Mark Vanhoenacker: Πιλότος, συγγραφέας

Mark Vanhoenacker: Πιλότος, συγγραφέας

7' 25" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Όταν δεν γράφει, o Μark Vanhoenacker πετάει αεροπλάνα και, όταν δεν πετάει αεροπλάνα, γράφει. Συστήνεται πάντα και με τις δύο ιδιότητες. Η μία δεν επισκιάζει την άλλη, αλληλοσυμπληρώνονται με έναν γοητευτικό τρόπο. Kαι τα δύο βιβλία του, εξάλλου, –«Skyfaring» (2015) και «How to Land a Plane» (2017)– αιωρούνται ανάμεσα σε γη και ουρανό, «βλέπουν» τον κόσμο μέσα από το cockpit, αφηγούνται γλαφυρά τις ιστορίες του. Πιλότος της British Airways, αλλά και τακτικός αρθρογράφος στους Financial Times, ο Bελγοαμερικανός Mark Vanhoenacker είναι από τους ανθρώπους με τους οποίους ξέρεις πώς να σπάσεις τον πάγο όταν τους πρωτοσυναντήσεις. Του μιλάς για τη μεγάλη του αγάπη, το Boeing 747, το αεροσκάφος που καθόρισε την καριέρα του και το οποίο αποχαιρέτησε οριστικά πέρυσι, περνώντας στη «νέα εποχή» ως πιλότος του 787 Dreamliner. 

Γιατί γίνατε πιλότος;

Ήταν το όνειρό μου από παιδί, όμως ούτε πιλότους είχαμε στην οικογένεια ή στον ευρύτερο κοινωνικό κύκλο μας ούτε το σχολείο μου ενθάρρυνε τους μαθητές του να ακολουθήσουν αυτόν τον επαγγελματικό δρόμο. Έτσι, εργάστηκα για ένα διάστημα στον ακαδημαϊκό χώρο και σε εταιρείες, γεγονός που μου επέτρεψε να κάνω πολλά ταξίδια. Λίγο πριν από τα 30, συνειδητοποίησα ότι το μόνο πράγμα που μου άρεσε στη δουλειά μου ήταν ότι καθόμουν στο παράθυρο του αεροπλάνου όταν ταξίδευα για επαγγελματικούς λόγους. Σκέφτηκα λοιπόν ότι, αφού τελικά πάντα ήθελα να γίνω πιλότος, είχε έρθει η ώρα να το κάνω. Ήταν μια ριψοκίνδυνη απόφαση, καθώς άφησα πίσω μου μια στρωμένη δουλειά για μια νέα καριέρα, χωρίς εγγυήσεις επιτυχίας, γεμάτη προκλήσεις, διαρκή τεστ και συνεχείς αξιολογήσεις. Ήταν όμως το πεπρωμένο μου, όπως αποδείχθηκε.

Έχετε πει πως, όταν ταξιδεύετε, ζητάτε πάντα θέση στο παράθυρο. Απολαμβάνετε εξίσου την πτήση ως επιβάτης και ως πιλότος;

Για να είμαι ειλικρινής, υπάρχουν φορές που προτιμώ να είμαι επιβάτης. Ακούω μουσική και αφήνω τη σκέψη μου να περιπλανιέται καθώς ο κόσμος ξεδιπλώνεται από κάτω μου. Αν μπορούσα να πετάξω με αεροπλάνο μόνο μία φορά ακόμα στη ζωή μου, θα διάλεγα να το κάνω από την καμπίνα του αεροσκάφους, για να ευχαριστηθώ απόλυτα την εμπειρία και όχι να νιώθω πως «εργάζομαι». Από την άλλη, βέβαια, η οπτική των πραγμάτων που έχεις από τον θάλαμο διακυβέρνησης είναι μοναδική. Τα τεράστια παράθυρα σου επιτρέπουν μια προνομιακή αντίληψη της πτήσης, την οποία είναι αδύνατον να έχεις στην καμπίνα. Μάλλον γι’ αυτόν τον λόγο έγραψα και το πρώτο μου βιβλίο, το «Skyfaring».

«Πέταξα κάποτε ως επιβάτης πάνω από το Αιγαίο, από την Αθήνα στη Ρόδο […]. Εύκολα μπορούσα να φανταστώ πώς αυτή η εντυπωσιακή ακτογραμμή συνθέτει μία ιστορία, μία μυθολογία, μία χώρα, την οποία δεν ορίζει τόσο η στεριά όσο τα σημεία στα οποία αυτή συναντά τη θάλασσα. Σε καμία άλλη πτήση δεν έχω δει τους επιβάτες να είναι τόσο προσηλωμένοι στη θέα από κάτω τους», γράφετε στο «Skyfaring». Ποιο είναι το πιο εντυπωσιακό θέαμα που έχετε αντικρίσει από το πιλοτήριο;

Δύσκολη ερώτηση για έναν πιλότο μακρινών αποστάσεων. Νομίζω η Αίγυπτος τη νύχτα, την οποία βλέπω πριν ή αφού πετάξω πάνω από την Ελλάδα. Το Δέλτα του Νείλου αποτελείται προφανώς από νερό, αλλά τις βραδινές ώρες σχηματίζει συγχρόνως ένα ποτάμι από φως. Όταν πετάς πάνω από την αιγυπτιακή έρημο, το μόνο που αντικρίζεις είναι απόλυτο σκοτάδι, ώσπου στην άκρη της βλέπεις μια δεσμίδα φωτός που εκτείνεται έως το Κάιρο και από εκεί απλώνεται έως την Αλεξάνδρεια και τη μεσογειακή ακτογραμμή. Δεν είθισται να συνδέουμε το νερό με το φως, αλλά στους πολιτισμούς της ερήμου αυτά τα δύο εξαρτώνται απόλυτα το ένα από το άλλο.

