Αύξηση των οργανικών εσόδων, περιορισμό του λειτουργικού κόστους και εξυγίανση του ισολογισμού από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι οι τρεις πυλώνες του σχεδίου μετασχηματισμού της Εθνικής Τράπεζας για την επάνοδο της ΕΤΕ σε κερδοφόρα τροχιά στο τέλος του 2022. Η κερδοφορία του ομίλου –πριν από φόρους– αναμένεται να φθάσει τα 675 εκατ. ευρώ και βασικοί συντελεστές αυτής της διαδρομής είναι η στροφή στις υγιείς χρηματοδοτήσεις, η αύξηση των χρηματοοικονομικών κερδών και η μείωση των προβλέψεων.
Οπως παραδέχθηκε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου της Εθνικής Παύλος Μυλωνάς, κατά την παρουσίαση του πλάνου μετασχηματισμού, «πρόκειται για ένα σχέδιο φιλόδοξο, αλλά επιτεύξιμο». Σύμφωνα με τον ίδιο, εγγυητές της επιτυχίας του είναι το ανθρώπινο δυναμικό του ομίλου της ΕΤΕ και η νέα διοικητική ομάδα που έχει οριστεί για να το υλοποιήσει, σε συνδυασμό φυσικά με τη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών, δηλαδή την ανάπτυξη της οικονομίας, τη μείωση της ανεργίας, την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και την αύξηση των τιμών των ακινήτων. Το πλάνο μετασχηματισμού προβλέπει:
• Αύξηση των οργανικών εσόδων κατά 400 εκατ. ευρώ. Τα λειτουργικά έσοδα αναμένεται να ενισχυθούν από το 1,3 δισ. ευρώ το 2018 στο 1,7 δισ. ευρώ το 2022.
• Περιορισμό των οργανικών εξόδων κατά 125 εκατ. ευρώ. Τα λειτουργικά έξοδα αναμένεται να μειωθούν από 926 εκατ. ευρώ το 2018 στα 800 εκατ. ευρώ το 2022.
• Εξορθολογισμό του κόστους κινδύνου κατά 105 εκατ. ευρώ. Οι προβλέψεις αναμένεται να μειωθούν από τα 340 εκατ. ευρώ το 2018 στα 235 εκατ. ευρώ το 2022.
Αθροιστικά το όφελος από τη βελτίωση της απόδοσης στους τρεις αυτούς κρίσιμους τομείς μεταφράζεται σε κέρδη 675 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2022, ανεβάζοντας τον δείκτη απόδοσης κεφαλαίων του ομίλου σε διψήφιο ποσοστό, και συγκεκριμένα στο 11%, από αρνητικό πρόσημο σήμερα.
Η άνοδος των οργανικών εσόδων από το 1,3 δισ. ευρώ το 2018 στο 1,7 δισ. ευρώ το 2022 θα προέλθει από την αύξηση των χρηματοδοτήσεων και τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δημιουργώντας ένα καθαρό δανειακό χαρτοφυλάκιο της τάξης των 30 δισ. ευρώ στο τέλος της περιόδου. Αρωγό θα αποτελέσει η υψηλή ρευστότητα που διαθέτει ο όμιλος της Εθνικής, η οποία αναμένεται να ενισχυθεί με την άνοδο των καταθέσεων στα 47,5 δισ. ευρώ από 43 δισ. ευρώ το 2018.
Αντίστοιχα αυξημένα αναμένεται να είναι τα χρηματοοικονομικά έσοδα από την αύξηση του ομολογιακού χαρτοφυλακίου σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου αλλά και σε τίτλους νοτιοευρωπαϊκών χωρών. Με βάση το πλάνο μετασχηματισμού, το ομολογιακό χαρτοφυλάκιο θα ενισχυθεί από τα 8,8 δισ. ευρώ στα 13,5 δισ. ευρώ, βοηθώντας στην ενίσχυση των διαπραγματευτικών κερδών του ομίλου.
Η μείωση των προβλέψεων κατά 105 εκατ. ευρώ που έχει προϋπολογιστεί είναι συμβατή με τον στόχο μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 14,6 δισ. ευρώ εντός της 4ετίας. Το χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPEs) προβλέπεται να μειωθεί δραστικά από τα 16,3 δισ. ευρώ το 2018 στο 1,7 δισ. ευρώ το 2022 με τα αντίστοιχα ποσοστά να συρρικνώνονται από το 41% στο 5%.
Η εξυγίανση του ισολογισμού θα προέλθει από αναδιαρθρώσεις δανείων (3,3 δισ. ευρώ), διαγραφές (2 δισ. ευρώ) και ρευστοποιήσεις (2,5 δισ. ευρώ), ενώ δάνεια 3,3 δισ. ευρώ σχεδιάζεται να πωληθούν και άλλα 3,3 δισ. ευρώ να τιτλοποιηθούν. Στο τέλος του 2022 μετά και τη διεύρυνση των χρηματοδοτήσεων κατά 4 δισ. ευρώ ετησίως, τα εξυπηρετούμενα δάνεια του ομίλου αναμένεται να ανέλθουν στα 30 δισ. ευρώ.
