Iδιαίτερη ικανοποίηση εξέφραζαν κυβερνητικές πηγές μετά τη χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, σημειώνοντας πως «για πρώτη φορά η Ε.Ε. αποφασίζει μέτρα εις βάρος της Τουρκίας για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και συγκεκριμένα για τις ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ». Η φράση πως το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων κάλεσε «την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να καταθέσει επιλογές για κατάλληλα μέτρα χωρίς καθυστέρηση» ήταν εκείνη που έφερε τα χαμόγελα στο Μαξίμου, με κυβερνητικές πηγές να δηλώνουν στην «Κ» πως τα μέτρα αυτά μπορεί να είναι όχι μόνο οικονομικής φύσεως, όπως το «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων της τελωνειακής ένωσης που θα ασκήσει πίεση στην ήδη βεβαρυμένη τουρκική οικονομία, αλλά και προς συγκεκριμένα πρόσωπα Τούρκων αξιωματούχων.
Οι λεπτές πάντως ισορροπίες που υπάρχουν στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο αποτυπώνονταν στις ανησυχίες για την αντίδραση της Τουρκίας στα μηνύματα της Ευρώπης. Οι ίδιες πηγές εξέφραζαν την ανησυχία τους για μία πιθανή κλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας, λέγοντας πως έχουμε να κάνουμε με μία «νευρική και απρόβλεπτη δύναμη». Πράγματι, η πρώτη αντίδραση της Αγκυρας ήταν ιδιαίτερα επιθετική, καθώς εξέδωσε NAVTEX για άσκηση μεταξύ Ρόδου και Καστελλορίζου, με πραγματικά πυρά. Η ημερομηνία που επιλέχθηκε από την τουρκική πλευρά δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών για το ότι αποτελεί «απάντηση» στην απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, καθώς θα λάβει χώρα στις 20 Ιουνίου, πρώτη μέρα διεξαγωγής της Συνόδου Κορυφής.
Στο εσωτερικό πάντως πεδίο, σύμφωνα με το Μαξίμου, η απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων αποτελεί την απόδειξη πως η κατηγορία της αντιπολίτευσης περί επικοινωνιακής διαχείρισης των ελληνοτουρκικών, μετά την έκτακτη σύγκληση του ΚΥΣΕΑ την Κυριακή, ήταν έωλη και δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. «Δεν υπάρχει καμία δραματοποίηση του ζητήματος με την Τουρκία», σημείωναν στην «Κ» κυβερνητικές πηγές θεωρώντας «λάθος» τη στάση μείζονος και ήσσονος αντιπολίτευσης, καθώς «τα γεγονότα αποτυπώνουν από μόνα τους το εξελισσόμενο πρόβλημα με την Τουρκία».
Το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων απασχόλησε μεγάλο μέρος και του χθεσινού πρωινού καφέ, με τον πρωθυπουργό να ζητεί ψυχραιμία μεν, αλλά να εστιάζει στις συντονισμένες κινήσεις που πρέπει να γίνουν μέσω των διεθνών συμμαχιών. Μετά πάντως τη χθεσινή απόφαση το βλέμμα του Μαξίμου στρέφεται στη Σύνοδο Κορυφής. Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσίπρας, λίγα 24ωρα πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, από τον οποίο ζήτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα συνέλθει το διήμερο 20-21 Ιουνίου, να καταδικάσει απερίφραστα τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ μετέφερε στον κ. Τουσκ την επιθυμία της Αθήνας για συγκεκριμένα μέτρα κατά της Αγκυρας.
Δίαυλοι επικοινωνίας
Την ίδια ώρα, η ελληνική πλευρά δεν κόβει τους διαύλους επικοινωνίας με την τουρκική πλευρά. Τη Δευτέρα υπήρξε συνέχεια των συζητήσεων για τα ΜΟΕ, με ελληνικό κλιμάκιο να βρίσκεται στην Τουρκία. Ερωτηθείς σχετικά ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ευ. Αποστολάκης σχολίασε πως θεωρεί τη διατήρηση του διαύλου επικοινωνίας «ένα πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο για να μπορέσουμε να κρατάμε σε μια ασφαλή σχέση όλες αυτές τις παραβιάσεις που γίνονται στον χώρο μας», προσθέτοντας πως η βασική μας προσπάθεια είναι να εφαρμοστούν τα ήδη συμφωνηθέντα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αυτό το πακέτο Παπούλια-Γιλμάζ, το οποίο «εάν εφαρμοστεί σε ένα μεγάλο ποσοστό χαμηλώνει σε μεγάλο βαθμό την ένταση».
Παρέμβαση από Τζέφρεϊ Πάιατ
Στην ανάγκη διαλόγου και αποφυγής περαιτέρω κλιμακούμενων προκλητικών ενεργειών αναφέρθηκε χθες ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στη χώρα μας Τζέφρεϊ Πάιατ, όταν κλήθηκε να σχολιάσει την κατάσταση που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο εξ αφορμής της τουρκικής κινητικότητας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ειδικότερα, από το Στεφανοβίκειο της Θεσσαλίας και στο περιθώριο της τελετής παράδοσης από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα ελικοπτέρων τύπου Kiowa και Chinook, ο κ. Πάιατ, απαντώντας αρχικώς σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο λήψης μέτρων κατά της Αγκυρας –για την επιθετική της συμπεριφορά– από την Ευρωπαϊκή Ενωση, σημείωσε ότι η χώρα του και η Ε.Ε. μοιράζονται την ίδια οπτική για τις εξελίξεις στα ύδατα της Κύπρου. «Μίλησα με σαφήνεια για αυτά τα θέματα την περασμένη εβδομάδα στις δημόσιες παρατηρήσεις μου στην Ουάσιγκτον», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Πάιατ για να συνεχίσει: «Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κατά το Σαββατοκύριακο επιβεβαίωσε την ισχυρή αντίληψη των ΗΠΑ ότι τώρα είναι η ώρα για διάλογο και όχι για περαιτέρω κλιμακούμενες προκλητικές ενέργειες».