Ποια είναι η αγαπημένη σας διαδρομή;

Η πτήση Λονδίνο-Κέιπ Τάουν ήταν η αγαπημένη μου επί εποχής 747. Το να διασχίζεις όλη την Αφρική και να φτάνεις το πρωί σε μια τόσο όμορφη και λαμπερή πόλη, στο τέλος ενός πολύωρου ταξιδιού, είναι απίστευτο. Κάθε φορά που πετάμε για Κέιπ Τάουν, συχνά διακρίνουμε από μακριά τα φώτα του αεροσκάφους που επιστρέφει στο Λονδίνο, κάνοντας την αντίθετη διαδρομή. Τα ταξίδια ανάμεσα σε Αγγλία και Νότια Αφρική έχουν μακρά ιστορία: άλλοτε διασταυρώνονταν τα υπερωκεάνια στην ανοιχτή θάλασσα, σήμερα τα αεροπλάνα στους αιθέρες. Χαιρετιόμαστε, λοιπόν, με τους συναδέλφους μας όπως έκαναν οι Άγγλοι καπετάνιοι στη γέφυρα των καραβιών κάποτε.

Τι σας αρέσει περισσότερο στη δουλειά σας;

Μου είναι δύσκολο να πω, γιατί θα πρέπει να διαλέξω ανάμεσα στην προσγείωση και την απογείωση. Το δεύτερο βιβλίο μου με τίτλο «Πώς να προσγειώσετε ένα αεροπλάνο» πραγματεύεται αυτή τη «μάχη». Όπως υπονοεί ο τίτλος, τελικά διάλεξα την προσγείωση και το ίδιο θα σας απαντήσουν μάλλον οι περισσότεροι εκπαιδευόμενοι πιλότοι: ότι η πρώτη τους προσγείωση ήταν πιο μνημειώδης από την πρώτη τους απογείωση. Ίσως, βέβαια, είναι θέμα χαρακτήρα ή και ηλικίας, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανάγκη να επιστρέφεις στο σπίτι σου, όσο μεγαλώνεις. Αν μου είχατε θέσει την ίδια ερώτηση στα 28 μου, πιθανόν να σας απαντούσα διαφορετικά.

Από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 δεν επιτρέπονται οι επισκέψεις των επιβατών στο πιλοτήριο. Τι είδους «εκπλήξεις» κρύβει το cockpit, που θα αιφνιδίαζαν όποιον θα είχε την ευκαιρία να το επισκεφτεί;

Θεωρώ πως οποιοσδήποτε θα εντυπωσιαζόταν από το πόσο προσεκτικά ρυθμισμένο είναι κάθε στάδιο της πτητικής διαδικασίας, είτε πρόκειται για τις λίστες ελέγχου κάθε πιλότου είτε για την αυστηρότητα με την οποία καθορίζεται η εναέρια κυκλοφορία. Είναι ένα περιβάλλον σαφώς πιο ήρεμο π.χ. από τον αυτοκινητόδρομο. Αυτό που επίσης θα έκανε εντύπωση στον περισσότερο κόσμο είναι το γεγονός ότι τα αεροσκάφη είναι σχεδιασμένα να κυβερνώνται από δύο πιλότους. Πολλές από τις διαδικασίες μοιάζουν με βήματα χορού, απόλυτα συντονισμένα, στα οποία ο καθένας έχει τον δικό του ρόλο, που μάλιστα μπορεί να εναλλάσσεται.

Τι έχει αλλάξει στα χρόνια που μεσολάβησαν από την πρώτη σας πτήση;

Ίσως η μεγαλύτερη αλλαγή αφορά τη διείσδυση της τεχνολογίας – και δεν αναφέρομαι τόσο στις τεχνολογικές κατακτήσεις που σχετίζονται με την κατασκευή ενός αεροπλάνου. Παλαιότερα, όλα τα βιβλία οδηγιών και οι πίνακες που χρησιμοποιούσαμε ήταν σε χαρτί. Μέσα στο 747, μάλιστα, υπήρχαν μεγάλα ράφια για τη φύλαξή τους, καθώς όλη αυτή η χαρτούρα αποτελούσε τη λεγόμενη «βιβλιοθήκη του αεροσκάφους». Υπήρχε, δε, και μια βιβλιοθήκη εδάφους στο Heathrow, όπου αποθηκεύονταν όλα τα εγχειρίδια χρήσης. Κάθε φορά που επικαιροποιούνταν, γεγονός που συνέβαινε συχνά, λαμβάναμε τις νέες σελίδες – και όχι ένα καινούργιο εγχειρίδιο. Θυμάμαι λοιπόν να κάθομαι στο σαλόνι του σπιτιού μου και, ακούγοντας μουσική, να αφαιρώ τις παλιές σελίδες και να τις αντικαθιστώ με την επικαιροποιημένη εκδοχή τους. Πλέον όλα τα «εργαλεία» οδηγιών βρίσκονται αποθηκευμένα σε iPad, πράγμα που εξοικονομεί και χρόνο αλλά και καύσιμα, αν αναλογιστεί κανείς το βάρος που είχαν όλα αυτά τα χαρτιά.

