Η βραδιά των εκλογών υπήρξε απογοητευτική για τους ακροδεξιούς λαϊκιστές σε μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία. Η δυναμική τους ανακόπηκε σε μικρές χώρες όπως η Ολλανδία και η Δανία, ενώ, παρότι έστειλαν περισσότερους εκπροσώπους στο Ευρωκοινοβούλιο, δεν είναι σε θέση να αλώσουν την Ε.Ε. στο ορατό μέλλον.
Αυτά τα δεδομένα μπορεί να θεωρηθούν αισιόδοξα μόνο αν πιστέψουμε ότι επιτυχία θα ήταν το να θριαμβεύσουν σε κάθε χώρα. Η νίκη της Μαρίν Λεπέν έναντι του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, τα ποσοστά του κόμματος Brexit του Νάιτζελ Φάρατζ, που ξεπέρασαν το άθροισμα των ψήφων του Συντηρητικού και του Εργατικού Κόμματος, η νίκη του ακροδεξιού PiS στην Πολωνία και του Fidesz στην Ουγγαρία αντανακλώνται στη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που είχε ανέκαθεν την ισχυρότερη φωνή στις Βρυξέλλες, βλέπει την Ακροδεξιά να το ανταγωνίζεται σε επιρροή. Τα διάφορα ρεύματα δεξιών λαϊκιστών έχουν αθροιστικά περισσότερους ευρωβουλευτές από το ΕΛΚ. Αν έτσι μοιάζει η υποχώρηση του λαϊκιστικού κύματος, τότε όλοι βρισκόμαστε κάτω από το νερό.
Η κεντρική γραμμή πολιτικής αντιπαράθεσης έχει μετατοπιστεί από το οικονομικό στο πολιτιστικό πεδίο. Ενώ τα ζητήματα φορολογίας ή κράτους πρόνοιας εξακολουθούν να έχουν τη σημασία τους, τα θέματα μετανάστευσης ή δικαιωμάτων των σεξουαλικών μειονοτήτων αγγίζουν πολύ περισσότερο το συναίσθημα.
Αυτό ευνοεί την Ακροδεξιά αντί των παραδοσιακών συντηρητικών κομμάτων, τα οποία εξακολουθούν να αισθάνονται άβολα με δημαγωγικές ιαχές δαιμονοποίησης προσφύγων και μεταναστών. Ο ίδιος μηχανισμός εξηγεί γιατί ανεβαίνουν τα πράσινα και τα φιλελεύθερα κόμματα. Ενώ η σοσιαλδημοκρατία προσπαθεί να διατηρήσει την υποστήριξη των λαϊκών στρωμάτων, που είναι πιο συντηρητικά, τα πράσινα και φιλελεύθερα κόμματα μπορούν να υιοθετήσουν ανοικτά προοδευτικές αξίες και να υποστηρίξουν τη μετανάστευση. Ετσι αναδεικνύονται σε ιδανικό πολιτικό όχημα για τους εύπορους κοσμοπολίτες ψηφοφόρους που φρίττουν από την άνοδο της Ακροδεξιάς.
Επειδή, όμως, ο βασικός όγκος υποστήριξης αυτών των κομμάτων προέρχεται από ψηφοφόρους που ήδη ψήφιζαν Αριστερά, είναι λάθος να θεωρηθεί η άνοδός τους νίκη για τον προοδευτικό χώρο. Στη Γερμανία το 2014 οι Πράσινοι και οι Σοσιαλδημοκράτες συγκέντρωσαν από κοινού 38%. Στα χρόνια που μεσολάβησαν, το άστρο των Πρασίνων άρχισε να λάμπει πολύ περισσότερο και των Σοσιαλδημοκρατών να δύει. Αποτέλεσμα, φέτος τα δύο κόμματα να συγκεντρώσουν από κοινού 36%.
Την ίδια στιγμή, παραδοσιακά προπύργια της Αριστεράς πέφτουν στα χέρια της Ακρας Δεξιάς. Τα προοδευτικά κόμματα που βρίσκονται σε άνοδο στην Ευρώπη έχουν μεγάλη δυναμική στα αστικά κέντρα και σε ψηφοφόρους υψηλού μορφωτικού επιπέδου, αλλά η επιρροή τους είναι ελάχιστη στα παλιά προπύργια της Αριστεράς. Οι νεαροί φοιτητές στο Βερολίνο ή στο Λονδίνο θεωρούν ότι εκπροσωπούνται από τα πράσινα ή τα φιλελεύθερα κόμματα. Αλλά το χάσμα με τους ηλικιωμένους εργάτες στο Γουλβερχάμπτον, τους μεσήλικες ηλεκτρολόγους στο Γκελζενκίρχεν ή τους νεαρούς υπαλλήλους καταστημάτων στο Αρτσιντόσο είναι τεράστιο.
Ελπίζω ότι οι κάτοικοι της Τοσκάνης, που πάντοτε ήταν εξαιρετικά φιλόξενοι απέναντι σε μένα και στους φίλους μου, όποιο κι αν ήταν το χρώμα του δέρματός τους, θα μετανιώσουν για την υποστήριξη που προσέφεραν στον Σαλβίνι. Φοβάμαι, όμως, ότι κανένα κόμμα δεν κάνει κάτι για να τους ξανακερδίσει. Οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι μιλούν διαφορετική γλώσσα και απευθύνονται σε διαφορετικό ακροατήριο. Για την ώρα, μόνο ο Σαλβίνι απευθύνεται στους απογοητευμένους ψηφοφόρους των μικρών χωριών της Τοσκάνης. Αν αυτό δεν αλλάξει, θα μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξή τους για πολλά χρόνια ακόμη.