Αναδεικνύοντας αυτό που έχουμε

Αναδεικνύοντας αυτό που έχουμε

3' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την ερχόμενη Πέμπτη, 20 Ιουνίου, το Μουσείο Ακρόπολης έχει γενέθλια. Στα 10 χρόνια λειτουργίας του 14.500.000 επισκέπτες έχουν περάσει το κατώφλι του, το ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων) το κατέταξε φέτος στην πρώτη πεντάδα των σημαντικότερων μουσείων του κόσμου, ό,τι στόχους έβαλε μπόρεσε να τους επιτύχει, η διαδρομή του, υπό την προεδρία του καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή, και μόνο στους αριθμούς να στηριχθεί κανείς, κρίνεται ως υποδειγματική. Κι όπως είπε ο πρόεδρός του στην «Κ» (6/6, στη Μάρω Βασιλειάδου): «Αναδείξαμε τα εκθέματα, καταφέρνοντας να κάνουμε την επίσκεψη μια βιωματική διαδικασία. Με τη χρήση δε της ψηφιακής τεχνολογίας καθένας μπορεί να δει την πραγματική μορφή των έργων και να αποκτήσει πλήρη αντίληψη του μεγαλείου τους».

Ο κ. Παντερμαλής, όμως, επισήμανε και κάτι ακόμη: «Η έλλειψη των γλυπτών του Παρθενώνα, που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, δεν το έχει σημαδέψει. Η δική μας πολιτική δεν ήταν να εστιάσουμε στην απουσία, αλλά να πορευτούμε περήφανα αναδεικνύοντας ό,τι σπουδαίο έχουμε». Η φράση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει και το μότο μιας πολιτιστικής πολιτικής η οποία προσβλέπει στο μέλλον χωρίς να αγνοεί το παρελθόν. Και, παράλληλα, μιας πολιτιστικής προοπτικής που δεν λειτουργεί εξιδανικευτικά αλλά πραγματικά. Που δεν ανανεώνεται… οραματικά, δεν εξαντλείται στα λόγια, αλλά επενδύει στα υπάρχοντα, ανατροφοδοτώντας διαρκώς τη σημασία τους.

Πώς γίνεται βέβαια να μην «εστιάζει κανείς στην απουσία» όταν προκύπτουν σοβαρά πρακτικά προβλήματα; Παράδειγμα, η διακοπή λειτουργίας του αναβατορίου της Ακρόπολης, γύρω από την οποία εκδηλώθηκε πρόσφατα το σύνηθες γαϊτανάκι ολιγωριών, δημοσιοϋπαλληλικών – γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, επιστολών, αποφάσεων και ανακλήσεων, δηλώσεων, κ.ο.κ.

Προφανώς δεν είναι όλα τα προβλήματα ίδιας τάξεως και μεγέθους, ούτε η φράση αυτή αποτελεί πανάκεια. Ας σκεφτούμε όμως: τι όφελος θα αποκόμιζε το Μουσείο Ακρόπολης αν δέσμευε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του στο πάγιο αίτημα της επιστροφής των Μαρμάρων; Αν καθηλωνόταν με επιμονή στην «απουσία» και όχι στην «παρουσία».

Πέρασε, είναι η αλήθεια, από αυτήν την εμπειρία. Υπήρξαν περίοδοι που το «αίτημα» εμφανιζόταν βραχνάς. Η διοίκηση του Μουσείου, όμως, διαθέτει τη διπλωματία της επιβίωσης. Αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι αν συνδέσει τη δραστηριότητά του με τη διαμαρτυρία και μόνο ή τις άοκνες πιέσεις, τους δικαστικούς αγώνες, θα μεταβληθεί από πόλο έλξης επισκεπτών σε μουσείο διεκδίκησης. Και χωρίς να αφαιρέσει από τη ρητορική του την «επανένωση των Μαρμάρων», τη συντηρεί διακριτικά, προτάσσοντας το καινούργιο: νέα έργα και συνεχείς δράσεις. 

Η Ιστορία βαραίνει από την παραίτηση. Από τον όγκο μιας «κληρονομιάς» που σκιάζει αντί να φωτίζει, που διαρκώς περιγράφεται αλλά ποτέ δεν αφομοιώνεται. Πολύ συχνά η προστασία ταυτίζεται με τον μαρασμό, η περιχαράκωση θεωρείται σεβασμός, η μνημείωση στον χρόνο προβάλλεται ως διαφύλαξη. Είναι πολλές οι μεταμορφώσεις της ακινησίας, του φόβου ή της άγνοιας που εμφανίζεται ως θεματοφύλακας αξιών. Δεν είναι λίγες οι φορές που ηγεσίες υπουργείων μαζί με συλλόγους, σωματεία, κ.ο.κ. θεωρούσαν τη διαχείριση αρχαιολογικών χώρων και μουσείων «προσωπική υπόθεση». Δεν λειτουργούσαν (κι ακόμη συμβαίνει) υπέρ του δημοσίου συμφέροντος αλλά υπέρ του «κλαδικού».

Για να αλλάξει η χώρα προς το καλύτερο είναι αναγκαία τα «παραδείγματα». Η διαδικασία είναι βραδυφλεγής μεν, αποτελεσματική δε. Συμπαρασύρει προς τα καλύτερο, προς έναν συναγωνισμό που βελτιώνει τη συνολική εικόνα της ίδιας της χώρας. Δεν είναι μόνο τα 14.500.000 επισκεπτών που χειροκροτούμε στα δεκάχρονα γενέθλια του Μουσείου Ακρόπολης. Είναι και τα περάσματα στην απαιτητική εποχή. Ο πληθυντικός «περάσματα» δηλώνει ότι δεν αρκεί η μετατόπιση σε έναν και μόνον τομέα. Χρειάζεται ο συντονισμός πολλών κινήσεων (μικρότερων ή μεγαλύτερων) ώστε να μη φιλοξενούνται μόνο αρχαιολογικοί θησαυροί αλλά και το σύγχρονο πνεύμα. Η υπέρβαση δεν ολοκληρώνεται στη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και μόνο. Δεν είναι η αρχή και το τέλος της ανανέωσης. Φρέσκος αέρας πνέει συχνά και σε αυτά που προσπερνάμε ως πρακτικά: επίτευξη στόχων, τήρηση χρονοδιαγραμμάτων. Είναι τόσο, μα τόσο, ανακουφιστικά όσο και καθοριστικά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή