Για τον Στέργιο Καραμαλή δεν έχει σημασία μόνο η πώληση προϊόντων ομορφιάς και εξοπλισμού για χώρους ευεξίας: «Είναι ωραίο να βλέπεις αυτά τα πράγματα να λειτoυργούν και τους ανθρώπους χαμογελαστούς, να λάμπουν. Αυτό είναι που μας κρατάει και συνεχίζουμε με πάθος», επισημαίνει. Ο ίδιος, με σαράντα χρόνια εμπειρία στον χώρο της ομορφιάς και της προσωπικής φροντίδας, γνωρίζει όσο λίγοι τον τομέα της ευεξίας στην Ελλάδα. Η Biactive είναι εταιρεία προμηθευτών, διαχείρισης και συμβουλευτικής σε spa εντός μεγάλων ξενοδοχείων ή ανεξάρτητων κέντρων, που υποστηρίζει σε κάθε επίπεδο τη λειτουργία και τη διαχείρισή τους. Στην πορεία όλων αυτών των χρόνων, ο κ. Καραμαλής έχει συνεργαστεί με πολλούς νέους ανθρώπους και μας μιλάει για τον ευρύτερο κλάδο της ευεξίας με γνώμονα την πείρα και τη γνώση που καθημερινά συσσωρεύει.
Ποιο ήταν το αντικείμενο της εταιρείας όταν ξεκίνησε, το 1981;
Η εταιρεία ξεκίνησε με γνώμονα μια διαφορετική πελατειακή δεξαμενή από αυτήν των καταστημάτων και του retail. Είχε προϊόντα ομορφιάς που έβγαιναν στην αγορά σε συνεργασία με εξειδικευμένους επαγγελματίες, δερματολόγους και αισθητικούς, οι οποίοι μπορούν να αναγνωρίσουν καλά τις ανάγκες του δέρματος και να προτείνουν ακριβώς αυτό που πρέπει σε κάθε περίπτωση.
Εκείνη την εποχή μιλούσαμε ήδη για προϊόν ευεξίας και spa στην Ελλάδα;
Όχι, δεν υπήρχε τίποτε από αυτά. Βέβαια, η φιλοσοφία των σημερινών spa έχει τις ρίζες της στον Ιπποκράτη και στον Ισοκράτη, οι οποίοι στη διδασκαλία τους είχαν εντάξει την υδροθεραπεία και είχαν ήδη διαχωρίσει τα επίγεια από τα θαλάσσια στοιχεία. Αιθέρια έλαια χρησιμοποιούσε και η Κλεοπάτρα και το τριανταφυλλόνερο ξεχώριζε πάντα για τον καθαρισμό της επιδερμίδας. Αργότερα αναπτύχθηκε η επιστήμη του βιομιμητισμού και σήμερα τα προϊόντα της θάλασσας aναγνωρίζονται ευρέως. Από συμπληρώματα διατροφής αρχικά και προϊόντα της θάλασσας αργότερα ξεκίνησε άλλωστε μια πολύ μεγάλη εταιρεία, η Phytomer.
Πότε εμφανίζονται στη σύγχρονη Ελλάδα διακριτοί χώροι ευεξίας;
Από τη δεκαετία του 1990. Spa σημαίνει sanitas per aquα, δηλαδή υγεία διαμέσου του νερού. Η υδροθεραπεία είναι μια πολύ σημαντική μορφή εναλλακτικού τουρισμού. Το θαλασσινό νερό έχει τα ίδια ιχνοστοιχεία με το ανθρώπινο αίμα και είναι πλέον ευρέως αναγνωρισμένη η θεραπευτική του αξία. Γι’ αυτό ακριβώς ένα ξενοδοχείο που έχει μέσα ένα spa, με όλες τις απαραίτητες συνθήκες, έχει σημαντικά πλεονεκτήματα.
Πώς εξελισσόμαστε ως χώρα σήμερα σε αυτόν τον τομέα;
Προσπαθούμε να κάνουμε μια πρότυπη Ελλάδα κέντρων θαλασσοθεραπείας – είναι το μέλλον μας. Έχουμε μια τεράστια ακτογραμμή και η ποιότητα του θαλασσινού νερού είναι καλύτερη στην Ελλάδα, έχει περισσότερα ωφέλιμα στοιχεία. Είναι σημαντικό ότι υπάρχουν πολλοί καλοί επιχειρηματίες, οι οποίοι αναδεικνύουν τα πλεονεκτήματα αυτής της χώρας και οδηγούν τον τομέα μπροστά. Αν κάνετε μια μικρή έρευνα, θα δείτε ότι η Phytomer, που είναι πρωτοπόρος στη θαλάσσια βιοτεχνολογία, είναι από τις πρώτες εταιρείες που μπήκαν στα ελληνικά spa, και είμαι ενθουσιασμένος γιατί είμαι συμμέτοχος σε αυτό.
Είναι από τις αγαπημένες σας εταιρείες;
Είναι η ναυαρχίδα μας. Την εκπροσωπώ 38 χρόνια. Είχα προβλέψει την εξέλιξη των πραγμάτων πολύ πριν μπει η θαλασσοθεραπεία στα ελληνικά κέντρα ευεξίας. Είναι μια τάση που ξεκίνησε από την Αμερική, πήγε στη Γαλλία και από εκεί ήρθε στην Ελλάδα γύρω στο 1990.
