Δεν αποτελούν κοινή παραδοχή και ομόθυμη αλήθεια. Ολα όσα αφορούν τις μαύρες τρύπες φαντάζουν ακατάληπτα, όπως και αν αυτές περιγραφούν: Ως ανωμαλία στον χωροχρόνο, που δημιουργεί ένα τόσο ισχυρό βαρυτικό πεδίο, από το οποίο ούτε το φως μπορεί να διαφύγει. Ως τρομακτικά συμπυκνωμένη ύλη που περιστρέφεται ιλιγγιωδώς, συμπαρασύροντας το περιβάλλον της. Ως πεθαμένο αστέρι που έχει καταπέσει από την ίδια του τη βαρύτητα και έχει βυθιστεί στον ανενεργό του πυρήνα. Ως σκοτεινό μονοδιάστατο σημείο στον χώρο, όπου οι νόμοι του σύμπαντος καταρρέουν· ο χρόνος διαστέλλεται και σταματάει. Ως οπή που καταπίνει ό,τι περάσει τον «ορίζοντα γεγονότων», το σημείο χωρίς επιστροφή. Ως τρομακτικής ισχύος πηγή ενέργειας. Ως κόμβος επαφής με παράλληλα σύμπαντα. Ως πύλη που οδηγεί σε μιαν άλλη διάσταση, μιαν άλλη πραγματικότητα. Ως το μαύρο κουτί της γέννησης και της εξέλιξης του σύμπαντος… Ο φόβος της συνενοχής με την ψευδαίσθηση αίρεται από το δέος, που πολλαπλασιάζεται ακατάπαυστα, μπροστά στο αδιανόητο.
Τίποτα δεν έχει εμπνεύσει όσο οι μαύρες τρύπες έργα επιστημονικής φαντασίας, βιβλία και ταινίες. Ο κινηματογράφος έχει περιγράψει με ποικίλους τρόπους την εμπειρία εισόδου σε μια μελανή οπή, που προσεγγίζεται «κόβοντας δρόμο» μέσα από σκουληκότρυπες. Στην «Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968), για τη δημιουργία της οποίας ο Κιούμπρικ είχε συνεργαστεί με τον συγγραφέα Αρθουρ Κλαρκ, δύο επιστήμονες της NASA και 65 τεχνολογικούς και ερευνητικούς φορείς, η υποτιθέμενη πτώση του αστροναύτη στη μελανή οπή είναι μια εσωτερική, ψυχεδελική, εκστατική διάβαση. Στο «Event Horizon» ή «Σκάφος του τρόμου» (1997) οι μαύρες τρύπες οδηγούν σε κολάσεις παραισθήσεων, που μεταμορφώνουν τα πάντα σε κακόβουλες σκοτεινές δυνάμεις. Στο «Contact» (1997) o Ρόμπερτ Ζεμέκις βάζει την Τζόντι Φόστερ να περνάει από τη Γη στον αστέρα Βέγα και από το ένα σύμπαν στο άλλο μέσα από σήραγγες-μαύρες τρύπες που μια εξωτική ύλη καθιστά διαπερατές. Στο «Interstellar» (2014), το διαστημόπλοιο Endurance, που μεταφέρει τους εξερευνητές από τη Γη, διασχίζει μια κοσμική σκουληκότρυπα και καταλήγει σε μια θεαματική μαύρη τρύπα, τον Γαργαντούα· στην καρδιά του, ένα σημείο άπειρης πυκνότητας, ασκεί μια τεράστια βαρυτική έλξη στην ύλη κάνοντάς τη να στροβιλίζεται μέσα σε μια εντυπωσιακή άλω. Ο χρόνος στρεβλώνεται με δραματικό τρόπο – ο ήρωας, ο οποίος διατηρεί την ηλικία που είχε κατά την αναχώρηση από τη Γη, όταν ξανασυναντά την κόρη που άφησε με σπαραγμό σε ηλικία 10 ετών, εκείνη είναι σε βαθιά γεράματα. Την αναπαράσταση του Γαργαντούα κατασκεύασαν 30 ειδικοί, με βάση σειρά εξισώσεων του Κιπ Θορν, αυθεντίας σε θέματα γενικής θεωρίας της σχετικότητας, δουλεύοντας με εκατοντάδες υπολογιστές για έναν ολόκληρο χρόνο.
Τα βιβλία και οι ταινίες κάνουν πιο απτό το καθηλωτικό μυστήριο του σύμπαντος, δίνουν διεξόδους στη δοκιμασία του νου. Πώς να συλλάβεις τις στρεβλώσεις του χωροχρόνου που συνδέουν δύο απομακρυσμένες περιοχές του σύμπαντος; Τα βαρυτικά κύματα, που «μιλούν» για συγκρούσεις μελανών οπών πριν από δισεκατομμύρια χρόνια; Την κατάρρευση του αιτιοκρατικού φυσικού κόσμου στην καρδιά μιας μαύρης τρύπας, όπου πλέον το παρελθόν δεν καθορίζει ένα και μόνο μέλλον αλλά κυβερνά η απροσδιοριστία; Τη συνύπαρξη, στο παρόν, εκείνου που υπήρξε κάποτε και αυτού που θα έρθει στο μέλλον; Ενας κόσμος ολότελα παράδοξος για την κοινή ανθρώπινη λογική. Η μαύρη τρύπα που φωτογραφήθηκε στο κέντρο του γαλαξία Μ87 έχει διάμετρο 40 δισ. χλμ., 3 εκατ. φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης (αν η Γη μετατρεπόταν σε μαύρη τρύπα θα είχε μέγεθος μπιζελιού), σε απόσταση 500 εκατομμυρίων τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων. Θα φέρει τον κόσμο λίγο πιο κοντά στην κατανόηση της δημιουργίας, στις αρχές που κυβερνούν το σύμπαν; Ερωτήματα (το να είσαι κάτι χωρίς προϋπόθεση αποτελεί μια μορφή παραφροσύνης) που εισχωρούν στις σφαίρες της φιλοσοφίας και της θεολογίας. Το σύμπαν προέκυψε από ανάγκη, τύχη ή σκοπιμότητα; Το απέραντο σύμπαν. Το ηλιακό μας σύστημα, τα δεκάδες γειτονικά. Ο γαλαξίας μας, οι χιλιάδες άλλοι. Το υπερσμήνος γαλαξιών της Παρθένου, τα τοπικά υπερσμήνη γαλαξιών. Το ορατό σύμπαν με τα 10 τρισ. πλανητικά συστήματα. Το μη ορατό. Το άπειρο σύμπαν. Γέννηση και θάνατος μαζί. Συνείδηση της ύπαρξης και της θνητότητας, της δικής μας ασημαντότητας και του ουράνιου μεγαλείου, που ανανεώνει διαρκώς τον ανθρώπινο όρκο εμμονής στην απόδραση από την ανία του εξηγημένου, στην ατελεύτητη εξερεύνηση. Τα επιστημονικά όνειρα θα αδράχνουν συνεχώς κόκκους από τη γόνιμη απεραντοσύνη.