των Ταμείων και θα ακολουθήσει η ρύθμιση της εφορίας η οποία θα έχει αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια. Οπως είπε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, στη ρύθμιση θα εντάσσονται «όσοι έχουν πραγματική ανάγκη και που θα αποκλείει τους κακοπληρωτές». Μάλιστα, ο κ. Τσακαλώτος σημείωσε μιλώντας στο Ράδιο Θεσσαλονίκη ότι «δεν είναι σωστό να μπαίνουν στη ρύθμιση αυτοί που έχουν χρήματα, όπως έγινε στο παρελθόν». Ξεκαθάρισε δε, ότι η ρύθμιση οφειλών σε δόσεις «δεν είναι εντός της σφαίρας της διαπραγμάτευσης, είναι δικό μας θέμα», προσθέτοντας ωστόσο ότι οι δανειστές ενδιαφέρονται να μην καταστρέψουμε την κουλτούρα πληρωμών.
Ουσιαστικά ο υπουργός προανήγγειλε μία ρύθμιση για όσους χρωστούν στην εφορία, η οποία δεν θα είναι οριζόντια όπως στο παρελθόν και όπως προαναφέρθηκε θα διαφοροποιείται από αυτή των Ταμείων, η οποία θα απευθύνεται κυρίως στους οφειλέτες που αποκλείστηκαν από τον εξωδικαστικό μηχανισμό, με στόχο την «εκκαθάριση» του μητρώου οφειλετών του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).
Βάσει του σχεδιασμού, θα αφορά τόσο τους επιχειρηματίες – εργοδότες με χρέη προς το πρώην ΙΚΑ που αγγίζουν τα 18 δισ. ευρώ, όσο κυρίως τα χρέη των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών, ύψους 16 δισ. ευρώ. Αυτούς αφορά, άλλωστε, και η διαδικασία του επανυπολογισμού των οφειλών, που οδηγεί ακόμη και σε σημαντικό «κούρεμα» της αρχικής οφειλής. Μάλιστα, η πρόβλεψη αυτή «πέρασε» χωρίς έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των δανειστών, καθώς εκτιμήθηκε ότι η μείωση των εισφορών θα επηρεάσει και το ύψος της μελλοντικής σύνταξης. Μεταξύ αυτών, άλλωστε, βρίσκονται και οι περίπου 70.000 μη μισθωτοί που ενώ πληρούν τις υπόλοιπες προϋποθέσεις δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, λόγω των οφειλών τους προς τον ΕΦΚΑ.
Πάντως, ο κ. Τσακαλώτος ανέφερε στη συνέντευξη που παραχώρησε «ότι θα πρέπει να επιβραβευθούν και οι καλοπληρωτές, που κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες συνέχισαν να πληρώνουν». Βέβαια, αντίστοιχη αναφορά είχε γίνει από την κυβέρνηση το 2015 χωρίς όμως ποτέ να θεσμοθετηθεί κάποια θετική ρύθμιση για τους συνεπείς φορολογουμένους.
Εφορία
Αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια
Με πολλούς «κόφτες» επανασχεδιάζεται η ρύθμιση για τις οφειλές στην εφορία, η οποία θα κατατεθεί στη Βουλή μετά τις γιορτές του Πάσχα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη ρύθμιση που αφορά τα χρέη στην εφορία θα εξαιρούνται, για παράδειγμα, όσοι φορολογούμενοι έχουν δεύτερες ή εξοχικές κατοικίες τις οποίες θα μπορούσαν να εκποιήσουν για να αποπληρώσουν τις οφειλές τους, ενώ θα ισχύσουν και εισοδηματικά όρια τα οποία θα προσαυξάνονται ανάλογα με το ύψος της οφειλής. Οι πιστωτές της χώρας δεν επιτρέπουν σε καμία περίπτωση τη θεσμοθέτηση ρύθμισης χωρίς όρους και προϋποθέσεις, όπως αρχικώς σχεδίαζε η κυβέρνηση, η οποία πλέον χρησιμοποιεί ως «μπούσουλα» τη ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών θα προβλέπει:
1. Εισοδηματικά όρια – περιουσιακά στοιχεία. Στη ρύθμιση των 120 δόσεων θα μπορούν να ενταχθούν οι οφειλέτες εφόσον:
• Το ετήσιο εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ για τον άγαμο, τις 21.000 ευρώ για τον έγγαμο χωρίς παιδιά, τις 26.000 ευρώ για τον έγγαμο με 1 παιδί, τις 31.000 ευρώ για τον έγγαμο με 2 παιδιά και τις 36.000 ευρώ για τον έγγαμο με τρία παιδιά.
• Η αξία των καταθέσεων, μετοχών κ.λπ. δεν υπερβαίνει τις 10.000 -15.000 ευρώ.
2. Ελάχιστη δόση. Οι μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα φθάνουν έως και τις 120, με την ελάχιστη μηνιαία δόση να διαμορφώνεται στα επίπεδα των 25-50 ευρώ. Ανάλογα με το ύψος της οφειλής θα ορίζεται αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα ο αριθμός των δόσεων.
3. Εκπτώσεις. Διαγραφή των οφειλών από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Ανάλογα με το ύψος της οφειλής αλλά και τον χρόνο που δημιουργήθηκαν αυτές θα κλιμακώνεται το «κούρεμα» στις προσαυξήσεις, το οποίο θα φθάνει στην πλήρη διαγραφή σε ορισμένες περιπτώσεις.
