Επειτα από δύο χρόνια εντατικής έρευνας και 34 καταδίκες εμπλεκομένων προσώπων, η έκθεση του ομοσπονδιακού ειδικού εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ για τις επαφές μεταξύ ανθρώπων της προεκλογικής εκστρατείας του προέδρου Τραμπ και της Ρωσίας δημοσιεύθηκε τελικά στις 18 Απριλίου. Η έρευνα μπορεί να ολοκληρώθηκε επισήμως –με την έκδοση του 448 σελίδων πορίσματος– ωστόσο η μάχη για τα συμπεράσματά της φαίνεται πως μόλις έχει ξεκινήσει.
Τρανή απόδειξη αποτέλεσε η έντονη αντιπαράθεση μεταξύ του εισαγγελέα Μιούλερ και του υπουργού Δικαιοσύνης του επιτελείου του Τραμπ, Ουίλιαμ Μπαρ, για τον τρόπο με τον οποίο συνοψίστηκαν τα πορίσματα της έκθεσης. Η τετρασέλιδη έρευνα που συνέταξε και παρουσίασε δημόσια ο νεοδιορισθείς υπουργός εξόργισε τον μετριοπαθή εισαγγελέα, ο οποίος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τη μη αντανάκλαση «του πλαισίου, της φύσης, και της ουσίας» της πολυεπίπεδης έρευνάς του σε επιστολή που δημοσίευσε την Τρίτη η «Ουάσιγκτον Ποστ».
Ο ρόλος του Κογκρέσου
Η πολύμηνη έρευνα Μιούλερ ανέδειξε συνολικά εκατοντάδες αδικήματα από μέλη του επιτελείου Τραμπ, τα περισσότερα σχετικά με παρεμπόδιση της Δικαιοσύνης, ωστόσο το κεντρικό πρόσωπο των ερευνών κατάφερε να βγει αλώβητο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίστηκε αθώος όσον αφορά την κατηγορία συνεργασίας με το Κρεμλίνο στο πλαίσιο της εκλογικής του καμπάνιας, ενώ οι διάφορες νύξεις για παρεμπόδιση της Δικαιοσύνης από πλευράς του δεν οδήγησαν σε επίσημη κατηγορία. Αντιθέτως, ο Μιούλερ παρακίνησε το Κογκρέσο να αποφασίσει το ίδιο αν ο αμφιλεγόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ παρακώλυσε τελικά τη Δικαιοσύνη, καθώς ο αμερικανικός θεσμός έχει την εξουσία να αναλάβει δράση κατά του Τραμπ, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποπομπή του αν όντως αποδειχθεί παρεμπόδιση.
Πράγματι, η τετρασέλιδη σύνοψη του υπουργού Δικαιοσύνης, Ουίλιαμ Μπαρ, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο πριν από τα επίσημα πορίσματα του Μιούλερ, φαίνεται πως απείχε σημαντικά από το πνεύμα της έκθεσης του ειδικού εισαγγελέα. Ο Μπαρ ανέφερε με κοφτές και σχετικά νεφελώδεις προτάσεις πως η έρευνα δεν οδήγησε σε καμία κατηγορία – αγνοώντας το γεγονός πως στις εκατοντάδες σελίδες της έκθεσης αναφέρονται πάνω από 10 περιστατικά στα οποία ο Αμερικανός πρόεδρος ενδέχεται να έχει πράγματι συγκαλύψει την αλήθεια παρεμβαίνοντας στη Δικαιοσύνη. Παραδόξως, η πιο ξεκάθαρη παρέμβαση δεν αφορά τη δυνητική συνεργασία με την Ρωσία, αλλά τις υπόγειες πληρωμές προς την πορνοστάρ Στόρμι Ντάνιελ από τον πρώην δικηγόρο του προέδρου, οι οποίες ενδεχομένως να αποτελούν παραβάσεις της νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση των αμερικανικών εκλογικών εκστρατειών. Ωστόσο, η περίληψη του Μπαρ δεν αναφέρθηκε σε καμία από τις νύξεις του Μιούλερ –οδηγώντας μάλιστα τον ετοιμόλογο Τραμπ να αναφέρει στο Τουίτερ πως «η παράνομη έρευνα έφτασε σε ένα εξευτελιστικό τέλος».
Η επιστολή, που δημοσίευσε την Τρίτη η «Ουάσιγκτον Ποστ», διαλεύκανε τις αμέτρητες παρασκηνιακές συζητήσεις που εκτυλίχθηκαν τον μήνα που πέρασε για μία από τις πιο αξιοσημείωτες κυβερνητικές έρευνες στην αμερικανική ιστορία. Ο Μιούλερ και ο Μπαρ –οι οποίοι κάποτε απολάμβαναν μια μακροχρόνια, στενή φιλία– κατέληξαν στις αντίθετες πλευρές μιας πολύπλοκης διαμάχης για τα πορίσματα, με τον υπουργό Δικαιοσύνης να πραγματοποιεί μία σειρά από ελιγμούς γύρω από τις κινήσεις του εισαγγελέα. Επειτα από την τετρασέλιδη επιστολή που δημοσίευσε στις 24 Μαρτίου, ο Μπαρ πραγματοποίησε επίσης και μια ασυνήθιστη συνέντευξη Τύπου την ίδια μέρα που κυκλοφόρησε η πολυαναμενόμενη έκθεση, ενώ την Τρίτη το βράδυ, μετά την ανάδειξη της επιστολής του εισαγγελέα από την «Ουάσιγκτον Ποστ», δημοσίευσε μια δήλωση που υποβάθμισε τις ανησυχίες της ομάδας του Μιούλερ.
