Εγκαινιάζοντας τη δεύτερη σύνοδο κορυφής για τον νέο Δρόμο του Μεταξιού, που αρχίζει σήμερα στο Πεκίνο, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να παρουσιάσει νέα εκδοχή του φιλόδοξου σχεδίου που ο ίδιος είχε ανακοινώσει το 2013. Πηγές προσκείμενες στην κινεζική ηγεσία ανέφεραν στο Reuters ότι αυτή η εκδοχή του «κινεζικού σχεδίου Μάρσαλ», όπως είναι επίσης γνωστό, θα είναι πιο «ισορροπημένη». Στόχος του Πεκίνου είναι μάλλον να κατευνάσει τις αντιδράσεις και τις δριμύτατες επικρίσεις ότι το πρωτοφανούς κλίμακας επενδυτικό σχέδιο της Κίνας εγκλωβίζει σε παγίδα χρέους όσες χώρες συμμετάσχουν, ενώ είναι αδιαφανές και εξυπηρετεί το σχέδιο του ασιατικού οικονομικού γίγαντα να επεκτείνει την οικονομική και πολιτική επιρροή του.
Διακηρυγμένος στόχος του Πεκίνου είναι, βέβαια, να οικοδομήσει τις υποδομές και τα δίκτυα που χρειάζονται για τη σύνδεση χωρών και ηπείρων ώστε να διευκολυνθεί και να ενισχυθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Γι’ αυτό και με τον νέο Δρόμο του Μεταξιού δρομολογεί έργα υποδομής κάθε είδους, γέφυρες, οδικά δίκτυα, σιδηροδρομικές συνδέσεις, μονάδες παραγωγής ενέργειας, που θα συνδέουν μεγάλο αριθμό χωρών σε Νότια Ασία, Αφρική και Ευρώπη. Οι χώρες αυτές έχουν αθροιστικό ΑΕΠ τουλάχιστον 23 τρισ. δολάρια και άθροισμα πληθυσμού 4,4 δισ. άτομα. Το κόστος των κατασκευών υπολογίζεται πλέον σε 3,67 τρισ. δολάρια. Παράλληλα, η Κίνα εξάγει τεχνολογία στις χώρες στις οποίες επενδύει. Οι κρατικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών China Mobile, China Telecom και China Unicorn έχουν ήδη εγκαταστήσει δίκτυα οπτικών ινών στις περιοχές που καλύπτει ο Δρόμος του Μεταξιού.
Η κινεζική ηγεσία διαψεύδει σε όλους τους τόνους τις κατηγορίες ότι επιδιώκει την παγκόσμια κυριαρχία και επιμένει πως τα κίνητρα του κολοσσιαίου σχεδίου είναι αμιγώς εμπορικής φύσης χωρίς γεωπολιτική διάσταση. Οι επικριτές του Δρόμου του Μεταξιού επισημαίνουν, πάντως, πως στις χώρες που συμμετέχουν οι κινεζικές εταιρείες κλείνουν συμβόλαια η αξία των οποίων πλησιάζει τα 400 δισ. δολάρια. Μπροστά στο ποσό αυτό ωχριούν τα κεφάλαια που έχει επενδύσει η Κίνα στους εταίρους της από τον νέο Δρόμο του Μεταξιού, καθώς δεν υπερβαίνουν έως τώρα τα 210 δισ. δολάρια και στην πλειονότητά τους είναι σε χώρες της Ασίας.
Για το Πεκίνο το παγκόσμιο αυτό επενδυτικό σχέδιο θα υλοποιηθεί και θα αποτιμηθεί σε χρονικό ορίζοντα δεκαετιών. Εχει θέσει στόχο για την ολοκλήρωσή του το 2049, την εκατοστή επέτειο δηλαδή από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Εχει, πάντως, προλάβει ήδη να ενσπείρει μεγάλη ανησυχία σε Ευρώπη και Αμερική, καθώς εύλογα μπορεί να υποθέσει κανείς πως η επέκταση της οικονομικής επιρροής της Κίνας θα μεταφραστεί εύκολα σε πολιτική και θα δώσει στρατηγικό πλεονέκτημα σε μια οικονομική υπερδύναμη. Ισως με κάποια υπερβολή, μελέτη που εξεπόνησε πέρυσι τέτοιο καιρό ο αμερικανικός όμιλος ερευνών C4ADS δεν αρκείται να επισημάνει πως πολλά από τα συμβόλαια του Δρόμου του Μεταξιού προσφέρουν τη μερίδα του λέοντος στην Κίνα, αλλά φθάνει στο σημείο να προειδοποιεί πως οι κινεζικές επενδύσεις «έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλουν το στρατηγικό τοπίο». Συμπίπτει, άλλωστε, με το άλλο εξίσου φιλόδοξο σχέδιο του Πεκίνου, το «Made in China 2025», που έχει στόχο να αναδείξει την Κίνα σε παγκόσμια υπερδύναμη στην υψηλή τεχνολογία, στη ρομποτική και στην τεχνητή νοημοσύνη. Πιο ψύχραιμα θα μπορούσε κανείς να διαπιστώσει πως ο νέος Δρόμος του Μεταξιού απλώς επισημοποιεί μια πραγματικότητα που όλοι γνωρίζουν: ότι η Κίνα αγοράζει και επενδύει παντού στον κόσμο.