4. Χρέη. Στη ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν οφειλές από φόρους, πρόστιμα και τέλη που δημιουργήθηκαν μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2018. Αυτό που θα πρέπει να προσέξουν οι οφειλέτες είναι ότι τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η ρύθμιση να μην έχουν δημιουργήσει νέα χρέη ή τουλάχιστον να τα έχουν τακτοποιήσει μέσω της πάγιας ρύθμισης των 12 δόσεων. Στην περίπτωση δηλαδή που η ρύθμιση της τελευταίας ευκαιρίας ξεκινήσει στις αρχές Μαΐου, θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί τυχόν οφειλές του πρώτου τετραμήνου του 2019.
5. Πάγια ρύθμιση. Εκτός από τη ρύθμιση των 120 δόσεων, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει και την αύξηση των δόσεων της πάγιας ρύθμιση σε 36-48 δόσεις. Αν και ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί ο αριθμός των δόσεων, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών υποστηρίζουν ότι κατά πάσα πιθανότητα οι δόσεις θα ανέλθουν στις 36 και υπό προϋποθέσεις θα φθάνουν τις 48. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι, ανάλογα με την προέλευση της οφειλής, θα παρέχονται συγκεκριμένες δόσεις. Για παράδειγμα, για τον φόρο εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ κάποιος θα μπορεί να ρυθμίσει τις οφειλές του κατά ανώτατο όριο σε 24-36 δόσεις, ενώ για χρέη που προκύπτουν από κληρονομιές οι δόσεις θα είναι σημαντικά υψηλότερες και ενδεχομένως να ξεπερνούν τις 36-48, ανάλογα με το ύψος της οφειλής και της δυνατότητας του φορολογουμένου να ανταποκριθεί στη ρύθμιση. Σήμερα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μπορούν να ρυθμιστούν έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις και μπορούν να φθάσουν υπό εξαιρετικές προϋποθέσεις τις 24.
Ασφαλιστικά ταμεία
Ενταξη και ληξιπρόθεσμων προς το πρώην ΙΚΑ
Χωρίς περιορισμούς και αυστηρά κριτήρια αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή, εντός των επόμενων ημερών, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας που θα περιλαμβάνει την πολυπόθητη ρύθμιση των έως 120 δόσεων για χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, θα προβλέπει μεταξύ άλλων και την ένταξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το πρώην ΙΚΑ. Τα χρέη των εργοδοτών, βέβαια, δεν θα επανυπολογιστούν. Κατά συνέπεια, η κλιμακωτή έκπτωση θα αφορά μόνο τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα. Αντίθετα, στην περίπτωση των μη μισθωτών, ο επανυπολογισμός των εισφορών θα μπορεί να οδηγεί ακόμη και σε «κούρεμα» της αρχικής οφειλής.
Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα υποδέχεται τις αιτήσεις να ανοίξει προς το τέλος Απριλίου, με τον συνολικό χρόνο διάρκειας της ρύθμισης να περιορίζεται σε 3 μήνες. Αμέσως μετά θα ξεκινήσει «σαφάρι» ελέγχων και αναγκαστικών μέτρων είσπραξης από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), καθώς η ευνοϊκή ρύθμιση θεωρείται η ύστατη ευκαιρία να ενταχθούν σε αυτή όσοι χρωστούν σε ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ. Και είναι πολλοί, αφού βάσει της τελευταίας έκθεσης του ΚΕΑΟ οι συνολικές οφειλές προς τα ταμεία ξεπερνούν τα 34 δισ. ευρώ, από συνολικά 1,4 εκατ. οφειλέτες. Βασική προϋπόθεση ένταξης όλων είναι να μην έχουν ληξιπρόθεσμες – βεβαιωμένες οφειλές εντός του 2019. Συνεπώς, για να ενταχθούν θα πρέπει να εξυπηρετούν τις τρέχουσες εισφορές τους.
Βάσει του σχεδιασμού, ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους (πρ. ΟΑΕΕ – ΕΤΑΑ) θα προβλέπονται τα εξής:
• Δυνατότητα εθελοντικού επανυπολογισμού των οφειλών. Προσοχή όμως: Θα αφορά μόνο την περίοδο 2002-2016 και εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε «κούρεμα» της αρχικής οφειλής για τη συντριπτική πλειονότητα όσων επιλέξουν τον επανυπολογισμό. Θα υπάρχει βέβαια και σημαντική μείωση της μελλοντικής σύνταξης, που υπολογίζεται βάσει των εισφορών που έχουν καταβληθεί.
• Μείωση των προσαυξήσεων κατά 85%. Η μείωση αφορά και τα χρέη της περιόδου 2002-2016.
• Ρύθμιση της εναπομείνασας οφειλής σε έως 120 δόσεις, με ελάχιστη δόση 50 ευρώ τον μήνα. Οι δόσεις θα έχουν ετήσια προσαύξηση 5%.
Για τους αγρότες, η δόση θα είναι 30 ευρώ, ενώ πιθανότατα δεν θα ενταχθούν και στη διαδικασία του επανυπολογισμού, λόγω του ιδιαίτερου και ευνοϊκότερου καθεστώτος που ίσχυε στο παρελθόν για τις εισφορές.
Τέλος, για τα χρέη των εργοδοτών, το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει εξόφληση σε έως 120 δόσεις, με 50% έκπτωση στα πρόστιμα και στις προσαυξήσεις. Εφόσον ο οφειλέτης επιλέξει την εφάπαξ αποπληρωμή, τότε η έκπτωση στις προσαυξήσεις θα ανέρχεται στο 100%. Και σε αυτή την περίπτωση η ελάχιστη μηνιαία δόση αναμένεται να οριστεί στα 50 ευρώ, με ετήσια προσαύξηση δόσης 5%, ενώ πρόκειται να ενταχθούν βεβαιωμένα ληξιπρόθεσμα χρέη έως και το 2018. Στη νέα ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν και 78.000 μη μισθωτοί ηλικίας άνω των 62 ετών, που δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν εξαιτίας των οφειλών τους προς τον ΕΦΚΑ.