Επιστροφή στο πιλοτήριο με επανεξέταση αυτονοήτων

Επιστροφή στο πιλοτήριο με επανεξέταση αυτονοήτων

2' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεκαπέντε χρόνια έχει να μπει το πλήρωμα στον θάλαμο διακυβέρνησης της οικονομίας – από το 2004. Στην αρχή, έως το 2009, είχε αναλάβει ο αυτόματος πιλότος – αυτός της «ήπιας προσαρμογής». Μετά το τιμόνι δόθηκε στην τρόικα (μετέπειτα «θεσμοί»). Τα δύο πληρώματα του αεροσκάφους διαπληκτίζονταν για τις σχετικές ανέσεις business και τουριστικής, για την ποσότητα των ποτών, για τη συχνότητα των αναταράξεων. Κάθε τόσο, σύμφωνα με οδηγίες από το πιλοτήριο, αναπροσάρμοζαν το κόμιστρο για όσους επιβάτες δεν διέθεταν αλεξίπτωτο.

Η περιγραφή δεν είναι υπερβολική. Υπουργός παραδέχθηκε, με αφοπλιστική ειλικρίνεια, ότι «κυβερνούμε μόνο από τον Αύγουστο». Μόνιμο παράπονο των θεσμών έως το 2015 ήταν η ορφανή «ιδιοκτησία» του προγράμματος – δηλαδή της ευθύνης για το τιμόνι.

Τι σημαίνουν αυτά; Οτι αυτός που θα καθίσει τον Ιούλιο στη θέση του πιλότου θα μπορεί, για πρώτη φορά από το 2004 (ίσως και από την είσοδο στο ευρώ το 2001), να στρίψει το τιμόνι. Θα το κάνει μέσα σε ένα ριζικά αναμορφωμένο πιλοτήριο – με νέους αυτοματισμούς, πιο σύγχρονες μηχανές, στενότερη καθοδήγηση από τον πύργο ελέγχου. Ο καιρός όμως αναμένεται πιο απρόβλεπτος, η εναέρια κυκλοφορία πιο επικίνδυνη, οι ηλεκτρονικοί χάρτες έχουν αλλάξει.

To πρώτο πράγμα που οφείλει να κάνει ο φέρελπις πιλότος, έπειτα από 15 χρόνια αποχή, είναι να εξετάσει όλα όσα κάποτε είχαν προγραμματιστεί στη μνήμη του υπολογιστή και τα οποία έκτοτε γίνονταν δεκτά χωρίς προβληματισμό. Να ξαναδεί, δηλαδή, όλες αυτές τις υπόρρητες επιλογές, τα defaults, που καθόριζαν την πορεία τόσο καιρό χωρίς να αμφισβητούνται. Αν όντως η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχήματος δεν έχει καταλήξει για το τι έγινε, ούτε ποιος έφταιγε, τότε είναι στα αυτονόητα πού πρέπει να επικεντρωθεί η προσοχή. Αν όσοι χρεώθηκαν το τιμόνι δεν έφταιγαν, τότε πρέπει να ανακριθεί ο αυτόματος πιλότος.

Το εγχειρίδιο υπάρχει από το 2017: Ο τόμος «Πέρα από τη λιτότητα: για μια νέα δυναμική στην ελληνική οικονομία». Από τις 800 σελίδες του, αναφέρω πέντε κρίσιμες προτροπές που πηγάζουν από πέντε αυτονόητα.

Πρώτον, εγκατάλειψη του κρατικού πατερναλισμού. Το κράτος μπορεί να βοηθήσει, αλλά όχι να υποκαθιστά τις ατομικές αποφάσεις και την προσωπική ευθύνη. Για να κάνει όσα πρέπει, το κράτος πρέπει να σταματήσει να παρεμβαίνει παντού.

Δεύτερον, περιορισμός δαπανών. Ενα συγκεκριμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι προτιμότερο να επιτευχθεί με περιορισμό δαπανών παρά με διεύρυνση της φορολογίας. Το κράτος είναι πολύ μεγάλο για αυτά που κάνει.

Τρίτον, προτεραιότητα σε επενδύσεις. Ο περιορισμός των επενδύσεων για να μη θιγεί το επίπεδο κατανάλωσης καταλήγει, με την αναιμική ανάπτυξη, σε περιορισμό των εισοδημάτων που υποτίθεται ότι προστατεύει.

Τέταρτον, προτεραιότητα στον ιδιωτικό τομέα. Η ανταγωνιστικότητα της ιδιωτικής παραγωγής είναι το υπόβαθρο της συνολικής ευημερίας. Ο δημόσιος τομέας υπάρχει για να στηρίζει, όχι να διορίζει.

Πέμπτον, προτεραιότητα στον εργαζόμενο. Είναι προτιμότερο να προστατεύουμε τους εργαζομένους παρά να διαφυλάσσουμε στη ναφθαλίνη θέσεις εργασίας. Το κοινωνικό κράτος υπηρετεί ανθρώπους και όχι επιχειρήσεις. Επιταχύνει και δεν αποτρέπει τις διαρθρωτικές μεταβολές.

* Ο κ. Πλάτων Τήνιος είναι οικονομολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή