Η παρουσία του πρωθυπουργού στο φόρουμ για την πρωτοβουλία του Δρόμου του Μεταξιού στο Πεκίνο σήμερα και αύριο, καθώς και η ένταξη της Ελλάδας στην ομάδα 16 χωρών της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης που έχουν στενές σχέσεις με την Κίνα, δείχνουν πόσο δρόμο η Ελλάδα έχει διανύσει από το 2009. Τότε άρχισε η σχέση με τον αναδυόμενο κολοσσό, με παραχώρηση τμήματος του εμπορικού λιμανιού του Πειραιά στην κινεζική Cosco. Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας πολεμήθηκε από όλη την αντιπολίτευση και διάφορα συμφέροντα, αλλά, παρ’ όλα τα εμπόδια που όρθωναν, αργότερα και το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ συνεργάστηκαν προς μια ολοένα πιο στενή σχέση με την Κίνα.
Οι σχέσεις Ελλάδας – Κίνας μπορεί να ενισχύονται, όμως τίποτα δεν είναι απλό, όπως δείχνει η διαδικασία της προτεινόμενης ανάπτυξης του Πειραιά μετά την αγορά του 51% του ΟΛΠ από την Cosco τον Αύγουστο του 2016. Η κινεζική πρεσβεία ανησυχεί ότι η επένδυση θα εμποδιστεί από τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που κηρύσσει όλη την περιοχή αρχαιολογικό χώρο. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι το πρόβλημα θα ξεπεραστεί – η ίδια κυβέρνηση, που το 2015 είχε «παγώσει» τη διαδικασία πώλησης του ΟΛΠ και που ως αντιπολίτευση πολεμούσε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης. Η διαχείριση του εμπορικού τμήματος του λιμανιού δείχνει τις κινεζικές προθέσεις: ενώ όλο το 2010 διακινήθηκαν 880.000 εμπορευματοκιβώτια, μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2019 διακινήθηκαν 1,25 εκατ.
Πέρα από όποιες επιπλοκές προκύπτουν στη σχέση Ελλάδας – Κίνας, οι κινήσεις της Κίνας προκαλούν ανησυχία γενικότερα. Οσον αφορά την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί με προσοχή την κινεζική διείσδυση στον χώρο της ενέργειας, καθώς και την παραχώρηση «χρυσής βίζας» σε Κινέζους που επενδύουν σε ακίνητα.
Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν προσεκτικός στη σύνοδο των 16+1 στις 12 Απριλίου, υπογραμμίζοντας ότι σέβεται τους «κανόνες και τις διαδικασίες της Ε.Ε.». Αλλού, η Κίνα προκαλεί ανησυχία με επενδύσεις σε στρατηγικής σημασίας τομείς και με δάνεια που παγιδεύουν κράτη σε χρέη.
Τα προβλήματα είναι αναμενόμενα και, σε μεγάλο βαθμό, είναι συμπτώματα της απόσυρσης των ΗΠΑ από τον κυρίαρχο ρόλο τους στη διεθνή σκηνή, των μεγάλων φιλοδοξιών της Κίνας και της μετέωρης Ε.Ε., που παρακολουθεί, ανησυχεί, ελέγχει, αλλά δεν καταφέρνει να πρωταγωνιστήσει.
Η Ελλάδα βρίσκεται κατά τύχη πάνω σε Δρόμο Μεταξιού, όμως δική της ευθύνη είναι να αξιοποιήσει την ευκαιρία. Οι περισσότεροι πολιτικοί μας το έχουν καταλάβει. Για να το πετύχουν, πρέπει να υπερβούν τα εμπόδια που συνήθως οι ίδιοι παρεμβάλλουν.