Πόσο σημαντική είναι στην ανάπτυξη του τουρισμού ευεξίας η ύπαρξη τόσο πολλών ιαματικών πηγών;
Είναι ένας πλούτος ατελείωτος και ανεκμετάλλευτος. Κάθε πηγή έχει και μια διαφορετική χρησιμότητα. Στην Κύθνο πήγαινε η γυναίκα του Όθωνα για λόγους ευγονίας. Άλλη ποιότητα έχουν οι πηγές της Κύθνου, άλλη της Κω, άλλη της Ρόδου.
Βλέπετε κάποιες συντονισμένες προσπάθειες προς την ανάδειξή τους;
Πριν από αυτή την παρατεταμένη κρίση που ζούμε, υπήρχε τέτοια ευζωία και τέτοιος ευδαιμονισμός –το λέω με μια κριτική διάθεση–, τόσος ψεύτικος πλούτος, που δεν σκεφτόταν κανείς πώς θα αξιοποιηθεί ο φυσικός μας πλούτος. Αυτό εμένα με στενοχωρεί ως άνθρωπο, ως επιστήμονα και ως έμπορο που προσβλέπει στο μέλλον της Ελλάδος. Με ενδιαφέρει ποιες θα είναι οι πηγές που μπορούν να είναι προσοδοφόρες για τη χώρα μας. Δυστυχώς βρίσκονται μέσα στο σύστημα της τοπικής αυτοδιοίκησης και υπάρχουν άνθρωποι που διαγκωνίζονται ποιος θα τα εκμεταλλευτεί με τον χειρότερο τρόπο. Γνωρίζω τέτοια παραδείγματα.
Σε τι ελπίζετε; Διακρίνετε φορείς που να μπορούν να υποστηρίξουν την αξιοποίησή τους;
Σημασία έχει τι απόδοση θα έχουν και πόσο σοβαρά θα αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο θέμα. Ευελπιστώ στη δράση του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας. Κάνουν μεγάλη προσπάθεια για να τις αναβαθμίσουν και να δώσουν στις ιαματικές πηγές το κλέος που τους αναλογεί.
Όπως συμβαίνει με τα λουτρά Μπάντεν Μπάντεν στη Γερμανία, τις θέρμες Άμπανο στην Ιταλία και τόσες άλλες πηγές των οποίων η εκμετάλλευση γίνεται με τον καλύτερο τρόπο και είναι κοιτίδες σπουδαίων τουριστικών κέντρων. Σε αυτά τα μέρη ο κόσμος που πηγαίνει σπαταλά –με την καλή έννοια– χρήματα και δίνει πλούτο στις όμορες περιοχές.
Πότε εντάξατε τη συμβουλευτική στις υπηρεσίες σας;
Από το 1990 και ήμουν ο πρώτος – δεν το λέω εγωιστικά. Είναι τόσο πλούσια σε φυσικούς πόρους η Ελλάδα, που μπορούν να δημιουργηθούν ακόμα και χώροι μεικτής χρήσης. Για παράδειγμα, στην Υπάτη, στα Καμένα Βούρλα, στο Λουτράκι θα μπορούσαν να λειτουργούν κέντρα, θεραπευτικά και spa, με έμφαση στη θαλασσοθεραπεία.
Η εκτίμησή σας για τη δυναμική του ιατρικού τουρισμού στην Ελλάδα;
Είναι το άμεσο μέλλον της. Το κρισιμότερο είναι να υπάρξει η κυβέρνηση που θα τον ενεργοποιήσει. Είμαστε πολύ πίσω στη νομολογία σε σχέση με άλλες χώρες. Απαιτείται σωστή νομοθέτηση – για να δημιουργηθεί ένα medi spa, πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Μπορεί όμως να γίνει σπουδαία δουλειά σε αυτόν τον τομέα: να έρχονται από το εξωτερικό για φυσιολογικό, ανώδυνο τοκετό, δερματολογικές θεραπείες, πλαστικές εγχειρήσεις. Αλλά απαιτείται μια ομαδοποίηση αρμοδιοτήτων και δημιουργία νομικού πλαισίου.
Με την εμπειρία σας, τι θα συμβουλεύατε τους νέους επιχειρηματίες που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο της ευεξίας;
Είναι πολύ σημαντικό οι επιχειρηματίες που επενδύουν σε νέους χώρους, είτε στο πλαίσιο ξενοδοχείων είτε σε αυτόνομα spa, να προσλαμβάνουν εξειδικευμένο προσωπικό. Ένα καλό υδροθεραπευτικό μηχάνημα δεν αρκεί για να γίνει σωστή θαλασσοθεραπεία. Το spa είναι το πριγκιπάτο κάθε ξενοδοχείου. Είναι το μέρος όπου ξεγυμνώνεσαι και εμπιστεύεσαι την ψυχή και το σώμα σου. Αυτοί οι χώροι απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, τόσο σε τεχνικό εξοπλισμό και προϊόντα όσο και σε ανθρώπους.
Έχουμε επαρκές ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα;
Έχουμε ανθρώπους με πολλές γνώσεις. Δυστυχώς όμως αρκετοί φεύγουν σε άλλες χώρες, όπου βρίσκουν καλύτερους μισθούς. Το θέμα είναι να μπούμε σε άλλη διαδικασία, ώστε να κρατήσουμε εδώ τον κόσμο μας και να γίνει νοικοκύρεμα. Αυτή είναι η άποψή μου και πονάω πολύ γι’ αυτό που λέω. Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί μια αλλοπρόσαλλη, άναρχη διοίκηση, με αποτέλεσμα να διαχέεται το ανθρώπινο δυναμικό και να προσπαθεί να βρει τον προσανατολισμό του αλλού, ενώ θα έπρεπε να προστατεύεται.