Ο περιορισμός του κόστους με τη μείωση των οργανικών εξόδων κατά 17% έως και το 2022, και συγκεκριμένα από τα 926 εκατ. ευρώ στα 800 εκατ. ευρώ, σε συνδυασμό με την αύξηση των υγιών χρηματοδοτήσεων θα συμπιέσει τον δείκτη κόστος προς έξοδα στο 45% από το υψηλό επίπεδο του 75% το 2018. Ο εξορθολογισμός θα προέλθει από τη μείωση των δαπανών προσωπικού κατά 110 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα το κόστος προσωπικού αναμένεται να περιοριστεί στα 450 εκατ. ευρώ το 2022 από 560 εκατ. ευρώ το 2018, καθώς ο αριθμός των υπαλλήλων σχεδιάζεται να μειωθεί κατά περίπου 1.500 άτομα και συγκεκριμένα από τα 8.850 στα τέλη του 2018 στα 7.150 άτομα το 2022. Να σημειωθεί ότι ο όμιλος «τρέχει» ήδη το νέο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, στη λήξη του οποίου προσδοκά στην αποχώρηση περίπου 1.000 υπαλλήλων, ενώ στα πλάνα έως και το 2022 είναι ο περιορισμός του δικτύου στα 390 καταστήματα από 460 στα τέλη του 2018. Το σχέδιο μετασχηματισμού προβλέπει την αξιοποίηση της τεχνολογίας και τη διεύρυνση των ψηφιακών συναλλαγών, με τους «ψηφιακούς» πελάτες να αυξάνονται από 8% σήμερα στο 25%, ενώ το δίκτυο λιανικής θα επικεντρωθεί στις σταυροειδείς πωλήσεις και στην παραγωγή προμηθειών, που, σύμφωνα με τη διοίκηση, είναι σε χαμηλά επίπεδα.
Το σχέδιο μετασχηματισμού, σύμφωνα με τη διοίκηση του ομίλου, αναμένεται να υλοποιηθεί χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ενώ ο βασικός κεφαλαιακός δείκτης αναμένεται να διατηρηθεί το 2022 σε υψηλά επίπεδα, και συγκεκριμένα στο 15% από 16,1% το 2018. Η τράπεζα πρόκειται πάντως να εμπλουτίσει τα ίδια κεφάλαια με ομόλογα Tier ΙΙ έως και 3 δισ. ευρώ ανάλογα με τις συνθήκες των αγορών.
«Κούρεμα» στα κόκκινα στεγαστικά
Επιθετικότερη διαχείριση του χαρτοφυλακίου των κόκκινων στεγαστικών δανείων με «κούρεμα»της οφειλής, έτσι ώστε το τελικό ποσό να διαμορφωθεί ακόμη και κάτω από την εμπορική αξία του ακινήτου, προβλέπει το νέο πρόγραμμα της Εθνικής Τράπεζας για τη ρύθμιση των κόκκινων στεγαστικών δανείων.
Το νέο πρόγραμμα, που ονομάζεται Split & Settle, αποσκοπεί στο να δώσει κίνητρο στον οφειλέτη να αποπληρώσει μέρος της οφειλής του και, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας Παύλο Μυλωνά, μπορεί να αξιοποιηθεί από 150.000 οφειλέτες στεγαστικών δανείων της τράπεζας. Οπως διευκρίνισε ο κ. Μυλωνάς, το «κούρεμα» δεν θα γίνεται αδιακρίτως, αλλά βάσει των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων του δανειολήπτη, όμως θα αποτελέσει αιχμή του δόρατος της προσπάθειας για τη μείωση των κόκκινων στεγαστικών δανείων, από τα 7 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018, στο 1 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022.
Σύμφωνα με τη διοίκηση της τράπεζας, οι διαγραφές δανείων μπορούν να υποστηριχθούν από το υψηλό επίπεδο προβλέψεων, το οποίο διαφοροποιεί την ΕΤΕ από τον ανταγωνισμό και της επιτρέπει να προχωρήσει σε επιθετικότερες κινήσεις στο μέτωπο των αναδιαρθρώσεων προς όφελος των πελατών της. Οι προβλέψεις διαμορφώνονται στο 59% στο σύνολο του χαρτοφυλακίου και στο 42% στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο και, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κ. Μυλωνάς, η τράπεζα προκρίνει τη λύση να δώσει στον πελάτη της ένα επιθυμητό κούρεμα, παρά να πουλήσει το χαρτοφυλάκιο σε funds, επωμιζόμενη μεγαλύτερη ζημία.
Οι ρυθμίσεις θα αποτελέσουν βασικό εργαλείο για τη μείωση των κόκκινων στεγαστικών δανείων τη διετία 2019 – 2020, αντί των πωλήσεων και των τιτλοποιήσεων, που αν και προβλέπονται στην ατζέντα του πλάνου μετασχηματισμού, θα επιστρατευθούν κυρίως το 2021 και αφού πρώτα υπάρξουν σαφή αποτελέσματα από την προσπάθεια αναδιάρθρωσης αυτών των οφειλών.