Σύγχυση
Στα μέσα της εβδομάδας, οι δύο κορυφαίοι εκπρόσωποι του δικαστικού κόσμου των ΗΠΑ εξωτερίκευσαν πλήρως τις διαφωνίες τους, φέρνοντας πλέον τη σύγχυση για τα πορίσματα της έρευνας στον δημόσιο διάλογο. Την Τετάρτη, ο Ουίλιαμ Μπαρ εμφανίστηκε ενώπιον της δικαιοδοτικής επιτροπής της Γερουσίας όπου προέβη σε μια εκρηκτική κριτική απέναντι στον Μιούλερ και στην επιστολή του. «Η επιστολή εμφανίζει μια δόση πικρίας, και προσωπικά πιστεύω πως γράφτηκε από έναν από τους υπαλλήλους του Ρόμπερτ», ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης, συμπληρώνοντας πως αν ο παλιός του φίλος συναντούσε κάποιο ζήτημα, θα έπρεπε να του είχε τηλεφωνήσει. Εκτοτε, οι δύο άνδρες φαίνεται πως έχουν ανταλλάξει τηλεφωνικές συνομιλίες και ο Μιούλερ μάλλον σκοπεύει να επεξηγήσει αυτοπροσώπως τα πορίσματα της έρευνας σε επιτροπή του Κογκρέσου, μέσα στις επόμενες κρίσιμες εβδομάδες.
Οσο οι δυο τους ανταλλάσσουν διαξιφισμούς για τα συμπεράσματα της πολύμηνης έρευνας, οι Αμερικανοί ψηφοφόροι φαίνεται πως έχουν ήδη βγάλει τα συμπεράσματά τους. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της «Ουάσιγκτον Ποστ» και του ABC News που διεξήχθη την εβδομάδα της δημοσίευσης της γιγαντιαίας έκθεσης, πάνω από το 50% των πολιτών θεώρησε πως η έκθεση ήταν πλήρως δίκαιη, ενώ μόνο το 21% θεώρησε πως δεν ήταν αμερόληπτη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι συμφωνούν πως η έκθεση ήταν δίκαιη – το 53% της εκλογικής βάσης των Δημοκρατικών και το 56% των Ρεπουμπλικανών ανέφεραν πως βρήκαν την έκθεση από «πολύ» έως «κάπως» αμερόληπτη.
Στο μεταξύ, η κεντρική φιγούρα πίσω από την έκθεση φαίνεται πως βγαίνει κερδισμένη από τη σύγχυση και τις μακροσκελείς έρευνες. Ακολουθώντας το ήδη γνωστό παράδειγμα από την εποχή του Μπιλ Κλίντον και της τότε προσπάθειας απομάκρυνσής του από την προεδρία, ο Ντόναλντ Τραμπ απολαμβάνει άνοδο της δημοτικότητάς του στο 43%, το υψηλότερο ποσοστό από τον Απρίλιο του 2017 σύμφωνα με δημοσκοπήσεις του CNN. Την Πέμπτη, ανήμερα την Εθνική Εορτή Προσευχής που γιορτάζεται στις ΗΠΑ, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε στον κήπο των τριαντάφυλλων του Λευκού Οίκου, απ’ όπου ευχαρίστησε τον Θεό που τον βοήθησε να ξεφύγει από «το ανήθικο κυνήγι μαγισσών».
Το σημαντικότερο πρόβλημα, τόσο για τη φιλόδοξη έρευνα του Μιούλερ όσο και για το Δημοκρατικό Κόμμα που για μήνες είχε βασίσει το αφήγημα της αντιπολίτευσης στο ενδεχόμενο ενοχής του προέδρου, είναι πως η κατηγορία ήταν εξαρχής αρκετά νεφελώδης. Η «συνεργασία», άλλωστε, δεν είναι όρος νομικός, και παρά τις αποδείξεις πως δεκάδες συνεργάτες της καμπάνιας του προέδρου συναντήθηκαν με εκπροσώπους του Κρεμλίνου, οι αποδείξεις δεν αρκούν. Η παραδοχή πως η ομάδα του ειδικού εισαγγελέα δεν μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο πρόεδρος «διέπραξε έγκλημα» πράγματι σημαίνει ταυτόχρονα πως «δεν μπορεί να τον απαλλάξει πλήρως από υποψίες», όπως έχει υπογραμμίσει επανειλημμένως ο Μιούλερ. Ωστόσο, η διαφορά είναι αρκετά λεπτή, και όλα τα σημάδια δείχνουν πως η πολύμηνη έρευνα κατάφερε μόνο να αυξήσει τη δημοτικότητα του αμφιλεγόμενου προέδρου.