Τις τελευταίες δεκαετίες, τα πιο επιτυχημένα μουσεία ανά τον κόσμο είναι εκείνα που καταφέρνουν να κάνουν τον επισκέπτη να αισθάνεται την εξατομικευμένη προσέγγιση στις δικές του ανάγκες. Το θέμα είναι απλό. Οσο φαντασμαγορικά ή σπάνια και αν είναι τα εκθέματα, από μόνα τους δεν αρκούν για να πείσουν κάποιον να περάσει το κατώφλι, δεύτερη ή και τρίτη φορά. Χρειάζεται παραπάνω προσπάθεια.
Παλαιότερη έρευνα για την αχίλλειο πτέρνα των ελληνικών μουσείων και αρχαιολογικών χώρων είχε αναδείξει ακριβώς αυτό το πρόβλημα μαζί βέβαια με πολλά άλλα. Ελλείψεις σε κυλικεία, πωλητήρια (ακόμα και στην ύπαρξη wc) αποθάρρυναν τουρίστες να τα επισκεφθούν ή συχνά τους άφηναν κακές εντυπώσεις. Μια κατηγορία ανθρώπων που θα ήθελε να δει μεγάλες βελτιώσεις στη συνολική εικόνα των πολιτιστικών μας χώρων είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης για διάφορους λόγους.
Η κινητήριος δύναμη της πρωτοβουλίας, η ξεναγός Μαριλένα Μαμαλάκη.
Δυστυχώς, ακόμα και καινούργια ή άρτι ανακαινισθέντα μουσεία δεν έχουν κάνει όλες τις απαραίτητες προβλέψεις για να μην τους αποκλείουν. Οι πρώτοι που βιώνουν αυτό το πρόβλημα είναι οι ίδιοι οι ξεναγοί, που ξέρουν πόσο δύσκολο είναι να χαρεί την επίσκεψή του όποιος δεν περπατά καλά, δεν βλέπει, δεν ακούει ή δεν μπορεί να διαβάζει.
Μου έκανε, λοιπόν, θετικότατη εντύπωση η πρωτοβουλία με τίτλο «Κρήτη προσβάσιμη για όλους» του Σωματείου Ξεναγών Κρήτης και Σαντορίνης και της Περιφέρειας του νησιού, που ανακοινώθηκε σε μια ημερίδα πριν από λίγο καιρό. Κινητήριος δύναμη η δραστήρια Μαρινέλα Μαμαλάκη, πρώην πρόεδρος του σωματείου, που υποστηρίζει ότι η αδυναμία πρόσβασης δεν πλήττει τους τουρίστες αλλά και τους ίδιους τους κατοίκους. Η ευαισθητοποίησή της στο θέμα δεν έγινε μόνο μέσα από την πολυετή της εμπειρία αλλά και από ένα μέλος της οικογένειάς της που κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο. Συνεπώς, οι βελτιώσεις δεν είναι θέμα αποκλειστικά τουρισμού αλλά καθημερινότητας στην πόλη για κάποιους ανθρώπους.
O λογοτέχνης Στέλιος Βισκαδουράκης ήταν παρών στην ημερίδα.
«Το 30% των Ευρωπαίων χρήζει ειδικής προσβασιμότητας, ενώ περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με κάποιας μορφής αναπηρία στη Γηραιά Ηπειρο», υπογραμμίζει. «Με αυτά τα δεδομένα, θα πρέπει να κάνουμε μια συλλογική προσπάθεια, αλλά και ο καθένας ατομικά ώστε ξενοδοχεία, καταστήματα, οι πόλεις και τα χωριά μας να διαμορφώσουν υποδομές που θα διευκολύνουν άτομα με ειδικές δυσκολίες ώστε να απολαμβάνουν ό,τι και οι υγιείς».
Ο στόχος –σύμφωνα με τους περισσότερους ομιλητές της ημερίδας– δεν είναι να αλλάξουν μόνο τα μουσεία, αλλά να υιοθετήσουν την ίδια στάση και επαγγελματίες του τουρισμού, αλλιώς η πολιτική προσβασιμότητας δεν θα έχει σπουδαίο αποτέλεσμα. Παράλληλα, η Μαρινέλα Μαμαλάκη υπογράμμισε ότι υπάρχουν και οι άνθρωποι με τις μαθησιακές δυσκολίες που χρειάζονται τη στήριξή μας και όχι μόνον όσοι έχουν κινητικά ή άλλα προβλήματα. Μέσω του Σωματείου Επαγγελματιών Ξεναγών Κρήτης και Σαντορίνης, 22 ξεναγοί έχουν ήδη εκπαιδευθεί να ξεναγούν άτομα με τέτοια θέματα.
Συμμετέχοντες στην ημερίδα που έγινε στην Κρήτη για την προσβασιμότητα.
Παρών στην ημερίδα ο λογοτέχνης Στέλιος Βισκαδουράκης. Ιδού τα λόγια του: «Το πρόβλημα για μένα, πρωτίστως, δεν είναι μόνον η έλλειψη παιδείας και συμπεριφορών των Ελλήνων πολιτών πάνω σε θέματα αναπηρίας. Τα θέματα αναπηρίας και η σωστή αντιμετώπισή τους είναι ζητήματα Δημοκρατίας. Γιατί η Δημοκρατία, στην αληθινή έννοιά της, στηρίζει κατ’ αρχάς τους αδύναμους».
Ας γίνει, λοιπόν, η αρχή από την Κρήτη που δέχεται ένα μεγάλο ποσοστό των τουριστών και να αποτελέσει το νησί παράδειγμα προς μίμηση.