Λίγες μέρες πριν από τις εκλογές η κυβέρνηση με σειρά από ρυθμίσεις προσπαθεί να ανατρέψει το αρνητικό πολιτικό κλίμα. Μοίρασε επίδομα στους συνταξιούχους, μείωσε τον συντελεστή ΦΠΑ για διάφορα προϊόντα, μείωσε για κάποιους τον ΕΝΦΙΑ, έδωσε αυξήσεις μισθών και επιδόματα σε διάφορες κατηγορίες επαγγελματιών, ρυθμίζει χρέη σε Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία. Κάνει ό,τι μπορεί. Φυσικά όλα έγιναν με πρόσχημα ότι υπάρχει «δημοσιονομικός χώρος», δηλαδή το υπερπλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού, το οποίο ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο δημιουργήθηκε.
Επιπλέον προωθεί ευνοϊκές ρυθμίσεις που στηρίζονται στη μείωση του υποχρεωτικού πλεονάσματος τα επόμενα χρόνια. Προτείνει να υλοποιεί μικρότερο πλεόνασμα (αν είναι στην κυβέρνηση) παραχωρώντας ως εγγύηση ένα ποσό από το δημοσιονομικό «μαξιλάρι» που δημιούργησε. Αυτή θα ήταν επιλογή με πραγματικές (θετικές) επιπτώσεις, αν φυσικά ίσχυε…
Το ερώτημα είναι αν τα προεκλογικά μέτρα δουλεύουν στην πράξη. Είναι αποτελεσματικά; Οσον αφορά την πολιτική επίπτωση δεν φαίνεται να εξυπηρετείται ο σκοπός για τον οποίο ελήφθησαν. Πολλές κυβερνήσεις στο παρελθόν είχαν επιχειρήσει ανάλογα χαριστικά μέτρα παραμονές εκλογών. Σε όλες τις περιπτώσεις οι πολίτες απόλαυσαν τις όποιες ρυθμίσεις και μετά ψήφισαν όπως είχαν αποφασίσει να κάνουν πριν από τις παροχές. Δεν άλλαξαν γνώμη εξαιτίας προεκλογικών παροχών. Οι Beatles που τραγουδούσαν «Δεν μπορείς να μου αγοράσεις αγάπη» (Can’t buy me love), ήταν σοφότεροι.
Μήπως όμως η αύξηση του εισοδήματος, η ενίσχυση της κατανάλωσης, βοηθάει την οικονομία; Επειτα από περίπου δέκα χρόνια ύφεσης και με τα εισοδήματα πολλών καταναλωτών να έχουν υποστεί καθίζηση, πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι το μεγαλύτερο μέρος του νέου εισοδήματος θα κατευθυνθεί στην κατανάλωση. Θα τονωθεί η οικονομία; Προσωρινά.
Η έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ καταγράφει την επίπτωση στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών. «Στην πλευρά των νοικοκυριών, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ανακάμπτει οριακά, εξέλιξη που δείχνει ότι ενδεχομένως έχει ολοκληρωθεί η τονωτική επίδραση του προεκλογικού κύκλου». Οι καταναλωτές έχουν προεξοφλήσει ότι (και αυτή) η κυβέρνηση θα προσφύγει σε προεκλογικές παροχές. Η τόνωση της κατανάλωσης όμως θα είναι περιορισμένη, επειδή η ενίσχυση εισοδημάτων με τον τρόπο αυτό δεν είναι ικανή να κινήσει την οικονομία σε αναπτυξιακή διάσταση. Δεν φέρνει ούτε επενδύσεις ούτε αύξηση της απασχόλησης.
Ηδη «ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος υποχωρεί τον Απρίλιο στις 100,3 μονάδες (από 101,3), ενώ κινείται σε επίδοση χαμηλότερη έναντι της αντίστοιχης περυσινής (102,6)».
Οι εξαγωγικές βιομηχανίες περιμένουν περισσότερες πωλήσεις στις ξένες αγορές, ενώ το λιανικό εμπόριο με εξαίρεση τα τρόφιμα, δεν περιμένει βελτίωση επιδόσεων. Ακόμα και στον τομέα των υπηρεσιών οι προσδοκίες είναι χαμηλές, δεδομένου ότι ο τουρισμός εφέτος δεν θα σημειώσει το άλμα των προηγούμενων ετών, για λόγους που αφορούν κυρίως τις ανταγωνιστικές αγορές. Κάποιες από αυτές εμφανίζονται περισσότερο ελκυστικές για διάφορους λόγους.
Αφού λοιπόν τα μέτρα αυτά δεν αλλάζουν τις διαθέσεις των ψηφοφόρων αλλά ούτε και έχουν ιδιαίτερα ευεργετικές, μόνιμες επιπτώσεις στην οικονομία, γιατί τα προτιμούν οι κυβερνώντες; Επειδή αυτό είναι στη φύση τους. Επειδή έχουν απομακρυνθεί από την ψυχολογία ανιδιοτελούς προσφοράς, εμφορούνται από την απλοϊκή λογική ότι πάντα επικρατεί το συμφέρον. Για τον ίδιο λόγο φωτογραφίζονται σε ακίνητο συρμό, ανύπαρκτου μετρό. Υποτιμούν τους πολίτες σκεπτόμενοι, «θα τους δώσουμε κάτι παραπάνω και θα επανέλθουν». Εχουν παρασυρθεί τόσο πολύ από τη γοητεία της εξουσίας, που ξέχασαν ότι οι άνθρωποι δεν κάνουν τα πάντα απλώς για να κερδίσουν.