Το Χοντρό Μπιζέλι στον Βόλο είναι ένα μαγειρείο που σερβίρει περίπου 100 μερίδες καθ’ εκάστην. Αιφνιδιάστηκα όταν είδα ότι τα σκουπίδια τους, στο τέλος της ημέρας, είναι μια μικρή τσάντα με τα χαρτιά της τουαλέτας, αποτσίγαρα και χαρτοπετσέτες! Τα μπουκάλια και τα πλαστικά τα ανακυκλώνουν, τα περισσεύματα λαχανικών τα δίνουν στις κότες τους, ενώ με τα αποφάγια ταΐζουν σκυλιά και γατιά, αδέσποτα και τα δικά τους. Πόση φροντίδα και ευσυνειδησία δείχνει αυτός ο μαγαζάτορας;
Θα μου πείτε, δεν μπορούν να το κάνουν όλοι, ειδικά στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη, αφού δεν υπάρχουν ούτε κότες ή άλλα παμφάγα οικόσιτα στον αστικό χάρτη, αλλά ούτε κάποια υποδομή για κομποστοποίηση. Δεν υπάρχουν ειδικοί καφέ κάδοι, αλλά μάλλον ούτε αυτό θα έλυνε το πρόβλημα. Για να τοποθετηθούν οι κάδοι, θα έπρεπε να έχει προηγηθεί μια περίοδος εκπαίδευσης των πολιτών και προσαρμογής. Ο εθνικός στόχος για το 2020 ήταν να κομποστοποιούμε το 40% των αποβλήτων, εξαιρετικά φιλόδοξο νούμερο, που αποδεικνύεται ανέφικτο σε μια χώρα που δεν έχει μάθει ακόμη να κάνει ανακύκλωση – πόσω μάλλον κομποστοποίηση. Ελάχιστοι, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι στην εστίαση, αλλά και νοικοκυριά, γνωρίζουν πως οι μπλε κάδοι, που βρίσκονται δεκαπέντε χρόνια έξω από τα σπίτια και τα μαγαζιά μας, αφορούν ΜΟΝΟ υλικά συσκευασίας. Οι γυάλινες φιάλες του κρασιού στα εστιατόρια θα έπρεπε να καταλήγουν εδώ, προς ανακύκλωση, και όχι στους ΧΥΤΑ. Τα πλαστικά το ίδιο. Τα pet από σάλτσες, τα δοχεία από τα τυροκομικά, οι πλαστικές αυγοθήκες που μεταφέρουν τα εκατοντάδες αυγά για τα εστιατορικά brunch. Τα χάρτινα σκαφάκια από τα βιολογικά λαχανικά – όσο πιο «πράσινη» είναι η διατροφή τόσο πιο πολλά είναι τα υλικά συσκευασίας. Παράδοξο;
Από τους επιχειρηματίες που ρωτήσαμε στην Αθήνα ενδεικτικά, όλοι ήταν ειλικρινείς, δεν ανακυκλώνουν ούτε φιάλες ούτε πλαστικά. Το βασικό αντεπιχείρημα είναι πως «καταλήγουν στο ίδιο απορριμματοφόρο». Οι μεμονωμένες προσπάθειες που έχουν γίνει έως σήμερα πιλοτικά τόσο στην Αθήνα όσο και στην περιφέρεια δεν καρποφόρησαν, όπως το Athens Biowaste που αφορούσε την επεξεργασία βιοαποβλήτων σε δύο περιοχές των Δήμων Αθηναίων και Κηφισιάς και την επεξεργασία τους για την παραγωγή κομπόστ έως το 2014. Το 2016, ο Δήμος Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το ΑΠΘ αγόρασαν έναν κομποστοποιητή για την επεξεργασία βιοαποβλήτων των εστιατορίων στα Λαδάδικα. Η ενέργεια διήρκεσε μερικούς μήνες. Στον εθνικό σχεδιασμό διαχείρισης στερεών αποβλήτων προβλέπεται η δημιουργία ενός εργοστασίου βιοαποβλήτων, αλλά εργοστάσιο δεν υπάρχει ακόμη. Αυτό που υπάρχει είναι μεμονωμένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, όπως αυτή του Ευδόκιμου στο Χοντρό Μπιζέλι του Βόλου, που ακολουθεί το «σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά». Σίγουρα περιοχές πιο δημοφιλείς στους τουρίστες από όσο είναι ο Βόλος, ίσως τα βαρύτιμα brand name μας, όπως η Σαντορίνη και η Αθήνα, όπου το πρόβλημα με τα σκουπίδια γίνεται το καλοκαίρι μη διαχειρίσιμο ελλείψει υποδομών, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «καύσιμο» ώστε να προωθηθεί μια αναγκαία λύση. Υπάρχει ακόμη χρόνος, για να μη δούμε μια χωματερή δίπλα στην πλατεία Μοναστηρακίου ή λουσμένη στο κυκλαδίτικο φως της θηραϊκής γης.
*To άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στον Γαστρονόμο Μαρτίου, τεύχος 155.