Λίγες μέρες αφού είχα περπατήσει την οδό Απόλλωνος, όχι ως περαστικός αλλά ως «ανασκαφέας», βρέθηκα να περιεργάζομαι τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει από τον ίδιο δρόμο ο Κωνσταντίνος Τρίπος (1880-1977), μερικά χρόνια πίσω, το 1938. Ο Τρίπος ήταν ένας άξιος Ελληνας, με μεγάλο έργο στην Εθνική Τράπεζα, και μοναδικός συλλέκτης φωτογραφιών, αποκομμάτων, συστηματικός φωτογράφος και ο ίδιος.
Το Μουσείο Μπενάκη, και συγκεκριμένα το Φωτογραφικό Αρχείο, στο οποίο η οικογένεια Τρίπου έχει εμπιστευθεί το αρχείο εδώ και πολλά χρόνια, έχει αξιοποιήσει μέρος του υλικού με εκδόσεις και εκθέσεις. Αλλά όσα μάζεψε, όσα κατέγραψε, όσα φωτογράφισε ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Τρίπος είναι ανεξάντλητα. Μία απειροελάχιστη φέτα του αρχείου του, διόλου τυχαία όμως, είναι και η οδός Απόλλωνος. Με το μυαλό του στους αυριανούς ερευνητές, ο Κωνσταντίνος Τρίπος σημείωνε σχολαστικά κάθε λεπτομέρεια για κάθε φωτογραφία που τραβούσε ο ίδιος. Στην οδό Απόλλωνος –σημειώνει ο ίδιος– υπήρχε η οικία Τρίπου, ένα εντυπωσιακό τριώροφο, σε γειτνίαση με άλλα οικογενειακά αρχοντικά που ως τον Μεσοπόλεμο χαρακτήριζαν την ωραία οδό στο κέντρο της Αθήνας.
Φαίνεται πως γύρω στο 1938 ο Τρίπος είχε ειδικό ενδιαφέρον για την Απόλλωνος, γιατί εκεί συνέβαιναν αλλαγές. Νεοκλασικά σπίτια του 19ου αιώνα κατεδαφίζονταν για να δώσουν τη θέση τους σε μοντέρνες πολυκατοικίες, αυτές που σήμερα αποκαλούμε μεσοπολεμικές. Ο Τρίπος, και λόγω του ειδικού ενδιαφέροντος που είχε για τον δρόμο, είχε φωτογραφίσει δύο φορές, τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 1938. Προσπάθησα να τον φανταστώ όταν έκανα πρόσφατα την ίδια διαδρομή και κυρίως να αναλογιστώ την εντύπωση που θα έκανε σε έναν μορφωμένο άνθρωπο, γεννημένο το 1880, η κατεδάφιση της Αθήνας του 19ου αιώνα. Οι κατεδαφίσεις στον Μεσοπόλεμο είναι ένα θέμα που με συναρπάζει, ένα θέμα λίγο μελετημένο.
Ο Τρίπος διασώζει την τιμή της οδού Απόλλωνος. Στον αριθμό 20 επιζεί ένα από τα παλαιότερα κτίρια του δρόμου, τυλιγμένο σήμερα σε λινάτσες. Θα ήταν ήδη πολύ παλιό και το 1938, όταν ο Τρίπος φωτογράφιζε. Στέκει βουβό δίπλα στο επίσης ανενεργό αλλά μεταγενέστερο γωνιακό διώροφο, με τα κορινθιακά επίκρανα πίσω από τις σκαλωσιές. Από όσα κτίρια υπάρχουν σήμερα στην Απόλλωνος, τα μισά θα βρίσκονταν μπροστά στον φακό του Τρίπου το 1938, λίγα ακόμη θα ανεγείρονταν αμέσως μετά, όπως και στην παρακείμενη οδό Νίκης, όπου υπήρχε ήδη (το 1938) η πολυκατοικία Αλεξοπούλου (με εντυπωσιακή πέργκολα), στον αριθμό 13. Αυτή η νεόδμητη, τότε, πολυκατοικία της οδού Νίκης έμπαινε στο κάδρο του Τρίπου όταν τραβούσε την οδό Απόλλωνος.
Προφανώς στη δεκαετία του ’30, όπως και μεταπολεμικά, οι παλιές οικογένειες αδυνατούσαν να συντηρήσουν τα αρχοντικά τους ή έπρεπε να διευθετήσουν τα κληρονομικά. Μεγάλης επιφάνειας νεοκλασικά του 19ου αιώνα κατεδαφίζονταν το ένα μετά το άλλο. Ο Κωνσταντίνος Τρίπος μάς δείχνει την οικία Σμυρλή (Απόλλωνος και Βουλής) που κατεδαφίστηκε στα χρόνια του ’30, τη γωνία Απόλλωνος και Πετράκη με χαμόσπιτα (γύρω στο 1934), την περίφημη οικία Βλαστού κατά την κατεδάφισή της τον Νοέμβριο του 1938. Ηταν οικία του 1880 και εκεί στεγαζόταν το τυπογραφείο Βλαστού. Το 1937 κατεδαφίστηκε η οικία Πλαπούτα, μετέπειτα Βασιλείου, Απόλλωνος και Νίκης, εκεί όπου το 1910 είχε κατοικήσει ο Βενιζέλος. Απέναντι ήταν η οικία Κουμαντάρου. Στην Απόλλωνος 6 υπήρχε η οικία Σάσσου (αριστερά της οικίας Τρίπου), κατεδαφισμένη επίσης το 1938. Επιβάλλεται επιστροφή στην Απόλλωνος, αφού πρώτα ευχαριστήσουμε τον Κωνσταντίνο Τρίπο για την έμπνευση.