Δέκα χρόνια λειτουργίας έκλεισε φέτος το Νavarino Environmental Agency (ΝΕΟ), τo περιβαλλοντικό παρατηρητήριο που δημιούργησαν η Ακαδημία Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και η εταιρεία TEMEΣ. Σε αυτή τη δεκαετία το πρωτοπόρο για τα δεδομένα της χώρας μας επιστημονικό κέντρο μελέτης της κλιματικής αλλαγής υποστήριξε δεκάδες επιστημονικές δημοσιεύσεις, διεθνή εργαστήρια και διδακτορικές διατριβές, ενώ φιλοξένησε εκατοντάδες φοιτητές από την Ελλάδα, τη Σουηδία και άλλες χώρες. Τα σχέδια για το μέλλον περιλαμβάνουν την περαιτέρω επέκταση της δραστηριότητάς του και τη μετατροπή του σε επιστημονικό κόμβο, που να απαντά στις συγκεκριμένες προκλήσεις της εποχής.
Με την αφορμή της επετείου, το ΝΕΟ πραγματοποίησε χθες στην Αθήνα σεμινάριο με θέμα «Προκλήσεις και ευκαιρίες για μια νέα οικονομία υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής», παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου και της πριγκίπισσας Βικτωρίας της Σουηδίας. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η διεθνής ερευνητική συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας, προκειμένου να κατανοήσουμε την ατζέντα 2030 και τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης. Πιστεύουμε, επίσης, ότι τοπική και διεθνής συνεργασία πρέπει να πάνε χέρι χέρι και η Ευρώπη, από βορρά προς νότο πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων που σχετίζονται με θέματα του κλίματος και του περιβάλλοντος», ανέφερε η Αστριντ Σόντεμπεργκ, πρύτανης του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. «Σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου η κλιματική πίεση, η οικονομική αβεβαιότητα και η κοινωνική αστάθεια θέτουν σημαντικές προκλήσεις, συνεργασίες όπως αυτή του ΝΕΟ είναι απαραίτητες για την πορεία μας προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον», προσέθεσε ο πρόεδρος της ΤΕΜΕΣ Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος.
Την περίοδο αυτή οι τρεις ιδρυτικοί φορείς του ΝΕΟ μελετούν με ποιο τρόπο θα συνεχίσουν τη λειτουργία του παρατηρητηρίου. «Θέλουμε να επεκτείνουμε τη συνεργασία μας», λέει στην «Κ» ο διευθυντής του ΝΕΟ, Γιόχαν Κούλενστερνα. «Να κινητοποιήσουμε και άλλους συνεργάτες ώστε το ΝΕΟ να γίνει κόμβος για οργανισμούς που ασχολούνται με την αειφορία στην Ευρώπη. Ενας κόμβος όχι στείρα επιστημονικός, αλλά ο οποίος θα απαντά σε συγκεκριμένες προκλήσεις». Ο κ. Κούλενστερνα θεωρεί ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα το θέμα του υπερτουρισμού (overtourism) αποκτά ιδιαίτερη σημασία. «Η λύση δεν είναι να ασχολούμαστε μόνο με τον οικοτουρισμό, που αφορά εξ ορισμού περιορισμένες περιοχές. Η πρόκληση είναι πώς θα γίνει βιώσιμος ο μαζικός τουρισμός. Πιστεύω ότι ο τουριστικός κλάδος πρέπει να πληρώσει το μερίδιό του στις υποδομές, στο νερό, στα απορρίμματα, στην πίεση στο περιβάλλον. Αυτό δεν μπορεί να αφεθεί στην κρίση της αγοράς, πρέπει να γίνει σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης και πρέπει να γίνει άμεσα, καθώς η άνοδος του τουρισμού –ιδιαίτερα από την Ασία– τα επόμενα χρόνια θα είναι εκρηκτική».
Στο σεμινάριο παρουσιάστηκε και η εμπειρία της Στοκχόλμης από τα αστικά διόδια, που τοποθετήθηκαν στο ιστορικό κέντρο πριν από μία δεκαετία. «Το σύστημα λειτουργεί με 20 σταθμούς διοδίων, οι οποίοι “διαβάζουν” πινακίδες και χρεώνουν διόδια από τις 6.30 το πρωί έως τις 6.30 το απόγευμα», εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής Περιβάλλοντος του δήμου, Γκούναρ Σόντερχολμ. «Η χρέωση ξεκινά από 1 ευρώ και φθάνει τα 3,5 ευρώ στις ώρες αιχμής, ενώ το συνολικό που κάποιος μπορεί να χρεωθεί σε μία ημέρα είναι 10 ευρώ. Το σύστημα αποδίδει πλέον 150 εκατ. ευρώ ετησίως, με τα οποία κατασκευάζονται μια οδική παράκαμψη και η νέα γραμμή μετρό. Επιπλέον, το κυκλοφοριακό μειώθηκε σε μία δεκαετία κατά 20%, παρότι ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε το ίδιο διάστημα κατά 250.000 ανθρώπους. Ετσι το σύστημα ξεκίνησε να εφαρμόζεται και στο Γκέτεμποργκ από το 2013».