«Η μονάδα παραγωγής ράβδων καπνού της “Παπαστράτος” στον Ασπρόπυργο έχει έναν σημαντικό διεθνή ρόλο, καθώς όσο αυξάνεται η διείσδυση του IQOS μεταξύ των καπνιστών υπάρχουν και νέες αυξημένες ανάγκες εφοδιασμού των διεθνών αγορών και έτσι η χώρα εν γένει καθίσταται σταδιακά ένα μείζον εξαγωγικό κέντρο για τη Philip Morris International. Αυτό υπογραμμίζει μιλώντας στην «Κ» ο εκ του Πύργου Ηλείας ορμώμενος διευθύνων σύμβουλος της αμερικανικής πολυεθνικής Philip Morris International (PMI). Ο Αντρέ Καλαντζόπουλος είναι αυτός που οδηγεί μέσω επενδύσεων ύψους 6 δισ. δολαρίων τον μετασχηματισμό της αμερικανικής πολυεθνικής καπνοβιομηχανίας προς ένα μέλλον απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου, ώστε τελικά τα τσιγάρα να αντικατασταθούν με προϊόντα που δεν παράγουν καπνό. Και στην πορεία, αυτό έφερε τη μετατροπή της θυγατρικής της «Παπαστράτος» σε μια βιομηχανία που παράγει πλέον αποκλειστικά ράβδους καπνού για το σύστημα θερμαινόμενου καπνού IQOS μέσα από μια επένδυση ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία παράλληλα αύξησε την απασχόληση στον Ασπρόπυργο. Ο Α. Καλαντζόπουλος βλέπει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης αλλά και ρυθμιστικό έργο που μένει να γίνει διεθνώς, και δεν κρύβει πως η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ το πιο φιλικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. «Αλλά στο τέλος της ημέρας είναι γεγονός πως συνήθως βρίσκουμε λύσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά. Υπογραμμίζει δε πως «στον σημερινό κόσμο εάν δεν βελτιώνεσαι συνέχεια, κάποιος άλλος θα διαταράξει την επιχειρηματική σου δραστηριότητα και θα καταστήσει το επιχειρησιακό σου μοντέλο παρωχημένο».
– Πόσο σημαντική είναι για εσάς η Ελλάδα και πόσο σημαντικό το εργοστάσιο της «Παπαστράτος» στον Ασπρόπυργο; Βλέπετε περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξής του;
– Το ελληνικό εργοστάσιο είναι ασφαλώς σημαντικό. Οι αποφάσεις όμως για τα εργοστάσια δεν λαμβάνονται με μόνο κριτήριο τη γεωγραφική τους θέση αλλά και με βάση γεωπολιτικές και ρυθμιστικές παραμέτρους. Εάν κοιτάξω λοιπόν την ευρύτερη εικόνα, με μια παγκόσμια δηλαδή ματιά, πιστεύω πως θα έχουμε εργοστάσια που θα παράγουν μόνον IQOS και εργοστάσια που θα κάνουν και τα δύο, καθώς πρέπει να συνεχίσουμε να παράγουμε τσιγάρα. Ομως, η παραγωγή τσιγάρων θα μειώνεται σταδιακά, καθώς τόσο ο όμιλός μας όσο και οι καπνιστές θα εγκαταλείπουν σταδιακά το παραδοσιακό κάπνισμα. Δεν χρειάζομαι νέες εγκαταστάσεις παραγωγής παντού, αλλά ούτε θέλουμε να απολύουμε κόσμο. Θέλουμε αντιθέτως να διατηρούμε την απασχόληση στο μέγιστο δυνατό επίπεδο που μπορούμε. Ετσι, κάποια εργοστάσια όπως του Ασπροπύργου μετατράπηκαν σε αποκλειστικής παραγωγής HEETS και άλλα θα ακολουθήσουν. Τα καλά νέα λοιπόν είναι πως το νέο αυτό προϊόν χρειάζεται περισσότερο κόσμο από ό,τι τα τσιγάρα. Το βλέπουμε ήδη αυτό στον Ασπρόπυργο. Με δεδομένο πως η διεθνής αβεβαιότητα που προκαλούν οι εμπορικοί πόλεμοι είναι μια απειλή, με τον επανακάμπτοντα προστατευτισμό που τους συνοδεύει, μπορούμε να πούμε με σχετική βεβαιότητα πως τουλάχιστον η ευρωπαϊκή αγορά θα παραμείνει σημαντική για εμάς ούτως ή άλλως. Τουλάχιστον για όσο η Ευρωπαϊκή Ενωση θα συνεχίσει να λειτουργεί όπως ξέρουμε και η Ελλάδα είναι μέλος της. Και καθώς η «Παπαστράτος» καλύπτει αυτή την αγορά, και όχι μόνον, δεν βλέπουμε τίποτα στον ορίζοντα που θα μπορούσε να απειλήσει την παραγωγική δραστηριότητά μας στη χώρα. Ετσι, ο Ασπρόπυργος θα έχει ασφαλώς έναν σημαντικό ρόλο ειδικά καθώς, όσο αυξάνεται η διείσδυση του IQOS μεταξύ των καπνιστών, θα υπάρχουν και νέες ανάγκες αυξημένης παραγωγής. Και δεν θέλουμε ασφαλώς, όταν έχουμε διαθέσιμη δυναμικότητα, να πηγαίνουμε και να χτίζουμε νέα εργοστάσια.
– Υπήρξε εύκολη η όλη διαδικασία της επένδυσης στο εργοστάσιο της «Παπαστράτος» και εντέλει, με δεδομένη τη διεθνή εμπειρία σας, θεωρείτε πως η Ελλάδα έχει ένα φιλικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις;
– Απαντώντας γενικά και ειδικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι γνωστό ότι η Ελλάδα ιστορικά δεν είναι το πλέον φιλικό για τις επιχειρήσεις περιβάλλον. Δεν αποτελεί βεβαίως αυτό κάποια αποκάλυψη. Αλλά στο τέλος της ημέρας είναι γεγονός πως συνήθως βρίσκουμε λύσεις. Και αυτός είναι και ο λόγος που πάντοτε υποστηρίξαμε την «Παπαστράτος». Επομένως, είναι λογικό να πει κάποιος πως σε αυτό το μέτωπο υπάρχουν καλές και κακές στιγμές. Αυτό πάντως που εγώ θα ήθελα να προτάξω σε αυτή τη φάση, είναι πως θα ήθελα η χώρα να αποκτήσει το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον για το εν λόγω προϊόν, καθώς το εργοστάσιό μας στον Ασπρόπυργο και η χώρα εν γένει θα καθίστανται σταδιακά μείζον εξαγωγικό κέντρο για εμάς και το προϊόν θα αποτελεί ένα ολοένα και πιο σημαντικό τμήμα της αγοράς. Βέβαια, διεθνώς διαπιστώνεται πως τα υπουργεία Υγείας είναι συνήθως αργά στις κινήσεις τους. Θα θέλαμε να δούμε μια κινητικότητα εκεί.
– Εχετε ήδη επενδύσει 6 δισ. δολάρια στο IQOS με 300 εκατ. ευρώ εξ αυτών να αφορούν τη μετατροπή του εργοστασίου στον Ασπρόπυργο. Ποια είναι η στόχευση και ποια η συνέχεια;
– Στον σημερινό κόσμο εάν δεν βελτιώνεσαι συνέχεια, αν δεν βελτιώνεις τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σου, κάποιος άλλος, αύριο το πρωί, θα διαταράξει την επιχειρηματική σου δραστηριότητα, θα καταστήσει το επιχειρησιακό σου μοντέλο παρωχημένο. Ετσι, πρέπει να μεριμνάς να διατηρείσαι συνεχώς στην πρωτοπορία. Επομένως, ναι, ασφαλώς και θα συνεχίσουμε να επενδύουμε τόσο στη μείωση των κινδύνων που συνεπάγεται η υιοθέτησή του από τους καπνιστές, όσο βεβαίως και στη χρηστικότητα για τους καταναλωτές, τη διεπαφή του με αυτούς, διότι αυτό το προϊόν έχει σχεδιαστεί με ιδιαίτερη έμφαση στην άνεση των χρηστών του. Είναι διαπιστωμένο γεγονός πως όταν ένας καπνιστής πειστεί και στραφεί από τον καιόμενο στον θερμαινόμενο καπνό, ζει καθημερινά με αυτό το προϊόν. Οσο πιο καινοτόμο και εύχρηστο γίνεται, τόσο μεγαλύτερη είναι η σύνδεση των χρηστών του με αυτό.
– Σε τι χρονικό ορίζοντα βλέπετε τις επενδύσεις αυτές να αποδίδουν και ετοιμάζετε άλλα προϊόντα;
– Περιμένω, σε γενικές γραμμές, να έχουμε τουλάχιστον μια επένδυση στη βελτίωση της συσκευής θέρμανσης των ράβδων καπνού κάθε έτος και μια ριζική βελτίωση του ίδιου του συστήματος κάθε δύο με τρία χρόνια. Οι επενδύσεις θα συνεχίσουν λοιπόν, αν και δεν αναμένεται να είναι τόσο μεγάλης έντασης κεφαλαίου όσο μέχρι τώρα. Ενα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων που αναφέρατε, διοχετεύτηκε στις προκλινικές και κλινικές μελέτες και αξιολογήσεις του συστήματος IQOS. Ηταν άλλωστε μια περίοδος έρευνας και ανάπτυξης που είναι τυπικά εμπροσθοβαρής στην επενδυτική δαπάνη. Ενα επίσης μεγάλο μέρος των επενδύσεων δαπανήθηκε στις υποδομές.
Εργοστάσια παραγωγής, δίκτυο καταστημάτων IQOS, ανάστροφες αλυσίδες προμηθειών, ψηφιακή εμπορική παρουσία και δραστηριότητα και υποστήριξη, τηλεφωνικά κέντρα. Οταν τα αποκτήσεις αυτά μπορείς να συνεχίσεις να τα χρησιμοποιείς για ολοένα και μεγαλύτερους όγκους αλλά και νέα προϊόντα και νέες πλατφόρμες. Ετσι, αν προχωρήσουμε στην είσοδό μας στην αγορά των συμβατικού τύπου ατμιστών, των γνωστών ως ηλεκτρονικών τσιγάρων, με το εμπορικό σήμα της IQOS που επί τη ευκαιρία να σας πληροφορήσω θα αρχίσουμε να το κάνουμε από τα τέλη του επομένου έτους σταδιακά ανά τις διεθνείς αγορές, θα μπορέσουμε να το κάνουμε μέσα από τις υποδομές μας και τον ευρύτερο οργανισμό μας που έχει ήδη μετεξελιχθεί και γνωρίζει πώς να το υλοποιήσει μέσω του IQOS. Το αρχικό κόστος της εισόδου στην αγορά θα είναι πολύ χαμηλότερο για εμάς. Και έτσι βελτιώνονται τα περιθώρια κερδοφορίας.
– Πώς βλέπετε την πορεία του IQOS;
– Μη με παρεξηγήσετε: το IQOS είναι κερδοφόρο σε κάθε αγορά από εκείνες στις οποίες κυκλοφορεί. Και γίνεται κερδοφόρο σε κάθε αγορά που μπαίνει περίπου ένα με ενάμιση χρόνο από τη στιγμή που θα λανσαριστεί. Εξαρτάται από την αγορά, τους όγκους της και τις συνθήκες της κάθε περιόδου αλλά και τη φορολογία στην οποία υπάγεται.
Σημαντική η είσοδος του IQOS στην αμερικανική αγορά
– Γιατί σε ορισμένες αγορές οι ράβδοι καπνού, τα HEETS, διατίθενται φθηνότερα από ό,τι σε άλλες όπως η Ελλάδα;
– Κατ’ αρχάς καμιά χώρα δεν έχει κατηγοριοποιήσει αυτό το προϊόν ως τσιγάρο. Οπότε εξ ορισμού είτε το προϊόν αυτό δημιουργεί από μόνο του μια νέα κατηγορία, είτε εντάσσεται σε μια άλλη κατηγορία με καπνικά προϊόντα που είναι συνήθως λιγότερο φορολογημένα από τα τσιγάρα. Το ιδανικό σενάριο είναι πως όλα αυτά τα προϊόντα θέρμανσης και όχι καύσης θα πρέπει να κατηγοριοποιηθούν σε μια νέα κατηγορία, των μη καιόμενων καπνικών, και η φορολόγησή τους να διαφοροποιηθεί αναλόγως, φυσικά χαμηλότερα. Αλλά ακόμα μένει να προσδιοριστεί με διεθνείς και όχι εθνικές παραμέτρους τι είναι τα μη καιόμενα καπνικά προϊόντα, κάτι που επί του παρόντος γίνεται σε εθνικό επίπεδο και με μεγάλες διαφορές. Κάποιος υπερεθνικός φορέας όπως π.χ. η Ε.Ε. θα πρέπει λοιπόν να κάνει μια ολοκληρωμένη προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση.
– Πόσο σημαντική είναι η απόφαση των αρμόδιων αμερικανικών αρχών να επιτρέψουν τις πωλήσεις του συστήματος θέρμανσης καπνού στις ΗΠΑ;
– Η απόφαση είναι σημαντικότατη για πάρα πολλούς λόγους, όπως θα είναι επίσης σημαντική και ενδεχόμενη θετική απόφαση για την επικοινωνιακή προώθηση του προϊόντος ως μειωμένου ρίσκου για την υγεία των χρηστών του σε σχέση με το τσιγάρο. Σε κάθε περίπτωση, στις ΗΠΑ λειτουργούμε μέσω συμφωνίας συνεργασίας με την πρώην μητρική μας εταιρεία την Altria. Με αυτά τα δεδομένα μπορούμε να πούμε πως η αμερικανική αγορά θα εφοδιαστεί, τουλάχιστον αρχικά, από τη διεθνή παραγωγή. Και είναι μια πολύ μεγάλη αγορά. Αξιολογώντας τις συνθήκες εκεί θα λέγαμε πως περιμένουμε η ανάπτυξή του στην αγορά να είναι ταχύτερη από ό,τι σε άλλες χώρες. Αλλά οι ΗΠΑ είναι σημαντικές και για έναν άλλο λόγο: τα προϊόντα που πετυχαίνουν εκεί τείνουν να διαδίδονται ταχύτερα παγκοσμίως. Και αυτό θα βοηθήσει στην επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης του IQOS. Επιπλέον, η ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ πραγματοποιεί τόσο ολοκληρωμένο έργο, που πολλές χώρες επιτρέπουν κυκλοφορία προϊόντων ανάλογα με το τι αποφασίζουν οι ΗΠΑ. Επίσης, τα βήματα που έχουν υιοθετηθεί εκεί –που είναι πολλά και διεξοδικά– θα παρέχουν ένα οδικό χάρτη και για χώρες που δεν έχουν ανάλογη εμπειρία.