Οι ισορροπίες στο εσωτερικό του ιταλικού κυβερνητικού συνασπισμού αντιστράφηκαν μετά την κατάκτηση ποσοστού 34,3% στις ευρωεκλογές από τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και τον καταποντισμό του Κινήματος 5 Αστέρων στο 17%. Στο εξής, τα 5 Αστέρια θα παλεύουν για την πολιτική τους επιβίωση, ενώ ο Σαλβίνι θα προσεγγίζει όλο και περισσότερο τον στόχο της κατάκτησης της πρωθυπουργίας, ενδεχομένως ως επικεφαλής ενός καθαρά ακροδεξιού συνασπισμού.
Ο Σαλβίνι απειλεί τους κυβερνητικούς του εταίρους με προσφυγή στις κάλπες τον Σεπτέμβριο, αν τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες δεν συμφωνήσουν σε έξι πολιτικές που προωθεί η Λέγκα. Με λίγα λόγια, ο Σαλβίνι παρέχει στα 5 Αστέρια την επιλογή να αυτοκτονήσουν σιγά σιγά, χάνοντας τελείως την πολιτική τους ταυτότητα ή μια και έξω, πηγαίνοντας σε βουλευτικές εκλογές μετά τη συντριβή της Κυριακής.
«Τιμωρηθήκαμε από την αποχή, ιδιαίτερα στον Νότο. Τώρα πρέπει να βάλουμε το κεφάλι κάτω και να δουλέψουμε», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και επικεφαλής των 5 Αστέρων, Λουίτζι ντι Μάιο. Ομως, η ίδια η θέση του Ντι Μάιο τίθεται εν αμφιβόλω μετά τον υποδιπλασιασμό των ποσοστών του κόμματος, που μόλις πριν από ένα χρόνο είχε έρθει πρώτο με 32% στις βουλευτικές εκλογές. Το εκλογικό κοινό των 5 Αστέρων, που περιελάμβανε αριστερόστροφους και δεξιόστροφους ψηφοφόρους, συρρικνώθηκε καθώς οι δεύτεροι μεταπήδησαν στη Λέγκα, ενώ οι πρώτοι δεν συγκινήθηκαν από τις ισχνές παροχές και την προεκλογική αριστερή στροφή τόσο όσο θα χρειαζόταν για να μπουν στον κόπο να προσέλθουν στις κάλπες.
Το 2018, τα 5 Αστέρια εξελέγησαν με την υπόσχεση της ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων του ιταλικού νότου. Επειτα από ένα χρόνο διακυβέρνησης, κινδυνεύουν να μείνουν στην ιστορία ως το κόμμα που διευκόλυνε την άνοδο της Ακροδεξιάς, νομιμοποιώντας τη ρατσιστική ρητορική του Σαλβίνι και στηρίζοντάς τον μέχρι τη στιγμή που δεν θα τους έχει πια ανάγκη.
Η αποχή όντως επηρέασε τα αποτελέσματα της Κυριακής (παραδείγματος χάρη, η νίκη της Λέγκας στη Λαμπεντούζα, την οποία τόσο διαφήμισε ο Σαλβίνι σημειώθηκε με προσέλευση στις κάλπες μόλις του 26% των ψηφοφόρων). Ομως, η στροφή της Ιταλίας προς την άκρα δεξιά είναι σαφής και αν οι πιέσεις που ασκούνται στην ιταλική οικονομία και στην κοινωνία συνεχιστούν, μια κυβέρνηση της Λέγκας με το νεοφασιστικό κόμμα των Αδελφών της Ιταλίας είναι ζήτημα χρόνου. Τα δύο κόμματα μαζί απέσπασαν 40% την Κυριακή, αποτέλεσμα που αν μεταφραζόταν σε βουλευτικές έδρες θα σήμαινε ότι μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση ακόμη και χωρίς τη Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε τη Δευτέρα, ο Σαλβίνι μίλησε ουσιαστικά ως πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες που σκοπεύει να αναλάβει στο εξής στο θέμα της οικονομίας και της διαπραγμάτευσης με τις Βρυξέλλες. Βέβαια, οι εξαγγελίες για μείωση της φορολογίας και καθιέρωση ενιαίου φορολογικού συντελεστή συγκρούονται μετωπικά με τις απαιτήσεις των Βρυξελλών για συγκράτηση των ελλειμμάτων με μειώσεις δαπανών και αυξήσεις φορολογίας.
Η υπόσχεση του Σαλβίνι ότι θα είναι τόσο αποτελεσματικός στην οικονομία όσο ήταν και στη μετανάστευση, είναι μια έμμεση αναγνώριση ότι η πολιτική συζήτηση έχει μετατοπιστεί από το μεταναστευτικό, το άρμα που τον βοήθησε να φθάσει έως εδώ.
Σε μια παρόμοια παραδοχή προχώρησε πριν από λίγες εβδομάδες ο Βρετανός Νάιτζελ Φάρατζ, όταν ρωτήθηκε από τον Αντριου Μαρ του BBC αν επιμένει στην αφίσα που είχε δημοσιεύσει το 2016 και η οποία έδειχνε καραβάνι μεταναστών. «Η μετανάστευση δεν είναι το θέμα της σημερινής συγκυρίας, το θέμα είναι η δημοκρατία και η εθνική κυριαρχία», είχε πει ο Φάρατζ.
Για τον Φάρατζ, όπως και για τον Σαλβίνι, η δηλητηριώδης αντιμεταναστευτική ρητορική δεν είναι αυτοσκοπός, αποτελεί απλά ένα χρήσιμο όχημα προς τον απώτατο στόχο που δεν είναι άλλος από την κατάκτηση της εξουσίας.