Από το «Αστείο» (εκδ. Νεφέλη), τη συλλογή του Γιάννη Παλαβού που κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος και την εκτίμηση ενός μεγάλου κοινού αναγνωστών, έχουν περάσει επτά χρόνια. Όσο κυλούσε ο καιρός σκεφτόμουν πόσο αξιοθαύμαστη ήταν η υπομονή, καθώς και η ψυχραιμία του να μη βιαστεί να προσθέσει έναν τίτλο στην εντυπωσιακή του (επί της ουσίας) είσοδο στην ελληνική λογοτεχνία, αλλά να δουλέψει τα κείμενά του στον χρόνο που απαιτούνταν.
Η καινούργια συλλογή κυκλοφόρησε πρόσφατα, λέγεται «Το παιδί» (εκδ. Νεφέλη) και αποτελείται, όπως και η προηγούμενη, από σύντομα διηγήματα που ορίζονται από τον χαρακτηριστικό του κοφτό λόγο (έχει εγκαταλειφθεί εδώ το έντονο και κωμικών διαστάσεων φανταστικό στοιχείο που χαρακτήριζε το «Αστείο») και περιστρέφονται γύρω από εικόνες του γενέθλιου τόπου του στο Βελβεντό Κοζάνης. Στις σελίδες του παρελαύνει μια σειρά χαρακτήρων από τη γη της Δυτικής Μακεδονίας, που συμπεριφέρονται ακολουθώντας τους νόμους μιας ζωής τρυφερής και σκληρής, γεμάτης ομορφιά και βία. Αγκαλιά με τα βάσανα, τις εμμονές και τις επιθυμίες τους, αναζητούν ισορροπία και βοήθεια από τη φαντασία τους, τον Θεό, τις μικρές στιγμές, ο ένας απ’ τον άλλον.
Ο συγγραφέας επιμένει να σημειώνει τις εποχές, γιατί εκεί ο καιρός μετράει, αν είναι Φεβρουάριος, μεσημέρι Αυγούστου ή «αρχές Μαΐου που η φύση γιορτάζει» – η άνοιξη κυριαρχεί και στο τοπίο «απλώνονται ζωγραφιά τ’ αγριολούλουδα». Η άνοιξη, βέβαια, γεννάει και αδυναμίες. Ο λύκος, για παράδειγμα, «μόνο μία φορά είναι αδύναμος, τον Απρίλη που γεννάει». Και η Γεωργία το ίδιο: ένα απόγευμα «ανοιξιάτικο, φωτεινό», βρέθηκε να κρατάει στην αγκαλιά της τον Χριστό νήπιο.
Ο Γιάννης Παλαβός είναι διηγηματογράφος υψηλότατου επιπέδου, ξέρει όλους τους κανόνες της μικρής φόρμας, και αυτό αξίζει την προσοχή και τον θαυμασμό μας, σε μια περίοδο που το διήγημα έχει έρθει άγαρμπα στη μόδα και ατυχέστατα αντιμετωπίζεται ως «εύκολο» και «προσιτό». ■