Mark Vanhoenacker: Πιλότος, συγγραφέας-1

Tόσo το «Skyfaring» (2015) όσο και το «How to Land a Plane» (2017) έχουν αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές.

Είστε λάτρης του Boeing 747. Γιατί σας ασκεί τόση γοητεία;

Γιατί είναι ένα συγκλονιστικό αεροπλάνο. Δεν άλλαξε απλώς την αεροπορική βιομηχανία, αλλά το μέγεθος του κόσμου, μειώνοντας τις αποστάσεις και κάνοντας το υπερατλαντικό ταξίδι ρεαλιστική πιθανότητα για εκατομμύρια ανθρώπους. Ο Τζέιμς Μπάλαρντ το είχε συγκρίνει με τον Παρθενώνα, γιατί αμφότερα συμβόλιζαν μια «ολόκληρη γεωπολιτική αντίληψη του κόσμου», προφανώς με εντελώς διαφορετικές αναλογίες. Πολλοί πιλότοι που έχουν οδηγήσει 747 το θεωρούν ως το αεροσκάφος που καθόρισε την καριέρα τους. Στο Twitter είμαι ο @mark747 και δεν θα το αλλάξω ποτέ, παρότι από πέρυσι έχω περάσει στο 787 Dreamliner, με το οποίο αισιοδοξώ να συνεχίσω να πετάω για πολλά χρόνια.

Σε ποιο αεροδρόμιο αγαπάτε να επιστρέφετε;

Η άφιξη στο Heathrow, ειδικά όταν ο άνεμος φυσάει από τα δυτικά, δηλαδή τις περισσότερες φορές, είναι συγκλονιστική. Η διαδρομή ακολουθεί την πορεία του Τάμεση, κατά μήκος του οποίου διακρίνονται τα σημαντικότερα αξιοθέατα του Λονδίνου. Είναι οι στιγμές που ξεχνάω ότι στην πτήση μπορεί να έχουμε μαζί μας ανθρώπους που επισκέπτονται το Λονδίνο για πρώτη φορά. Για τους τακτικούς επιβαίνοντες, εμού συμπεριλαμβανομένου, δεν υπάρχει ομορφότερο καλωσόρισμα κατά την επιστροφή.

Τι είναι αυτό που ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει για τους πιλότους;

Oι πιλότοι πτήσεων μεγάλων αποστάσεων έχουν συνήθως μία ή περισσότερες ημέρες στη διάθεσή τους για να ξεκουραστούν και να εξερευνήσουν τον προορισμό. Όμως, οι πιλότοι μικρότερων αποστάσεων κατά κανόνα δεν βγαίνουν ποτέ από το αεροδρόμιο. Παραμένουν στο αεροσκάφος και απογειωνόνται ξανά μία ώρα αργότερα.

Πρόσφατα, μια φίλη σχεδίαζε με την οικογένειά της ένα ταξίδι στην Αθήνα. Σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να της δώσω μερικές συμβουλές, νιώθοντας πως κατά κάποιον τρόπο γνωρίζω την πόλη. Την έχω δει από ψηλά πάρα πολλές φορές, ξέρω πώς είναι τη μέρα και πώς τη νύχτα, πώς απλώνεται πάνω στη γη, πώς δείχνει από πάνω και πώς από πολύ κοντά, υπό διαφορετικές συνθήκες καιρού και φωτός. Στην πραγματικότητα δεν έχω φύγει ποτέ από το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Δεν έχω πατήσει το πόδι μου στην Αθήνα.

Ο τρόπος με τον οποίο οι πιλότοι βιώνουν τις πόλεις του κόσμου είναι πολύ ιδιαίτερος. Η εμπειρία μας είναι πολύ διαφορετική από αυτήν των επιβατών, οι οποίοι φυσικά αποβιβάζονται από το αεροσκάφος και τις εξερευνούν. Έτσι, λοιπόν, κατά μία έννοια γνωρίζω πολλά για την Αθήνα και ίσως, από αυτή την οπτική, περισσότερα από άλλους ανθρώπους, όμως στην ουσία δεν ξέρω τίποτα. Τι εννοώ; Ότι η δουλειά του πιλότου απαιτεί ταπεινότητα. Πρέπει πάντα να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας πόσο λίγα πράγματα γνωρίζουμε για τον κόσμο, παρότι έχουμε δει τόσο πολλά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή